محسن ناظمیان کارشناس M&V
آبهای زیرزمینی منبع اصلی برای آبیاری و آب نوشیدنی در هند است. سهم آبهای زیرزمینی به آبیاری بر اساس مساحت حدود 50 درصد است و این در حالی است که 80 درصد منابع آب روستایی توسط آبهای زیرزمینی تامین میشود (2003). منابع تجدید پذیر کلی آب زیرزمینی در این کشور حدود 45.2 میلیون هکتار متر در سال برآورد شده است(1995). در حال حاضر سطح بهرهبرداری آبهای زیرزمینی حدود 30 درصد پتانسیل موجود است. پمپاژ آب جهت آبیاری دومین مصرف انرژی نهایی در بخش کشاورزی بعد از آمادهسازی زمین است و گزارش سال 2010 وجود 19 میلیون پمپ الکتریکی و 9 میلیون پمپ دیزلی را تایید میکند. با این وجود آمار تا سال زراعی 2010-2011 نشان میدهد حدود 55 درصد مساحت زمینها بدون آبیاری باقی ماندهبودند.[9]
سهم کشاورزی در تولید ناخالص ملی هند بیش از 18 درصد است و زمینه اشتغال بیش از 50 درصد نیروی کار این کشور را فراهم نموده است. ولی با این وجود، تولید محصول کشاورزی هند از سایر نقاط دنیا کمتر است، که وابستگی شدید به بارانهای موسمی برای آبیاری و همینطور نبود برق در نقاط روستایی از جمله مهمترین دلایل آن هستند. تنها یک سوم زمینهای کشاورزی هند تحت آبیاری مطمئن هستند. پمپهای آب خورشیدی موقعیت بیمانندی را برای بخش کشاورزی فراهم میکند و به کمک آن روستاها امکان دسترسی به برق ارزان و مطمئن جهت آبیاری را خواهند داشت.
سیستم پمپ خورشیدی مطابق شکل زیر شامل یک آرایه فتوولتاییک، موتور پمپ و یک تجهیز تنطیم توان (اختیاری) است. پیشبینی ذخیره برق در این سیستم نشده است، ولی به جای آن در صورت نیاز میتوان یک منبع ذخیره آب پیشبینی نمود که مقرون به صرفهتر از باتری است. تجهیز تنطیم توان برای پایدارسازی الکتریسیته نوسانی خروجی آرایه مورد استفاده قرار میگیرد. بسته به هد کلی دینامیک و دبی مورد نیاز آب، سیستم پمپ میتواند شناور و یا سطحی باشد و نوع موتور نیز میتواند AC یا DC باشد. برای موتور AC یک اینورتر نیز مورد نیاز است. (در صورت استفاده از موتور DC نیازی به اینورتر نخواهد بود.)
شکل 5‑1. سیستم پمپ خورشیدی
یک پمپ سطحی که از یک آرایه فتوولتاییک 1.8 کیلووات توان میگیرد، توانایی تحویل 140000 لیتر آب در یک روز آفتابی از یک هد کلی 10 متر را داراست.
