محدودیت اقتصادی مهم‌ترین عامل کم توجهی به انرژی‌های تجدیدپذیر است. سیاست کلان کشور توجه به سوخت‌های فسیلی است، در صورتی که اگر یارانه ۹۰ درصدی مشابه سوخت‌های فسیلی به انرژی‌های تجدیدپذیر داده شود بخش خصوصی استقبال خوبی از سرمایه‌گذاری در آن خواهد داشت.
البته این مهم نه با سرمایه‌گذاری مستقیم وزارت نیرو بلکه از سوی بخش خصوصی انجام خواهد شد و اعتبارات مورد نیاز آن از طریق بانک‌ها، صندوق توسعه ملی و فاینانس خارجی تامین خواهد شد و همه فناوری‌های نو را پوشش خواهد داد. هم اکنون بسیاری از سرمایه‌گذاران خارجی بهویژه از کشورهای اروپایی و آسیایی برای حضور در زمینه انرژی‌های نو اعلام آمادگی کرده‌اند و اولویت نخست وزارت نیرو نیز در این زمینه انتقال دانش و فناوری است.
هدف‌گذاری اولیه وزارت نیرو با توجه به اعتبارات مشخص شده برای خرید تضمینی برق اعتباری ۵ هزار مگاوات در یک برنامه پنج ساله خواهد بود. هم اکنون مبلغ خرید تضمینی اعتباری برق زباله سوز‌ها ۵ هزار و ۸۷۰ ریال، بی‌هوازی‌ها سه هزار و ۱۵۰ ریال، نیروگاه‌های خورشیدی تا ۱۰ مگاوات ۶ هزار و ۷۵۰ ریال، زمین گرمایی ۵ هزار و ۷۷۰ ریال، بازیافت تلفات ۳ هزار و ۵۰ ریال و نیروگاه‌های آبی کوچک ۳ هزار و ۷۰۰ ریال در هر کیلووات ساعت مشخص شده که اگر از تجهیزات ساخت داخلی استفاده کنند، ۱۵ درصد به این ارقام اضافه خواهد شد.
هم اکنون در آلمان بیش از ۴۰ هزار مگاوات انرژی خورشیدی تولید می‌شود که ۹۰ درصد آن از نوع پشت بامی و در محل مصرف است و با توجه ویژه وزارت نیرو انرژی تولید شده از نیروگاه‌های خورشیدی مشترکان برق تا ۵ کیلووات ساعت به ارزش ۹ هزار و ۷۷۰ ریال در هر کیلووات ساعت خریداری می‌شود که تصویب این مصوبه برای نخستین بار در کشور اتفاق افتاده و سازمان انرژی‌های نو ایران به دنبال تهیه پیش نویس مربوطه است.
نیروگاه‌های زیست توده با بادی و خورشیدی متفاوت است. نیروگاه‌های زباله سوز با توجه به تغییر محتوای زباله‌ها ساختاری متفاوت و حساس دارد، زیرا اگر تفکیک زباله به درستی انجام نشود، ارزش حرارتی را دگرگون و نیروگاه را از حالت اقتصادی بودن خارج می‌کند و معضلات دیگری را پدیدار می‌کند.
تاکنون تنها چهار نیروگاه زباله سوز در کشور احداث کرده‌ایم که با توجه به محدودیت‌هایی که زباله سوز‌ها به لحاظ زیست محیطی دارند تمایلی به افزایش تعداد آنها نداریم.
در بسیاری از کشور‌ها انرژی‌های تجدیدپذیر سهم ۲۰ تا ۳۰ درصدی داشته و تا ۸۰ درصد در سبد انرژی خود هدف‌گذاری کرده‌اند. کشور ما در منطقه مرکزی و صحرایی مساحت ۱۰۰ در۱۰۰ کیلومتر را امکان استفاده از توان انرژی خورشید دارد اما تاکنون از آن بهره‌برداری نشده است. اگر نیروگاه‌های آبی بزرگ را مستثنی کنیم، کمتر از یک درصد سهم انرژی‌های تجدیدپذیر از آن انرژی خورشیدی است، در حال حاضر نرخ‌های خوب برای خرید تضمینی، صدور پروانه، عقد قرارداد و شرایط تسهیلات فراهم شده اما باید منتظر سیاستگذاری‌های کلان در این زمینه باشیم و تا زمانی که تجدیدپذیر‌ها به اندازه سوخت فسیلی نگاه غیر تبعیض‌آمیز نداشته باشند تغییری در این نوع انرژی به وجود نخواهد آمد.
ما درخواست داشته‌ایم که پرداختی‌های انرژی‌های خورشیدی متناسب با ظرفیت‌های احداث شده باشد. مهم‌ترین مانع فراروی استفاده و بهره‌برداری از انرژی‌های خورشیدی نرخ برق بوده اما در شرایط کنونی منابع لازم برای حصول اطمینان از پرداخت بانک‌ها فراهم شده، ضمن اینکه فاینانس‌های خارجی نیز در راهند و به این ترتیب با مصوبه مجلس و در لایحه بودجه سنواتی تضمین ایجاد شده و موانع برطرف خواهد شد.
با دریافت سه هزار میلیارد ریال از محل عوارض برق تجدیدپذیر از مشترکان که تنها منبع موجود برای توسعه در این عرصه است، ظرفیت تولید انرژی تا ۴۰۰ مگاوات افزایش می‌یابد که تا ۱۸ ماه آینده به مرور وارد مدار می‌شود.
دانش فنی خوبی در این زمینه در کشور وجود دارد و سرمایه‌گذاران علاقه زیادی برای سرمایه‌گذاری در این عرصه نشان داده‌اند، اما مانع اصلی تامین منابع مالی لازم برای حصول اطمینان از پرداخت بهای برق تولیدی تجدیدپذیر‌ها است.
ما به طور متوسط ۵۰۰ تومان در کیلووات ساعت تجدیدپذیر‌ها را تضمین کرده‌ایم که البته ممکن است به رقم ۴۰۰ تومان نیز کاهش یابد.
در ابلاغیه جدید وزارت نیرو مقرر شد تا هر کیلووات ساعت انرژی تولید شده از نیروگاه‌های زباله سوز به مبلغ ۵ هزار و ۸۷۰ ریال خریداری شود، این پرداخت به مدت ۲۰ سال ادامه خواهد یافت و تغییری در آن داده نمی‌شود، اما در صورتی که تعداد مشترکان استفاده از این انرژی‌ها افزایش یابد قیمت‌ها کاهش خواهد یافت.
سیدمحمد صادق‌زاده
مدیرعامل سازمان انرژی‌های نو
