رئیس مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه مردم باید انتفاع اقتصادی داشته باشند تا انگیزه صرفه‌جویی پیدا کنند، گفت: ناگزیریم بحث صرفه‌جویی در مصرف را به‌سرعت پیش ببریم و مانع رشد مصرف شویم تا کشور را از ناترازی دور کند و به سمت تعادل ببرد.
به گزارش خبرنگار شانا، محمدباقر قالیباف امروز (دوشنبه، ۲۳ مردادماه) در کنفرانس بین‌المللی بهینه‌سازی و بهره‌وری انرژی ایران که در مرکز همایش‌های بین‌المللی پژوهشگاه صنعت نفت برگزار شد، ضمن قدردانی از فعالان حوزه نفت و گاز که برای آبادانی کشور مجاهدت می‌کنند، اظهار کرد: زمان‌بندی برگزاری این کنفرانس بسیار تأثیرگذار است، زیرا هم‌اکنون در حال تنظیم برنامه توسعه کشور هستیم و در جریان آن ناگزیریم برنامه‌ای تحولی داشته باشیم که آغاز و پیشران آن موضوع انرژی است. به این معنا که انرژی نسبت به دیگر مسائل اولویت دارد و در تصمیم‌گیری در این حوزه نباید در کشور تردید کرد.
وی با بیان اینکه هم‌اکنون رسیدگی به لایحه برنامه هفتم توسعه در مرحله بررسی در کمیسیون تلفیق لایحه برنامه در مجلس قرار دارد که لازم است از همین‌جا دست نیاز به سمت متخصصان و پژوهشگران دراز کنیم تا در تنظیم آن با ما همراهی کنند، افزود: در سال‌هایی که در قوه مقننه هستیم، هفته‌ای نبوده که در مجلس و کمیسیون انرژی نسبت به موضوع انرژی و برنامه توسعه غفلت کرده باشیم و به‌ویژه به لحاظ زمانی این موضوع برای ما بسیار مهم بوده است.
رئیس مجلس به دوران دفاع مقدس و رشادت‌های صنعتگران نفت در آن دوران اشاره و تصریح کرد: آن زمان ما از مشرق زمین ایران به سمت خوزستان رفتیم و از نزدیک دیدیم که کارکنان صنعت نفت از استخراج‌کنندگان، حمل‌کنندگان و دیگر کارمندان آن چقدر مجاهدت کردند که در رأس آنها شهید تندگویان بود که باید قدردان اقدام‌های آنها باشیم.
قالیباف ادامه داد: اگر ما مدیران به این موضوع به‌درستی و با دقت توجه داشته باشیم و با نگاه خردمندانه، موشکافانه و هوشمندانه به آن نگاه کنیم، تردیدی نیست که جوانان و کارکنان صنعت نفت نیز در شرایط کنونی که در تحریم قرار داریم، برای حفظ این رگ حیاتی مانند زمان دفاع مقدس، حماسه‌آفرین خواهند بود.
وی لازمه حرکت حماسه‌گونه در حوزه انرژی را یک شرط دانست و اظهار کرد: ما در حوزه مدیریت و حکمرانی انرژی مشکلاتی داریم که باید به آن توجه کنیم. حکم در حوزه حکمرانی از دو عنصر تشخیص علمی و تصمیم سیاسی تشکیل شده است. با ارزیابی از گذشته تاکنون درمی‌یابیم که همواره در یک پایه این دو عنصر که منجر به تولید حکم شده و این قدرت را به حاکن می‌دهد که حکمرانی در عرصه آب و انرژی را به‌عنوان مسائل اصلی داشته باشد، دارای مشکل بوده‌ایم به این معنا که گاهی نگاه تخصصی نداشتیم، یا بعضاً ملاحظات سیاسی را رعایت نکرده‌ایم.
رئیس مجلس شورای اسلامی در ادامه ترکیب موضوع‌های سیاسی و تشخیص علمی را مسیری برای تصمیم‌گیری یک راهبرد و مدیریت و پیشبرد آن دانست و گفت: ما باید با این نگاه تصمیم بگیریم و پیش برویم و نوع مدیریت در این مسیر از جنس داینامیکی و مکانیکی نباشد و نگاهی سایبرنتیکی داشته باشیم، اما امروز در مدیریت انرژی که حرف از بهینه‌سازی مصرف می‌زنیم، قانون بد می‌نویسیم یا اجرای قانون را نداریم، زیرا گاهی اجرایی‌سازی قانون را نیز در قانون‌گذاری در نظر نمی‌گیریم که باعث می‌شود کاری پیش نرود.
ناترازی در حوزه انرژی، آب و بودجه، مدیریت کشور را دچار اشکال کرده است
قالیباف افزود: کار برای پیشرفت نیاز به کنترل‌پذیری، خودتنظیم‌گری، حرکت معطوف به هدف و بازگشت‌پذیری دارد که در هر شیوه حکمرانی باید از این اصول استفاده کنیم که شامل حوزه آب، کشاورزی و... می‌شود. ناترازی در انرژی، آب، بودجه و... سبب ایرادهای امروز در مدیریت و پیشبرد کار شده است.