مزایا و معایب پمپ خورشیدی را میتوان به صورت زیر خلاصه کرد:
مزایا |
معایب |
هزینه کارکرد پایین |
خروجی کم (نامناسب برای کاربردهای با نیاز آب بالا) |
تعمیرات کم |
خروجی متغیر بسته به تابش خورشید |
هماهنگی با طبیعت (بیشترین خروجی در ماههای گرم و خشک) |
کارکرد خشک خصوصا در مورد پمپ سطحی |
انعطاف پذیری در انتخاب محل نصب پمپ |
وابستگی به کیفیت آب (مشابه سایر پمپها) |
سرقت و نیاز به مراقبت |
انواع ترکیببندی پمپ خورشیدی به صورت زیر است:
جدول 10‑1. انواع ترکیببندی پمپ خورشیدی[10]
ترکیببندی |
تعریف |
پیچیدگی |
توضیحات |
پمپاژ مستقیم |
· پنل خورشیدی، کنترلر، با یا بدون مخزن، سیستم آبیاری |
نسبتا ساده |
· متداولترین سیستم در سراسر جهان · بازدهی بیش از 50 درصد قابل دستیابی است · باید بر اساس حجم استفاده شود · نیاز به کنترل سرعت |
سیستم چند منظوره (بر روی زمین کشاورزی) |
· مشابه بالا به علاوه استفاده از سیستم در زمانی که آبیاری نیاز نیست(آسیاب کردن، پردازش محصولات غذایی، ...) |
متوسط تا پیچیده |
· استفاده از باتری تنها با سیستم مجزا |
پمپ در شبکه کوچک |
· پنل خورشیدی توان را به استفادههای مختلف، از آبیاری تا سیستمهای خانگی میدهد |
راه حلهای فناورانه پیچیدهتر در حال توسعهاند |
· امکان تغذیه برق تولیدی به شبکه و ایجاد درآمد · امکان استفاده برای کاربردهای دیگر |
سیستم هیبرید |
· پمپ خورشیدی به موازات شبکه با پمپ دیزلی فعالیت میکند. · استفاده در زمان شب یا ترکیب انرژی در زمان تابش کم |
متوسط تا پیچیده |
· ترکیب بندیهای مختلف · سیستم اتوماتیک و دستی · اغلب با سیستم قدیمی دیزلی موجود استفاده میشود |
استفادههای اضافی |
· فضای زیر پنل جهت محصولات پرارزش مثل گیاهان دارویی یا سایهبان حیوانات میتواند استفاده شود · پنلها به صورت شناور میتوانند نصب شوند. |
ساده |
· توسعه آتی ممکن نیست. · به عنوان سایهبان برای حیوانات · ساختار شناور بر روی آب میتواند بازدهی را به دلیل خنککاری پنل توسط آب بهبود دهد |
طول عمر سیستم
عمر پنلهای خورشیدی حدودا 25 سال است، لذا برای پمپ خورشیدی معمولا از موتورهای AC یا DC با بازدهی بالا و عمر حدود 15 الی 20 سال استفاده میشود. در نتیجه عمر پمپ خورشیدی اعم از شناور یا سطحی حدود 15 الی 20 سال است. با این حال، طول عمر سیستم واقعی بسته به مدل متفاوت است. همچنین، بین عمر فیزیکی و عمر اقتصادی تفاوت وجود دارد. از جایی به بعد، تعمیرات به اندازهای هزینهبر میشود که تعویض پمپ اقتصادیتر خواهد بود.
شکل 10‑3. نمودار عمر پنل ها
سیستم دنبال کننده: وسیلهای برای دستیابی به بیشترین تابش است. مکانیزم آن به صورت اتوماتیک یا دستی است که قابلیت سیستم اتوماتیک برای افزایش خروجی بهتر است، هرچند هزینه آن نیز بیشتر است. با توجه به تغییر موقعیت قابل توجه خورشید در زمستان و تابستان، دنبال کننده فصلی قابلیت افزایش خروجی تا 20 درصد را داراست. دنبالکننده روزانه سیستم را از زمان طلوع تا غروب از شرق به غرب تنظیم میکند، به طوری که در سه موقعیت پیشبینی شده است، در صبح رو به شرق، در ظهر افقی و در زمان غروب رو به غرب قرار میگیرد. دنبال کننده فصلی تغییرات موقعیت خورشید را با توجه به مسیر خورشید از شمال به جنوب تنظیم میکند. تنظیم فصلی، دوبار در سال انجام میشود، برای تابستان در آوریل و برای زمستان در اکتبر به طوری تنظیم میشود که برای موقعیت تابستانی عرض جغرافیایی منهای 15 درجه کاهش و برای موقعیت زمستانی در مثبت 15 درجه افزایش داده شود. (مثلا برای پنجاب در عرض 30 درجه، در زمستان 15 درجه و در تابستان 45 درجه تنظیم میشود).
1. تعیین نقاط با پتانسیل مناسب برای استفاده از پمپ آب خورشیدی[1]
الگوریتم مورد استفاده برای تعیین نقاط با پتانسیل مناسب به صورت زیر است. بر این اساس نقاط با پتانسیل بالا، نقاطی اند که تابش بالا، خاک حاصلخیز، سطح بالای سفرههای آب و نرخ بالای الکتریسیته داشته باشند.
