مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان با عنوان صرفه‌جویی در مصرف انرژی از مباحث به نسبت جدید است که می‌تواند به مدیریت بهینه منابع انرژی در بناهای شهری و شهرها کمک کند.
به گزارش خبرنگار ایمنا، امروزه کاهش تولید، افزایش مصرف و هزینه‌های انرژی در کشور مدیران را به فکر چاره‌اندیشی برای کاهش مصرف این کالای گران‌بها انداخته است. بخش ساختمان بیش از یک سوم انرژی مصرفی کشور را به خود اختصاص داده و علت آن مشکل فرهنگی و پایین بودن قیمت انرژی است که در نتیجه قدر آن کمتر دانسته می‌شود؛ بیشتر ساختمان‌های کشور ضوابط فنی برای جلوگیری از به هدر رفتن انرژی سرمایی یا گرمایی ندارد، از این‌رو با بهینه‌سازی مصرف انرژی در ساختمان و اجرای مبحث ۱۹ بدون شک در هزینه‌های انرژی کشور به طور قابل توجهی صرفه‌جویی می‌شود، به منظور چنین اقدامی باید از تجهیزات مناسب سیستم‌های گرمایش و سرمایش، نور و روشنایی، عایق‌کاری و معماری ساختمان که نقش مؤثری در کاهش مصرف انرژی دارد، استفاده کرد.
نحوه مصرف انرژی در کشور
با توجه به سهم قابل توجه بارهای سرمایشی در پیک مصرف برق در کشور و روند فزاینده آن طی سال‌های اخیر (تا حدود ۴۰ درصد از اوج تقاضای برق)، در مبحث مقررات ملی ساختمان الزامات متعددی جهت مدیریت بارهای سرمایشی پیش‌بینی شده است، از جمله این الزامات بهره‌گیری از سامانه‌های ذخیره یخ در ساختمان‌هایی با بار سرمایشی بالا است تا ارزیابی‌های فنی_اقتصادی متناسب انجام شود.
با توجه به وضعیت کنونی مصرف انرژی در کشور، میزان بیش از اندازه مصرف در بخش‌های مختلف، افزایش هزینه‌ها، آلودگی هوا و از بین رفتن منابع طبیعی مسئولان را بر آن داشت تا اقدامی اساسی برای حل این معضلات انجام دهند. وضع قوانین و مقررات یکی از گام‌های مهم در این راستا است، زیرا نشانه مطالعه و بررسی دقیق مسئله از دیدگاه‌های مختلف به منظور بهبود وضع موجود است؛ از جمله اقدامات مؤثر در زمینه بهبود مصرف، وضع قوانین بهینه‌سازی مصرف انرژی در قالب مقررات ملی ساختمان برای بخش ساختمان و مسکن است.
روش صحیح مصرف انرژی
مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان با عنوان صرفه‌جویی در مصرف انرژی از مباحث به نسبت جدید در میان مقررات ملی است؛ لذا متخصصان و دست‌اندرکاران امر ساخت‌وساز آن طور که باید از مقررات آن اطلاع کافی ندارند. آسیب‌شناسی این فرآیندها راهکاری برای شناخت ضعف‌ها، مشکلات اجرا، نبود تعادل‌ها و اشتباهات اجرایی است که در نهایت بنا را به هدف اصلی که همان اجرای صحیح مبحث ۱۹ مقررات ملی و صرفه‌جویی انرژی است، نزدیک‌تر می‌کند. تجربه‌های حاصل از بازدیدها، مشاهدات و گزارش‌ها بیانگر آن است که صرفه‌جویی در مصرف انرژی در صورتی کارایی خود را خواهد داشت که هنگام طراحی ساختمان ضمن استفاده از موارد مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان، به کیفیت اجرا و نظارت نیز توجه بیشتری شود.
با توجه به اهمیت ویژه مرحله اجرا و آسیب‌های زیادی که بر اثر اشتباهات و بی توجهی‌ها به ساختمان وارد می‌شود، مورد توجه قرار دادن اجزای پوسته ساختمان از جمله دیوارها، سقف‌ها و کف‌ها در روش‌ها و جزئیات اجرایی، انتخاب مصالح ساختمانی و محاسبات عایق‌کاری حرارتی حائز اهمیت است.
عایق‌کاری مناسب ساختمان‌ها
محاسبات طراحی عایق‌کاری حرارتی در ساختمان، آسیب‌شناسی پوسته ساختمانی، آسیب‌شناسی پل‌های حرارتی در فرآیند بررسی ساختمان‌های تازه تأسیس و احداث شده مسکونی که در آنها مبحث ۱۹ اجرا شده است و جزئیات اجرایی آنها باید بررسی و آسیب‌شناسی شود؛ صرفه‌جویی در مصرف انرژی یکی از چالش‌های مهم جهان امروز است. طی سال‌های اخیر نگرانی‌هایی در خصوص گرم شدن کره زمین، اهمیت این موضوع را بیشتر کرده و سهم بخش ساختمان در مصرف انرژی کشورها قابل توجه است.
در کشور ما بخش ساختمان حدود ۴۰ درصد از کل مصرف انرژی را به خود اختصاص می‌دهد، در همین راستا سال ۱۳۷۰ برای نخستین بار مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان تحت عنوان صرفه‌جویی در مصرف انرژی تدوین شد، در صورتی که ساختمان دارای نیاز غالب گرمایی باشد و امکان بهره‌گیری مناسب از انرژی خورشیدی وجود داشته باشد، می‌توان حداقل مقاومت‌های حرارتی ارائه شده را با ضریب ۹۵ درصد کاهش داد، اما در صورتی که ساختمان دارای نیاز غالب سرمایی باشد و تمام جداره‌های نورگذر پوسته خارجی ساختمان سایه‌بان‌های معین داشته باشد، می‌توان حداقل مقاومت‌های حرارتی ارائه شده را با ضریب ۹ درصد کاهش داد.
معماری ساختمان باید حتی‌الامکان سازگار با اقلیم باشد تا ساختمان از شرایط مناسب محیطی بهره ببرد و در برابر شرایط نامطلوب محافظت شود. نحوه جهت‌گیری ساختمان موجب می‌شود تا بنا از انرژی خورشیدی بهره ببرد و از بادهای نامطلوب محفوظ بماند؛ در حالت کلی متخصصان جهت‌گیری ساختمان را به سمت جنوب پیشنهاد می‌کنند تا از این طریق صرفه‌جویی در مصرف انرژی انجام شود.
