دکتر حسین فرجامی در گفت‌وگو با ایسنا، افزود: یکی از بحران‌هایی که جوامع بشری را در قرن اخیر به شکل جدی تهدید می‌کند و باعث ایجاد چالش‌های اساسی در مقیاس‌های مختلف بر روی کره زمین شده بحث گرمایش جهانی و تغییر اقلیم است.

وی تاکید کرد: تغییر اقلیم و گرم شدن کره زمین نه تنها در مقیاس کوچک و منطقه‌ای باعث ایجاد و تغییر در جنبه‌هایی چون اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی در اثر خشکسالی، سیل و طوفان و غیره می‌شود، بلکه در مقیاس‌های بزرگتر باعث افزایش و قوی‌تر شدن پدیده‌های حدی همچون چرخنده‌های حاره‌ای و طوفان‌های قطبی می‌شود که این امر سبب تغییر شرایط آب و هوایی کره زمین به ویژه در مناطق قطبی و بر روی صفحات یخی خواهد شد.

فرجامی با بیان اینکه این امر باعث خواهد شد کره زمین تغییر در روند گیاهی و جانوری را تجربه کند، اظهار کرد: تغییر اقلیم و عکس‌العمل یخ‌های قطبی بر این پدیده باعث خواهد شد زندگی میلیون‌ها نفر در سواحل مختلف به خطر بیفتد.

رئیس مرکز ملی تحقیقات جنوبگان پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی ادامه داد: از اهمیت یخ‌های قطبی می‌توان به این جنبه اشاره کرد که صفحات یخی قطب جنوب بخش جدایی ناپذیر از سیستم آب و هوایی کل کره زمین است که بازخوردهای مهم را در سراسر جو، اقیانوس و زمین را کنترل می‌کنند، ولی افزایش دمای کره زمین باعث ذوب شدن یخ‌های قطبی شده که علاوه بر تاثیر مستقیم بر زندگی موجودات زنده منطقه، ایجاد حلقه‌های بازخوردی را موجب می‌شود که این امر تسریع در امر گرم شدن بیشتر کره زمین را در پی‌ دارد.

وی با بیان اینکه اما نکته قابل توجه این است که آب شدن یخ‌های قطب جنوب نقش قابل چشمگیرتری در افزایش سطح دریاها دارد، اضافه کرد: براساس تحقیقات انجام یافته، برخی محققین بر این باور هستند که ذوب شدن صفحات جنوبگان به شکل عجیبی می‌تواند سطح آب دریاها را افزایش دهد و باعث ایجاد مشکلات عدیده‌ای برای انسان شود.

به گفته این عضو هیات علمی پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی، این تحقیقات نشان می‌دهد آب شدن صفحات یخی قطب جنوب می‌تواند به شکل جهشی اتفاق بیفتد و کاملا از کنترل بشر خارج شود. این بدان معناست که باید انتشار گازهای گلخانه‌ای به صورت جدی و متحدالشکل جهانی کاهش یابد.

فرجامی با بیان اینکه شاید بتوان گفت پیشرفت فناوری‌های مختلف نه تنها نمی‌تواند انسان را از این بحران نجات دهد، بلکه سبب تسریع این بحران شود، خاطر نشان کرد: مطالعات جدید نشان می‌دهد که اگر انتشار گازهای گلخانه‌ای و آب شدن یخ‌های قطبی با سرعت فعلی ادامه یابد، تا سال ۲۰۶۰ ورقه یخ قطب جنوب از یک آستانه بحرانی عبور کرده و جامعه جهانی با افزایش سطح آب دریاها مواجه خواهد شد که در مقیاس‌های زمانی بشر قابل برگشت نیست.

به گفته این محقق، یکی از نشانه‌هایی که درستی چنین مطالعات را نشان می‌دهد، جدا شدن بزرگترین کوه یخی جهان از قطب جنوب است که در می ۲۰۲۱ گزارش شده است.

کوه یخی بزرگ جدا شده از قطب جنوب (Observation Earth/ESA)

رئیس مرکز ملی تحقیقات جنوبگان پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی در این باره توضیح داد: یک کوه یخی عظیم، کمی بزرگتر از ایالت رودآیلند (State Of Rhode Island) از یخ‌های قطب جنوب جدا شده است. این تکه یخ شکسته، "انگشتی" شکل بوده و دارای طول تقریباً ۱۷۰ کیلومتر (۱۵۰ مایل) و عرض ۲۵ کیلومتر (۱ مایل) است.

وی یادآور شد: بنابر گزارش آژانس فضایی اتحادیه اروپا، ماهواره‌ها جدا شدن این کوه یخی را از ضلع غربی Ronne Ice Shelf قطب جنوب ثبت کرده‌اند و بر اساس این گزارش اکنون این کوه یخی در دریای "ودل (Weddell Sea) خلیج بزرگی در غرب قطب جنوب که یک بار کاوشگر ارنست شکلتون (Ernest Henry Shackleton) کشتی خود را به نام Endurance از دست داد، به شکل آزادانه شناور است.

فرجامی با بیان اینکه این کوه یخی با مساحت ۴۳۲۰ کیلومتر مربع (۱۶۶۷ مایل) توسط ماهواره‌های قطبی "سنتینل" برنامه "کوپرنیک" اتحادیه اروپا تصویربرداری شده است، گفت: این ماهواره‌ها نظریه جدا شدن تکه‌های یخی قطب جنوب توسط موسسه ملی جنوبگان انگلستان (United Kingdom's National Polar Research Institue)-اولین سازمانی که متوجه جدایی تکه‌های یخی منطقه بود- را تایید کردند.

عضو هیات علمی پژوهشگاه اقیانوس شناسی با تاکید بر اینکه این کوه یخی که بزرگترین کوه یخی جهان محسوب می‌شود، تحت عنوان ۷۶-A نامگذاری شده است، خاطرنشان کرد: درک چگونگی پاسخ یخ‌های جنوبگان به تغییرات آب و هوایی، کمک شایانی به دانشمندان علوم زمین می‌کند تا بتوانند پیش بینی‌های دقیقی از اثرات تغییر اقلیم مانند بالا آمدن سطح آب دریاها بر جوامع بشری را ارائه کنند.

به گفته این مقام مسوول، لازمه رسیدن به چنین هدفی، ادغام رشته‌های مختلف علوم زمین مبتنی بر مشاهدات میدانی، ماهواره‌ای و مدل‌سازی است که بتوان بر همکنش صفحات یخ‌های قطبی با جو و اقیانوس و در مقابل واکنش کره زمین بر این تغییرات توده‌های عظیم یخی را مورد بررسی قرار داد.