شکل 2‑1. الگوریتم مورد استفاده برای تعیین نقاط با پتانسیل مناسب
با بررسی دادههای میزان تابش، سطح سفرههای آب زیرزمینی، قیمت برق و میزان تولید محصول برای کشور هند، پتانسیل استفاده از پمپ خورشیدی برای ایالتهای مختلف تعیین شد. مناطقی که در شکل زیر (سمت چپ) با رنگ فیروزهای مشخص شدهاند، بیشتر از سایر مناطق برای پمپهای آب خورشیدی مناسب هستند، زیرا هم سطح بالای سفرههای آب و هم پتانسیل بالای فتوولتاییک را دارند.
شکل 2‑2. ایالاتی که از پمپهای خورشیدی بهرهمند خواند شد (چپ) و ایالاتی که کشاورزان باید شاهد افزایش بهره وری و کاهش هزینه ها باشند (راست)
2. سیستم فنی و رویکرد مدل تجاری برای ارزیابی پمپهای خورشیدی [7]
در پژوهشی که توسط دانشگاه MIT انجام شده، اطلاعات با نظرسنجی از کشاورزانی که پمپهای خورشیدی را نصب کردهاند، گرداوری و با مصاحبه با اجراکنندگان پروژه و تولیدکننده و تامین کنندهگان تکمیل شد. برای ارزیابی قیاسی شش معیار کارایی فنی، سهولت استفاده، دسترس پذیری، قابلیت پرداخت، ایجاد تقاضا و تاثیر محیطی در نظر گرفته شد و در سه پروژه نمونه آبیاری و تولید نمک بررسی شد. نتایج نظرسنجی در خصوص ارزیابی معیارهای ذکر شده در قبل در زیر ارائه شده است.
معیار |
نتیجه نظرسنجی |
سهولت استفاده |
با وجود پیچیدگی فنی پمپ خورشیدی، مجموعا استفاده کنندگان آن را بسیار ساده در استفاده و نگهداری روزانه یافتند، که عمدتا شامل تمیزکاری پنلها در زمان نشستن گرد و غبار بر روی آنها بوده است. برخی پاسخدهندگان نسبت به یادگیری تعمیر مشکلات پیچیدهتر علاقه نشان دادند، که نشانگر نگرانی از وابستگی انحصاری به تماس با پرسنل فنی برای بازرسی و حل برخی مشکلات است. بر این اساس، اهمیت قابلیت پشتیبانی در مقیاس سیستم آشکار میشود. تا زمانی که سیستم دچار مشکل نشود، استفاده از آن آسان است، ولی در صورت خرابی، تعمیر آن ممکن است بر حسب نوع خدمات پس از فروش، زمانبر و گران تمام شود. |
توان مالی |
با وجود کاهش هزینه قابل توجه سیستمهای خورشیدی طی دهه اخیر به دلیل کاهش در هزینه سلولهای خورشیدی، سلولها همچنان بخش مهمی از سرمایهگذاری اولیه برای کشاورزان کوچک به شمار میروند. ارزانترین سیستم مورد مشاهده با هزینه حدود 2800 دلار حدودا دو برابر متوسط درامد سالانه حاصل از کشاورزی برای جامعه آماری مورد بررسی که حدود 1500 دلار است، میباشد. در نتیجه، 96 درصد پاسخ دهندگان اعلام نمودند که بدون ارائه یک گزینه مالی یا اقساطی سیستم خورشیدی را خریداری نخواهند کرد. |
دسترس پذیری |
یکی از جنبههای کلیدی دسترس پذیری که در مصاحبهها آشکار شد، اهمیت تکنیسینهای ماهر در سطح محلی و منطقه است. در غیاب نیروی کار ماهر و محلی، سیستم پمپ خورشیدی ممکن است scale شده و کارایی پایین داشته، یا نیازمند تعمیر، دچار استفاده نامناسب یا عدم استفاده شود. متاسفانه این حالت در زمان معرفی محصولات فناورانه و پیچیده در نقاط دورافتاده و فقیر بسیار متداول است. مهارت و اعتبار مورد نیاز برای تعمیر پمپهای خورشیدی بدون به خطرانداختن وارانتی تولیدکننده تنها در مناطق شهری بزرگتر قابل حصول است و پس از آموزش کامل، تکنسینها ممکن است تمایل یا توانایی جابجایی به نقاط دورافتاده که بازار در آنها کوچکتر است، را نداشته باشند. |
تقاضا |
