مهرناز لنکرانی کارشناس ارشد معماری ساختمان/ سیدایمان طباطبائی قمشه رئیس معماری و مصالح ساختمان،

مبحث 19 مقررات ملی ساختمان در سال 1370 به تصویب هیات وزیران رسید و اجرای آن در ساختمان‌های کشور الزامی شد.لیکن با گذشت قریب سه دهه از لازم الاجرا شدن آن، بدلایلی از جمله عدم انتفاع سازندگان ساختمان از کاهش هزینه های انرژی هنگام بهره برداری از ساختمان این مبحث تاکنون به میزان اندکی در کشور اجرایی شده است.  این مبحث چندین بار باز‌نگری شده که نسخه نهایی مصوب آن در سال 1389تهیه شده است.

این نسخه بعد از چاپ به کلیه ارگان‌های کشوری ابلاغ شده است. در حال حاضر نسخه جدید ویرایش مبحث 19توسط مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در حال بررسی و نظرخواهی از متخصصان می باشد. موارد مورد توجه در مبحث 19 مقررات ملی ساختمان عبارتند از:

• عایق کاری پوسته خارجی ساختمان(عایق‌کاری کف، پیلوت، سقف نهایی و دیوارهایی که از یک طرف با فضای خارج و یا فضای کنترل نشده و از طرف دیگر با فضای کنترل شده داخل ساختمان در ارتباط هستند)
• نصب پنجره های دو جدارهبا قابهای ترمال برک ، چوبی یاUPVC
• عایق کاری کانالهای هوا ، لوله های تأسیسات و سیستم تولید آب گرم، منبع و ...
• نصب سیستم های کنترل کننده موضعی نظیر شیرهای ترموستاتیک بر روی رادیاتورها
• نصب سیستم های کنترل مرکزی هوشمند و مجهز به سنسور اندازه گیری دمای محیط
• نصب سیستم های روشنایی و انرژی الکتریکی با راندمان بالا

ميزان عايق كاري حرارتي ساختمان ها، در مبحث 19 مقررات ملي ساختمان ،با محاسبه ضريب انتقال حرارت پوسته خارجي ساختمان و مقايسه آن با حداكثر ميزان مجاز آن(ضريب انتقال حرارت مرجع) تعيين مي شود.

 حداكثر ميزان مجاز ضريب انتقال حرارت مصالح در اقليم هاي مختلف متفاوت بوده و در سه گروه نياز انرژي زياد، متوسط و كم تعيين شده است. در مبحث 19 مقررات ملي ساختمان براي محاسبه ضرايب انتقال حرارت، ملاحظات مربوط به اينرسي حرارتي، نوع فضاي خارجي مجاور جدار، شاخص خورشيدي، پل هاي حرارتي و ... نيز منظور مي شود.

اکثر مردم بر این تفکرند که اجرای مبحث 19 مقررات ملی ساختمان سبب افزایش هزینه‌های ساختمان می‌شود. این در حالی است که چنانچه این مبحث در ساختمان بدرستی اجرا شود، علاوه براینکه هزینه‌های اولیه ساخت را کاهش می‌دهد، با توجه به صرفه‌جویی انجام شده در هزینه‌های بهره‌برداری و مصرف انرژی ساختمان، برای مصرف‌کننده سودآور نیز خواهد بود. با اجرای مبحث 19 مقررات ملی ساختمان شامل عایق‌کاری سیستم تاسیسات و لوله‌ها، عایق‌کاری جداره خارجی ساختمان و نصب پنجره‌های دوجداره استاندارد در ساختمان کمتر از 5% سبب افزایش هزینه‌های ساختمان در این قسمت می‌شود ولی ازطرف دیگر ظرفیت سیستم گرمایش و سرمایش مورد نیاز ساختمان را می‌توان تا 40% نسبت به شرایطی که این مبحث اجرانمی‌شود،کوچکترانتخاب کرد،که به نوبه خودکاهش زیادهزینه‌هارادراین قسمت شامل می‌شود. بنابراین چنانچه درطراحی و ساخت ساختمان اصول اولیه مهندسی رعایت شود علاوه بر ایجاد فضای مناسب برای زندگی ساکنین و افزایش سطح رفاه جامعه سبب کاهش هزینه‌های اولیه نیز می‌شود. بطورکلی می‌توان از مزایای اجرای مبحث 19 مقررات ملی در ساختمان موارد زیر را نام برد:

در ویرایش جدید در حال بازنگری مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان که تسریع در تصویب آن باید بیشتر مورد توجه مسئولان ذی‌ربط قرار گیرد برای رعایت ضوابط آیین نامه ماده 18 قانون اصلاح الگوی مصرف سه رده انرژی تعریف شده است:

1. ساختمان های منطبق با مبحث 19(EC)
2. ساختمان کم انرژی (EC⁺)
3. ساختمان بسیار کم انرژی (EC⁺⁺)

بطوری که طبق این دسته بندی ساختمان های منطبق با مبحث 19 (EC) دارای پائین ترین رده ساختمان بوده و دستیابی به این رده در ساختمان ها و رعایت الزامات آن اجباری است. مقایسه رویکرد طراحی مبحث 19 در ویرایش سال 1389 با ویرایش جدید به شرح جدول ذیل می باشد:

در حال حاضر شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت ضمن انجام پیگیری جهت عملیاتی شدن الزام رعایت مبحث 19 مقررات ملی ساختمان از دستگاه ها، سازمان ها و وزرات خانه های ذیربط، درصدد است موضوع در هیات وزیران مطرح و با اخذ مصوبه هیات دولت شرایط برای اجرای مبحث 19 و نظارت برحسن اجرای آن در ساختمان ها توسط شهرداری ها، سازمان نظام مهندسی ساختمان و وزارت مسکن و شهرسازی به بهترین وجه ممکن فراهم شود. با اجرای این طرح امید است طی یک دوره زمانی مشخص ضمن جبران انرژی‌های هدر رفته در سالیان قبل، با آینده نگری بیشتر بتوان میزان قابل توجهی از انرژی‌ را برای آیندگان ذخیره کرد.

نوشتن دیدگاه