وی با اشاره به ظرفیت‌های ذخایر حوزه نفت و گاز که در رتبه نخست جهانی قرار داریم، بیان کرد: این نقطه قوت امروز تبدیل به یک نقطه ضعف شده است. از طرفی این موضوع یک بعد فرصت و یک بعد تهدید دارد. معتقدم امروز در جامعه بشری در شرایطی هستیم که فرصت‌ها پیش روی ما قرار دارند که به دو بخش با ریسک و بدون ریسک تقسیم می‌شود. در این میان جهش برای یک تحول بزرگ از طریق توجه به فرصت‌های با ریسک ایجاد می‌شود که نفت و انرژی نیز در این بخش قرار دارد.
رئیس مجلس ادامه داد: یکی از فرصت‌های با ریسک این است که در جریان تنظیم احکام برنامه باید بتوانیم تا پایان سال ۳.۵ میلیون بشکه در روز صرفه‌جویی کنیم. ظرفیت ما در حوزه نفت حدود ۹ میلیون بشکه است و وقتی به حوزه تولید می‌رسیم این رقم به حدود ۷ میلیون بشکه در روز می‌رسد، اما مصرف امروز ما حدود ۵ میلیون بشکه در روز است و این در حالی است که امروز می‌توانیم به‌طور میانگین ۶۵ درصد در حوزه انرژی صرفه‌جویی کنیم.
قالیباف با بیان اینکه معتقدیم هر تحول نیازمند استفاده از فرصت‌های با ریسکی است که امروز وجود دارد، تصریح کرد: امروز ناترازی در کشور ما همان فرصت با ریسک است که باید به آن توجه کنیم. ناترازی کنونی هم‌اکنون با سرعت در حال حرکت به سمت بحرانی شدن است و نتوانسته‌ایم آن را متوقف کنیم.
صرفه‌جویی به معنای محدود کردن مصرف خانگی و تعطیلی صنعت نیست
وی تأکید کرد: امروز به ازای هر یک میلیون مترمکعب گاز ۷ تا ۸ میلیون دلار هزینه می‌کنیم، در حالی که هزینه برای صرفه‌جویی کمتر از یک دلار است، از این رو نیازی به فکر کردن یا تصمیم‌گیری نیست و بی‌شک ناگزیریم بحث صرفه‌جویی در مصرف را به‌سرعت پیش ببریم و مانع رشد مصرف شویم که ما را از ناترازی دور کند و به سمت تعادل ببرد و از سوی دیگر ظرفیت‌های مالی مناسبی برای ما ایجاد کند.
رئیس مجلس گفت: هوشمندسازی، شفاف‌سازی و مردمی‌سازی سه پایه اصلی کارآمدسازی است. امروز ایران در حوزه شدت مصرف انرژی در صدر جدول کشورهای دنیا قرار دارد که نقطه تحولی در این حوزه حضور مردم و پای کار آوردن آنهاست. حضور مردم نیز به‌معنای این نیست که در زمستان و تابستان آنها را محدود کنیم، یا راهکار این باشد که صنعت را تعطیل کنیم.
قالیباف تصریح کرد: شما به‌عنوان شرکت‌های حوزه انرژی و سرمایه‌داران هم مردم هستید و جوانان خلاق در حوزه انرژی که امروز مستضعف شده‌اند هم مردم هستند. مستضعف به این معناست که ظرفیت و خلاقیت وجود دارد، اما عناصری سبب شود این ظرفیت و خلاقیت نمایان نشده، بروز و ظهور نیابد و شکوفا نشود و کسی که جلوی این شکوفایی را بگیرد ظلم کرده است.
وی ادامه داد: راهکار برخی این است که یک صنعت بیاید و بخاری کم‌مصرفی را تولید کند که حجم مصرف انرژی را کاهش دهد، اما مردم پول خرید بخاری نداشته یا انگیزه آن را ندارند، از این رو باید اقدامی انجام دهیم که مردم انگیزه یابند. هرگاه حرف اقتصادی می‌زنیم باید به عرضه و تقاضا نیز توجه کنیم و باید انتفاع را با اولویت مردم ببینیم تا از تولید ۳.۵ میلیون بشکه در روز سهمی داشته باشند و بعد تصمیم بگیریم که چه میزان از آن در اختیار دولت قرار بگیرد.
رئیس مجلس شورای اسلامی تأکید کرد: ما باید کاری کنیم که مردم قدرت خرید کالاهایی برای صرفه‌جویی مصرف انرژی را پیدا کنند و انگیزه آن را نیز داشته باشند که به سمت استفاده از این وسایل بروند. با مصرفی که امروز در بنزین داریم نمی‌توانیم صرفه‌جویی کنیم. از سوی دیگر امروز نه‌تنها به سمت تولید خودروهای هیبریدی و برقی نرفته‌ایم، بلکه اسقاط خودروها را نیز متوقف کرده‌ایم. خودروهایی هستند که گازوئیل و بنزین زیادی مصرف می‌کنند، اما اسقاط نشده‌اند و همین سبب آلودگی هوا شده است.