در حالی که تمایل قوی به استفاده از سیستمهای خورشیدی برای استفاده در کشاورزی و موارد دیگر و میان کشاورزان وجود دارد، تقاضا نسبتا ضعیف بوده و نیاز به یک استراتژی فشار دارد. این موضوع تا حدی ناشی از هزینه سیستم، و در کنار آن به صورت عمومیتر تابع نحوه ترویج آن است. علاوه بر این، تقاضا برای سیستم پمپ به سمت مواردی با توان اسب بخار بالا متمایل شدهاند. این بخاطر این است که بسیاری از کشاورزان اسب بخار را به عنوان نمایانگر کارایی سیستم استفاده میکنند، سیستم با اسب بخار بالاتر یعنی سیستم بهتر. |
ایمنی |
از لحاظ امنیت، فراتر از خظر شوک احتمالی از سیمها، خطر دیگری از سوی پاسخدهندگان به مصاحبه کنندگان اعلام نشد.به نظر میرسد که پمپهای خورشیدی مطمئنتر از هر دو سیستم دیزلی و الکتریکی هستند. |
اثرات محیطی |
مزیت اقتصادی پمپ خورشیدی منجر به افزایش احتمالی در استخراج آبهای زیرزمینی خواهد شد. در کنار پمپاژ خورشیدی، استفاده از آبیاری قطرهای به عنوان یک روش آبیاری اصلی باید در نظر گرفته شود. این راهکار میزان آب مورد نیاز را کاهش داده و در زمان پمپاژ به تانک ذخیره، آزادی عمل را جهت آبیاری در هر زمان، حتی در روزهای ابری را فراهم میکند. |
در حالی که با افزایش ابعاد پمپ، هزینه به صورت مرزی افزایش مییابد، پنلهای خورشیدی مورد نیاز برای تامین توان پمپهای بزرگتر منجر به افزایش قابل توجه هزینه و منجر به تخلیه منابع زیرزمینی آب میشود. به این منظور یک ابزار محاسباتی توسط گروه پژوهشی ایجاد شده که به کشاورزان در انتخاب پمپ مناسب کمک میکند. همچنین یک مدل دینامیک آب-انرژی-غذا تهیه شده که اثر پمپهای خورشیدی را بر سطح آبهای زیرزمینی بررسی میکند.
3. آمار تعداد چاههای خورشیدی هند
مانع اصلی در استفاده پمپهای خورشیدی در مقیاس بالا هزینه اولیه بالای این سیستمها برای کشاورزان در مقایسه با سایر پمپها است. از آنجا که کشاورزان با هزینههای واقعی کارکرد پمپهای معمولی مواجه نمیشوند، انگیزه آنها برای استفاده از پمپهای خورشیدی بسیار کم است.
وزارت منابع انرژی غیر معمول هند، در طی سالهای 94-1993 یک برنامه استفاده از پمپاژ فتوولتاییک را آغاز کرد. هدف نصب 50000 پمپ خورشیدی فتوولتاییک در یک بازه 5 ساله بود. با این وجود تا دسامبر 2004 تنها 6780 سیستم پمپ خورشیدی نصب شده بود[2]. دلیل اصلی افزایش آهسته در تعداد، که با فاصله زیادی کمتر از 50000 پمپ باقی میماند، این موضوع است که با وجود یارانهها، همچنان یک گپ 0.1 میلیون روپیهای به ازای هر سیستم در هزینههای سرمایهگذاری بین پمپهای خورشیدی و دیزلی/الکتریکی به ازای هر سیستم باقی میماند. در صورت دریافت برق رایگان توسط کشاورز، انگیزهای برای تغییر منبع برق وجود ندارد. برای پمپهای دیزلی ممکن است انگیزه وجود داشته باشد، ولی این موضوع وابسته به قابلیت دسترسی به یارانهها میباشد.
در جدول زیر نشان داده شده که هند تا دوره 2020-2019 در مجموع تعداد 181،521 پمپ خورشیدی نصب کرده که 1545 عدد آن مربوط به ایالت تامیل نادو بوده است. بر اساس گزارش مارکوم هند، عوامل موثر بر زمین تحت آبیاری پمپ خورشیدی شامل ظرفیت پمپ، نوع کشت، سطح اب زیرزمینی و غیره بوده است. متداولترین پمپ مورد استفاده از نوع پمپ خورشیدی پنج اسب بخار بوده که با یک سیستم میکرو آبیاری لینک شده و برای آبیاری 2.5 هکتار مناسب بوده است.
