عقیل براتی رئیس پژوهش و فناوری  /    محمدعلی مانیان کارشناس ارشد پژوهش و فناوری

اکوسیستم نوآوری از اجزای متنوعی تشکیل می شود، بازیگران این اکوسیستم همانطور که در  این شکل قابل ملاحظه است به 9 دسته اصلی تقسیم می­شوند که در این میان جایگاه حکمرانی از اهمیت به سزایی برخوردار بوده و در صورت رعایت اصول حکمرانی شایسته، منشاء پایداری و افزایش اثر بخشی اکوسیستم می­شود.

گرچه مفهوم حکمرانی شایسته در ابتدا بیشتر در حیطه امور اقتصادی دارای کاربرد بوده است اما امروزه اصول و مفاهیم مربوط به آن گستره کاربرد بسیار وسیع تری­دارد. از نظر برنامه توسعه ملل متحد نیز حکمرانی شایسته دارای ویژگی­های شاخصی همچون شفافیت، مشارکت­جویی، اثربخشی، برابری، ارتقاء حاکمیت قانون، پاسخگویی و تعیین اولویت­های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی بر مبنای اجماع وسیع­تر می­باشد. در صورتیکه حکمرانی اکوسیستم بر اساس ویژگی­های فوق صورت­پذیرد دیگر بازیگران نیز می­توانند به نحوی اثربخش­تر به ایفای نقش خود بپردازند. رگولاتوری و توسعه اکوسیستم و هموار نمودن مسیر توسعه فناوری و نوآوری توسط نهادهای دولتی و حاکمیتی انجام می­شود که با توجه به جایگاه شرکت بهینه سازی مصرف سوخت، نقش محوری در این میان بر عهده این شرکت خواهد بود. شرکت­های بزرگی همچون شرکت ملی نفت و شرکت ملی گاز نیز با اعلام نیازمندی­ها و مسائل و چالش خود، عامل اصلی شکل­گیر و تقویت فعالیت شرکت­های استارتاپی و دانش بنیان خواهند بود. در نهایت در فرآیند تعامل و مشارکت اجزاء این اکوسیستم یک ایده خام می تواند به فناوری، محصول یا خدمتی در راستای حل مشکلات بخش انرژی کشور، تبدیل گردد.

در بستر حکمرانی شایسته مهیا کردن زیرساخت­های فنی و قانونی و تسهیل گردش کار و هماهنگی­ها از طریق نهادهای حاکمیتی صورت خواهد گرفت. چنین نهادهایی سیاستگذار اصلی توسعه فناوری و نوآوری و حمایت­گر کسب وکارهای نوآورانه بوده و زمینه لازم برای رونق اقتصاد دانش بنیان را فراهم می­کنند. این نهادها تدوین کننده سیاست­هایی نیز خواهند بود که رشد اکوسیستم را به وسیله توانمندسازی بخش فعال خصوصی و نه بخش دولتی تسهیل و سرمایه­گذاری­های منطقی و تحقیقات علمی بنیادین را در این زمینه پشتیبانی نماید.

لازم به ذکر است که خوشبختانه همزمان با توجه شرکت بهینه­سازی مصرف سوخت به تقویت اکوسیستم نوآوری در بخش­های مرتبط با بهینه­سازی، وزارت نفت نیز برنامه­ها و اقداماتی ارزشمند را در خصوص توسعه اکوسیستم نوآوری و فناوری صنعت نفت آغاز نموده است. به عنوان مثال می­توان به برگزاری همایش و رویدادهایی در این زمینه و طرح راه­اندازی پارک نوآوری و فناوری صنعت نفت و همچنین صندوق پژوهش و فناوری غیردولتی صنعت نفت اشاره نمود که می­تواند فرصت­ها و ظرفیت­های جدیدی برای نوآوری در حیطه بهینه سازی مصرف سوخت نیز ایجاد نماید.

نوشتن دیدگاه