قالیباف با بیان اینکه امروز نیازمند تصمیم‌گیری‌های شجاعانه، عقلانی و خردمندانه هستیم که البته سخت و تلخ هم است و باید آن را پذیرفت، گفت: ما باید تصمیم بگیریم فرصتی با ریسک فراهم کنیم. برای رسیدن از تولید یک میلیارد مترمکعب گاز در روز به ۱.۵ میلیارد مترمکعب گاز، نیازمند مبلغی هستیم که مشخص نیست باید از کجا بیاید، در حالی که راهکار اصلی، بهینه‌سازی است که باید برای آن عرضه و تقاضا را تنظیم کنیم.
ضرورت ایجاد انگیزه صرفه‌جویی برای صنایع مصرف‌کننده انرژی
وی افزود: همچنین نیازمند ایجاد پلتفرم‌هایی هستیم که بخش خصوصی این ظرفیت را دارد. امروز در حوزه ساخت کنتور گاز عقب هستیم و با وجود اینکه شرکت‌هایی برای تولید کنتورهای هوشمند اقدام می‌کنند، اما هنوز عقب‌ماندگی داریم و در حال از دست دادن زمان هستیم. مردم باید به صرفه‌جویی اعتقاد پیدا کنند تا جایی که گزارش‌ها حکایت از کاهش مصرف انرژی داشته باشد و در کنار آن باید به سمت هوشمندسازی کنتورها و دیگر لوازم برای صرفه‌جویی برویم.
رئیس مجلس با اشاره به اهمیت بهینه‌سازی و بهره‌وری انرژی اعلام کرد: امروز نیروگاه‌های برق، حمل‌ونقل، صنعت و... سهم بزرگی در مصرف انرژی دارند که باید انگیزه برای صرفه‌جویی پیدا کنند و اهمیت آن را در انتفاع اقتصادی کشور ببینند.
قالیباف با تأکید بر اینکه نمی‌توان بهینه‌سازی را به‌صورت دولتی انجام داد، گفت: مردم باید پای کار بیایند تا بهینه‌سازی انجام شود. زمانی که در ناجا حضور داشتم و سامانه ۱۱۰ را ایجاد کردیم، مردم آمدند و اتفاق‌ها، تصادف‌ها، سرقت‌ها و تخلف‌ها را به ما اطلاع دادند و این کمترین هزینه را برای ما داشت. زمان ورودم به این نهاد، سهم ناجا از بودجه عمومی کشور ۳.۲ بود و زمانی که از این نیرو خداحافظی کردم به ۳ درصد کاهش یافته بود، اما تحول اتفاق افتاد، زیرا نگاه مردمی‌سازی داشتیم از این رو باید امروز نیز با این نگاه پیش برویم.
وی ادامه داد: اگر مسئولی در یک دستگاه اجرایی قرار گرفت و برای انجام کار درخواست اعتبار و اختیار کرد، بی‌شک کارنابلد بوده و نمی‌تواند از تشخیص علمی در کنار تصمیم سیاسی استفاده کند تا سبب ایجاد حکم شود. اگر کار به ذات خود و به‌صورت واقعی کار باشد دو گوهر ثروت و اختیار را در خود دارد و ایجاد می‌کند، از این رو اگر کاری نتوانست این دو گوهر را به همراه بیاورد، کار نبوده و در واقع سر کار هستیم.
رئیس مجلس با بیان اینکه بهینه‌سازی در خود پول دارد که در حوزه انرژی همان ۳.۵ میلیون بشکه در روز است، تصریح کرد: اگر امروز در هدررفت انرژی صرفه‌جویی کنیم همه مردم می‌توانند از آن منتفع شوند.
قالیباف در ادامه با تأکید بر اینکه نباید در پشت درهای دیوانسالاری بمانیم، افزود: ما در مجلس در کنار دولت آماده‌ایم تا کار شما را تسهیل کنیم و به تولید انرژی ۳.۵ میلیون بشکه در روز از طریق بهینه‌سازی برسیم.
وی با بیان اینکه باید یک تابلوی زمانی برای کنترل‌پذیری ایجاد کنیم تا برنامه‌هایمان مشخص باشد، گفت: ما در مجلس و دولت تنها نقش تسهیل‌گری و تنظیم‌گری داریم و نباید در دیگر برنامه‌های شما (بخش خصوصی) دخالت کنیم و تنها باید هوشمندسازی، شفاف‌سازی و مردمی‌سازی را پایه‌ریزی کنیم.
رئیس مجلس شورای اسلامی در پایان اظهار کرد: دو وزارتخانه تولیدکننده و دو وزارتخانه مصرف‌کننده انرژی باید برای برداشتن گام‌های اساسی و مهم در جریان اجرای احکام لایحه برنامه هفتم، این مسیر را طی کنند.