جدول 7‑1. تعداد پمپهای خورشیدی نصب شده در ایالت تامیل نادو در مقایسه با کل کشور هند
در یک پژوهش در خصوص استفاده کشاورزان از پمپهای خورشیدی در بخشCoimbatore مشخص شد دسترسی ضعیف کشاورزان به اطلاعات کشاورزی و بازار، دانش ناکافی در خصوص مدیریت منابع آب و نبود اعتبار زراعتی از جمله مهمترین مشکلاتی بودند که کشاورزان با آن مواجه میشوند. همچنین بررسیها نشان میدهد پمپهای سوختی نسبت به پمپهای خورشیدی هزینه اولیه کمتر و هزینه تعمیر و نگهداری بیشتری دارند. نتایج نشان میدهد که در صورت عدم دریافت حمایت مالی خارجی، بهرهمند شدن از استفاده انرژی با پمپهای خورشیدی برای کشاورزان گران خواهد بود.
توجه اصلی این مطالعه بر علاقه کشاورزانی که پمپ خورشیدی نصب کردهاند و سهم فروشندگان از بازار و استراتژی بازاریابی فروش پمپهای خورشیدی بوده است. اطلاعات اصلی از کشاورزانی که این پمپها را نصب کرده اند و فروشندگانی که این پمپها را میفروشند گرداوری شده است. نتایج نشان داد که اکثریت کشاورزان (بیش از 53 درصد) بیش از 60 سال داشتهاند و نشانگر این موضوع است که کشاورزان باتجربهتر علاقه بیشتری به پمپهای خورشیدی داشته اند. همچنین حدود 46 درصد کشاورزان مورد بررسی تحصیلات ابتدایی داشته و حدود 33 درصد بیسواد بودهاند. علاوه بر آن، اکثریت کشاورزان زمینهایی با اندازه 2 تا 4 جریب (7404 متر مربع) و حدود 33 درصد زمین با ابعاد 5 تا 10 جریب داشتهاند که نشاندهنده پتانسیل بالای پمپهای خورشیدی است. در خصوص اطلاعرسانی، 70 درصد کشاورزان از طریق سایر کشاورزان در خصوص پمپ خورشیدی اطلاع یافتهاند، 13 درصد از طریق اعضای خانواده و حدود 7 درصد بر اساس علاقه شخصی در این خصوص اطلاع پیدا کردهاند. در نهایت به ترتیب قطع توان، نبود انشعاب برق و قیمت دیزل دلایل عمده خرید پمپهای خورشیدی از سوی کشاورزان بوده است.
استانداردسازی و کنترل کیفیت [10]
بقای سیستم پمپ خورشیدی بستگی به طراحی مناسب محصولات و کیفیت نصب دارد. در صورت ورود محصول بیکیفیت به بازار و خرابی آن، اعتبار استفاده از پنل خورشیدی به عنوان یک منبع انرژی زیر سوال خواهد رفت. به دفعات طی مصاحبهها و نظرسنجیهای آنلاین به نبود استانداردهای کیفیت برای تجهیزات اشاره شده است. کشاورزان در خصوص نوع تولیدکننده، ترکیببندی و مشخصات مورد نیاز و مصالحههای ممکن در خصوص کیفیت و هزینه احساس ناامنی میکنند. در صورت خرابی سیستم، کشاورز به سرعت اعتماد خود را به فناوری از دست داده و آن را رها میکند.
کنترل کیفی تجهیزات خورشیدی
توسعه و استفاده از استانداردها و مشخصات فنی میتواند از اختیارات دولت در آمادهسازی اسناد مناقصهای حمایت کرده و در خصوص فعالیت در راستای اهداف مشترک به تولیدکنندگان کمک کند. در صورت پذیرش استانداردها به صورت گسترده، میتوانند در کاههش هزینههای تولید، کاهش زمان نصب و تسهیل تعمیر نقش داشته باشند. استانداردها همچنین میتوانند در پرورش رقابت شفاف و عادلانه مفید باشند. برنامههای با تامین مالی دولتی میبایست از کنترل کیفی نصب و آموزش مصرف کننده نهایی اطمینان حاصل کنند. مناقصات باید به جای توان نامی پمپ، به خروجی آب برای یک تابش معین خورشیدی و هد پمپ توجه کنند. تجهیزات توکار اندازهگیری آب باید یک الزام استاندارد برای مناقصات باشد.
