استفاده منطقی از انرژی و برنامه ریزی در زمینه بهینه سازی مصرف انرژی با توجه به سنگینی بار مالی یارانه های پرداختی دولت، اهمیت ویژه ای دارد.
تدوین تبصره ١٩ و آیین نامه اجرایی آن در قانون برنامه پنجساله دوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، مصوب سال ١٣٧٣ نخستین گام برای آغاز فعالیتهای بهینه سازی مصرف انرژی در کشور بوده است.
در ادامه، ماده ١٢١ قانون برنامه سوم توسعه، تنفیذ شده در ماده ٢٠ قانون برنامه چهارم و آیین نامه اجرایی آن، روند فعالیتهای بهینه سازی را در زمینه های ممیزی انرژی و تدوین استانداردها تقویت کرد. رشد و توسعه ممیزی فنی انرژی در واحدهای صنعتی ایران با تاسیس شرکت بهینه سازی مصرف در سال ١٣٧٩ با شتاب بیشتری انجام شد و در سالهای اخیر، افزایش هزینه های انرژی و اجرای فازهای قانون هدفمندی یارانهها، سبب ترغیب واحدهای صنعتی به استقرار واحد مدیریت انرژی شده است.
در ماده ٢٤ قانون اصلاح الگوی مصرف انرژی (شماره ١٧٧٠) که از آن به عنوان جامع ترین قانون بهینه سازی مصرف انرژی در کشور یاد می شود، همه مصرف کنندگان صنعتی با دیماند برق بالاتر از ١ مگاوات یا مصرف سوخت سالانه بیش از پنج میلیون متر مکعب معادل گاز طبیعی موظف به استقرار واحد مدیریت انرژی در ساختار سازمانی خود هستند.
از سوی دیگر در ماده ٥٤ این قانون واحدهای نیروگاهی، پالایشگاهی و پتروشیمی بهطور ویژه مورد تاکید قرار گرفته و استقرار واحد مدیریت انرژی در این واحدها الزامی شده است.
با انتشار استاندارد بین المللی مدیریت انرژی با عنوان ISO ٥٠٠١: ٢٠١١ و وجود برخی تجربیات موفق داخلی و جهانی، استقرار سیستم مدیریت انرژی برای غلبه بر مشکلات موجود بهینه سازی مصرف انرژی و کاهش هزینه های انرژی و زیست محیطی مربوطه در واحدهای زیر مجموعه وزارت نفت راهگشا خواهد بود.
از این رو وزیر نفت به درستی با ابلاغ دستورعمل استقرار واحدهای مدیریت و ممیزی انرژی در سطح همه شرکتها و واحدهای ذیربط به شماره ١٧١٢٧٣-٢/٢٠ به تاریخ ١٣/٠٤/١٣٩٤، تعهد خود به مدیریت و کاهش مصرف انرژی را در زیر مجموعه تحت مدیریت خود اعلام کردند.
پرورش کارشناسان حرفه ای و خبره با بهره گیری از مدلهای توسعهای از اهم دغدغه های سازمانهای پیشرو محسوب می شود. در این راستا، امروزه ایجاد مراکز ارزیابی و توسعه کارکنان (Assessment & Development center) و اعطای گواهینامه های حرفه ای در حوزه های تخصصی از بلوغ سازمانی این شرکت ها حکایت دارد. از این رو در راستای اجرای ابلاغیه وزیر محترم نفت به شماره ١٧١٢٧٣-٢/٢٠ به تاریخ ١٣/٠٤/١٣٩٤ ونقش شرکت بهینه سازی مصرف سوخت در ابلاغیه مذکور، این شرکت نسبت به ایجاد مرکز پیش گفته اقدام کرده است و در نخستین گام، دوره آموزشی تخصصی ویژه برگزار و پس از تربیت ارزیابان واجد شرایط در این دوره ها، نسبت به ارزیابی سیستم های مدیریت انرژی استقرار یافته در سطح وزارت نفت اقدام شد. همچنین دریافت آزمونهای حرفه ای و اعطای گواهینامه های ملی و بین المللی توسط این مرکز بهعنوان نهاد اعتبار بخش (Certification Body) از گامهای بعدی این طرح است.
محمد اسلامی
دبیر اجرایی همایش «آموزش تخصصی ویژه تربیت ممیزان سیستم مدیریت انرژی صنعت نفت