قیمت ارزان، نبود برنامه مشخص از سوی نهادهای اجرایی برای مصرف بهینه، سامانه حمل‌ونقل عمومی معیوب و تولید خودروهای با کیفیت پایین سبب افزایش بی‌رویه مصرف سوخت در کشور شده است که افزون بر هدررفت سرمایه‌های ملی، ظرفیت صادرات سوخت را با کاهش روبه‌رو خواهد کرد.
با آماده‌سازی واحد تقطیر فاز سوم پالایشگاه ستاره خلیج فارس، بنزین تولیدی در این پالایشگاه که پیش از این با راه‌اندازی فاز دوم و افزایش روزانه ۱۲ میلیون لیتری به ۲۴ میلیون لیتر رسیده بود، به رقم ۲۶ میلیون لیتر در روز رسید. فاز سوم این طرح نیز به زودی به بهره‌برداری می‌رسد و این رقم باز هم افزایش خواهد یافت، به نحوی که پیش‌بینی‌ها حاکی از دستیابی به امکان تولید روزانه ۳۵ تا ۴۰ میلیون لیتر بنزین با کیفیت در این پالایشگاه است. طرح‌های دیگر توسعه‌ای در پالایشگاه‌های کشور نیز به مرور به بهره‌برداری می‌رسد و رقم تولید بنزین کشور افزایش خواهد یافت، اما پرسشی که مطرح می‌شود این است که بازی تعقیب تولید و مصرف سوخت کشور تا کجا ادامه خواهد یافت؟
صحبت از مصرف بی‌رویه سوخت در کشور موضوع جدیدی نیست و زخمی کهنه بر تن صنعت کشور است که به نظر می‌رسد نیاز به التیام جدی و فوری دارد. سوخت با ارزشی که با رنج و مشقت هزاران کارگر، تکنیسین و متخصص ایرانی در پالایشگاه‌سازی و بهره‌برداری و تولید، از ثروت ملی و خدادادی قعر آب‌های نیلگون خلیج زیبای فارس به دست مصرف‌کننده نهایی می‌رسد و در سطح شهرها و جاده‌ها و کلانشهرها، می‌سوزد و علاوه بر آلودگی‌های زیست محیطی، سرمایه‌های ملی را به هدر می‌دهد.
این در شرایطی است که طبق آخرین گزارش‌های آماری، به‌طور میانگین روزانه ۹۲ میلیون لیتر بنزین در کشور مصرف شده است که این رقم یعنی هر فرد در کشور روزانه بیش از یک لیتر بنزین مصرف می‌کند که در مقایسه با دیگر کشورها، رقمی بسیار بالاست. از طرفی، کشور عرضه‌کننده یکی از ارزان‌ترین بنزین‌های دنیاست و به نظر می‌رسد پس از کشور ونزوئلا، ایران ارزان‌ترین سوخت را به خودروها عرضه می‌کند. به نحوی که ارزش هر لیتر بنزین که با هزینه‌ای هنگفت به تولید می‌رسد، برابر با نیم لیتر آب معدنی است و همین موضوع و دلایل دیگر، به افزایش سرسام‌آور مصرف سوخت در کشور منجر شده است، به نحوی که روز ۳۱ تیرماهی که گذشت رقم ۱۲۱ میلیون لیتر در مصرف بنزین ثبت شد که البته گرمای بی‌سابقه هوا در تابستان امسال، افزایش استفاده از کولر خودروها و افزایش سفرها و ترددهای بین شهری از جمله دلایل این افزایش بی‌سابقه است، اما فارغ از تمام این دلایل به ظاهر مقطعی، بازی ناتمام تعقیب تولید و مصرف بنزین همچنان در کشور ادامه دارد و رو به افزایش است و این بحث مهم و حیاتی مطرح می‌شود که تا چه زمان تولید و مصرف بنزین یکدیگر را تعقیب می‌کنند و تا چه زمان می‌توان برای پوشش این حجم از مصرف سوخت در کشور، هر چند ماه یک بار، یک فاز پالایشگاهی را وارد مدار کرد، جمله‌ای که حسن روحانی، رئیس جمهوری در مراسم بهره‌برداری از فاز دوم پالایشگاه ستاره خلیج فارس بر آن تاکید کرد.
به نظر می‌رسد در شرایط امروز اجتماعی و سیاسی ایران و مطرح شدن دوباره تحریم‌ها، مدیریت صحیح مصرف سوخت با فرهنگ‌سازی از سوی مدیران و مردم، کنترل قاچاق سوخت و افزایش کیفیت خودروها از هر بحث دیگری در صنعت پالایش کشور، حیاتی‌تر است و تنها با برنامه‌ریزی دقیق برای مدیریت صحیح مصرف سوخت در کشور، می‌توان با بهره‌گیری از ظرفیت آزاد ایجاد شده در تولیدات فرآورده پالایشگاهی به ویژه طرح ملی ستاره خلیج فارس کشورمان را در تجارت سوخت و بحث صادرات فعال کرد و به صادرکننده بنزین تبدیل شد و از این طریق شاهد درآمدزایی بیشتر، رونق صنعت پالایش و نفت و سرانجام اقتصاد کشور بود.
آرزو عطایی