تاییدیه برای تامینکنندگان/نصب کنندگان در کشور
یک طرح تاییدیه میتواند به استفادهکنندگان در خصوص انتخاب قابل اطمینانترین محصولات و تامین کنندگان خدمات کمک کند. برنامهریزی، طراحی و نصب باید از استانداردهای قابل قبولی پیروی کند و خدمات پس از فروش باید تضمین شود (برای مثال، خط سرویس برای ارائه اطلاعات دست اول هنگام بروز مشکل و تامین تضمینی قطعات یدکی و تعمیرات در صورت نیاز). یک طرح تاییدیه تامین کنندگان میتواند قدم اول در ایجاد اعتماد و حذف تامین کنندگان بدون صلاحیت باشد. مکزیک یکی از کشورهایی است که چنین طرحی تاییدیهای برای تامین کنندگان و نصابان سیستم پمپ خورشیدی را دارا میباشد.
استانداردسازی در حوزه انرژی تجدید پذیر
فرایند استانداردسازی منطقی میتواند منجر به نوآوری در فناوریهای انرژی تجدیدپذیر شود که این از طریق مستندسازی و انتشار اطلاعات فناوریهای روز، تنظیم زمینه فعالیت برای محصولات نوآورانه، اجازه به تحقیق بیشتر در تحقیق و تویعه و کم کردن فاصله بین تحقیقات و محصولات تجاری صورت میپذیرد. منافع استانداردسازی شامل کاهش هزینه محصول، کاهش هزینههای معاملات از طریق موافقتنامههای سادهشده پیمانی و استفاده از تجهیزات استاندارد، یک زبان مشترک برای درک ویژگیهای یک محصول یا خدمت و افزایش سطح کیفیت و ایمنی میباشد.
4. جمعبندی
با توجه به اطلاعات ارائه شده در بخشهای قبل در خصوص تجربه کشور هند در استفاده از پمپهای خورشیدی، موارد قابل استفاده در پروژه مشابه در کشور به صورت زیر خواهد بود:
- در گام نخست، مشابه الگوریتم مورد استفاده در کشور هند، نقاط مناسب در کشور برای ترویج و توسعه پمپهای خورشیدی تعیین شوند. برای این منظور میتوان از معیارهای معرفی شده بهره گرفت و پتانسیل را برای مناطق یا چاهها بررسی کرد. به عنوان نمونه، فاصله زیاد با شبکه و دسترسی کم به آن در یک نقطه احتمالا استفاده از پمپ خورشیدی را جذابتر میکند.
- با توجه به عدم نیاز پمپ DC به اینورتر که میتواند منجر به کاهش هزینه شود و همینطور راندمان کاری بالاتر آن، صرفه اقتصادی این نمونه از موتورها برای کاربرد پمپ خورشیدی بررسی شود
- بسیار ضروی است که برای کاهش هزینه، سایزینگ مناسب پمپ در ابتدای پروژه صورت گیرد. استفاده از پمپ بزرگتر از نیاز علاوه بر هزینه بالاتر خود پمپ، هزینه کلی اجرای پروژه خورشیدی را به صورت قابل توجه افزایش میدهد.
- یکی از ملاحظات مهم در بحث پمپاژ آب، بحث زیست محیطی و تخلیه سفرههای اب زیرزمینی است. در کنار استفاده از پمپ خورشیدی، میبایست استفاده از آبیاری قطرهای نیز ترویج شود تا در مصرف آب صرفه جویی شده و تاثیر مخرب کمتری بر منابع آب زیرزمینی داشته باشد.
- استفاده از سیستم دنبالگر نیز میتواند منجر به افزایش بازدهی، کاهش ابعاد پنل و صرفهجویی در هزینهها شود.
- با بررسی اقتصادی استفاده از پمپهای خورشیدی در مقایسه با پمپ دیزلی و برقی متصل به شبکه، حمایتهای مالی را به گونهای تعیین کرد تا سرمایهگذاری بر روی این فناوری جذابیت لازم را پیدا کند. برای کشور هند این حمایت حتی تا حدود 80 الی 90 درصد هزینه سیستم خورشیدی نیز میرسد. این موضوع نیازمند بررسی دقیق مواردی همچون، قیمت گازوییل، قیمت برق شبکه، هزینه اجرای پنلهای خورشیدی و غیره میباشد.
- از لحاظ ایمنی، سیستم خورشیدی تقریبا ایمن و بدون مشکل گزارش شده است.
- یک از عوامل مهمی که در دراز مدت، لازمه موفقیت استفاده از سیستم پمپ خورشیدی است، بحث تعمیر و نگهداری و هزینههای مربوطه است. در سالهای اولیه، این سیستم نیاز به تعمیر و نگهداری زیادی ندارد، ولی اهمیت این بحث با گذشت چند سال از عمر سیستم به وضوح مشخص میشود. در صورت نبود تعمیرکاران ماهر در منطقه، نیاز به زمان یا هزینه زیاد برای تعمیر این سیستمها، کشاورزان رغبتی به ادامه استفاده از آن را نخواهند داشت.
- لازم است با تمرکز بر مزایای زیست محیطی و فنی این سیستم در کنار ارائه یارانههای مالی، برای گسترش آن بازاریابی، فرهنگسازی و تبلیغ مناسب صورت پذیرد.
- با توجه به دورافتاده بودن بسیاری از مناطق روستایی و عدم دسترسی به شبکه برق برای مصارف خانگی و همچنین وجود فقر، و در کنار آن عدم نیاز به استفاده از پمپ در تمام ساعات روز، میتوان پروژههای چاه خورشیدی را توسعه داد تا در کنار تولید توان برای آبیاری، برق تولیدی امکان استفاده برای مصارف خانگی را نیز داشته باشد و یا کشاورز با فروش برق اضافی به شبکه، برای خود درآمد اضافی نیز کسب کند.
- اقدام جهت استانداردسازی تجهیزات، نصب و تعمیرات میتواند در کارکرد مطمئن سیستم و جلب اعتماد استفاده کنندگان بسیار موثر باشد. طرح تاییدیه برای اجزا، خدمات و نصب نیز مشابه برخی کشورها میتواند در بهبود شرایط کارکرد سیستم موثر باشد.
- هزینه اجرای پنلهای خورشیدی در دهههای اخیر به میزان قابل توجهی کاهش یافته و استفاده از آن را در سیستمهای پمپ خورشیدی اقتصادیتر نموده است. ولی با این وجود همچنان بخش عمده سرمایه مورد نیاز برای این سیستم مربوط به سلولهای خورشیدی است.
5. مراجع
- Areas suitable for solar water pump installations in india, prasanna shrivastava, december 2018
- CDM potential of SPV pumps in India, Purohit, Pallav; Michaelowa, Axe, HWWI Research Paper, No. 4-4, 2005
- Solar Water Pump: An Analysis of Farmers Utilization in Coimbatore District, India, B. Navaneetham, S. Kavithambika, T.S. Senthil Nathan and K. Dhanya, International Journal of Current Microbiology and Applied Sciences, 2020
- Prasad, N. T. (2020). Over 181,000 Solar Water Pumps Installed in India. Retrieved from https://mercomindia.com/over-181000-solar-water-pumps-installed/
- Jain, A., and Shahidi, T. (2018). Adopting Solar for Irrigation Farmers’ Perspectives from Uttar Pradesh.
- Almanasreh, K. (2011). Strategic market approach for entering the Indian solar water pump market: plan the marketing strategy for solar off-grid applications.
- SOLAR WATER PUMPS: TECHNICAL, SYSTEMS, AND BUSINESS MODEL APPROACHES TO EVALUATION, Massachusetts Institute of Technology, Cambridge, Massachusetts, 2017
- Best practices in solar water pumping, AURORE, 2002
- Innovative Model of Solar Water Pump penetration in India, A. Dutta, Research and development on efficient energy management Pilot study and action plan, 2020
- The benefits and risks of solar-powered irrigation- a global overview, FAO, 2018