گوشت طيور بالاخص مرغ به عنوان يكي از منابع غني در سالهاي اخير به طور رسمي در تغذيه انسان در جهان و كشور ما مورد استفاده قرار گرفته است. بطوريكه در بعضي از كشورها كه از نظر شرايط طبيعي و كمبود مراتع دچار مضيقه هستند، گوشت طيور به سرعت جانشين گوشت دامهاي ديگر شده است. در حال حاضر، حجم مالي در گردش صنعت مرغداري كشور در حدود 5/2 ميليارد دلار و شاغلان در اين صنعت يك صد هزار نفر ميباشند. برآورد تعداد مرغداريهاي كشور 17000 واحد بوده كه عملا"15000 واحد آن فعال ميباشند. 15 استان كشور 85 درصد توليد مرغ و تخم مرغ و مصرف سوخت را به خود اختصاص ميدهند. مصرف سوخت مرغداريهاي كشور در سال 1383 بالغ بر 1400 هزار مترمكعب نفت گاز معادل 40 درصد مصرف بخش كشاورزي و مصرف سرانه هر مرغ گوشتي و تخم گذار 2 ليتر بوده است. |
وضعيت بهرهبرداري در مرغداريهاي كشور
به طور كلي مرغداريهاي كشور عمدتا“ مرغداريهاي توليد مرغ گوشتي هستند. مدت دوره پرورش معمولا“ 8 هفته بوده و در اغلب سالنها اين دوره 4 بار در سال ميباشد. هرچند در بعضي مرغداريها اين رقم به 5 دوره در سال نيز ميرسد. | |
موقعيت مكاني مرغداريها عمدتا“ در حواشي شهرهاي بزرگ و كوچك كشور هستند. به همين جهت اكثر آنها از سوخت مايع (عمدتا“ نفتگاز) براي مصارف گرمايشي استفاده ميكنند. | |
اكثر وسايل گرمايشي مرغداريها در كشور بسيار ابتدايي و با بازده بسيار پائيني است (فر و چهارشاخ و هيترهاي گازوييلي). | |
يكي از عمدهترين دلايل تلفات حرارتي در مرغداريهاي كشور تهويه نادرست و بيش از حد مورد نياز در آنها ميباشد. | |
توليد مرغ گوشتي و تخمگذار كشور به تفكيك استان (سال 1383) |
وضعيت مصرف سوخت مرغداريهاي كشور در سال 1383 |
بر اساس مطالعات انجام گرفته بر روي مرغداريهاي كشور، مصرف واقعي سرانه آنها كه مطابق با آمار شركت ملي پخش فرآوردههاي نفتي تعيين شده است به مراتب بيش از سهميههاي آن ميباشد. مضافا" بر آن تعدادي از مرغداريها به طور آزاد نفت گاز مورد نياز خود را تامين ميكنند. نمودار زير مصرف نفت گاز مرغداريهاي كشور را به تفكيك استانهاي مختلف نشان ميدهد |
|||||||||||||||||||||
مصرف نفت گاز مرغداريهاي كشور به تفكيك استان (سال 1383) | |||||||||||||||||||||
مصرف سرانه نفت گاز مرغداريهاي كشور به تفكيك استان (سال 1383) | |||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||
همانگونه كه ذكر شد، اغلب سيستمهاي گرمايشي مرغداريهاي كشور بسيار ابتدايي و با بازده حرارتي بسيار پائيني هستند. مطالعات انجام گرفته در اين زمينه نشان داده است كه در برخي موارد، بازدهي حرارتي اين سيستمها كمتر از 20 درصد ميباشد (بيشتر در مواردي كه از سيستمهاي گرمايشي بدون مشعل استفاده شده است). | |||||||||||||||||||||
سيستمهاي گرمايش مورد استفاده در مرغداريهاي كشور |
|||||||||||||||||||||
فعاليتهاي بخش صنعت در زيربخش مرغداريهاي كشور | |||||||||||||||||||||
تعويض سيستم گرمايشي مرغداريها |
|||||||||||||||||||||
طرح تعويض سيستم گرمايش مرغداريها در حال حاضر در 1279 واحد انجام گرفته است كه جزئيات آن به شرح زير ميباشد |
|||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||
علاوه بر طرح فوق، بخش صنعت، طرح نوسازي سيستمهاي گرمايشي حدود نه هزار واحد مرغداري كشور را بصورت تفاهم نامهاي ميان اتحاديههاي مرغداري استانها، سازمان بهينهسازي مصرف سوخت كشور و وزارت جهاد كشاورزي، در برنامههاي آتي خود دارد كه در 15 استان كشور (مصرف كننده 85 درصد سوخت در زير بخش مرغداري)، اجرا خواهد شد. |
|||||||||||||||||||||
تدوين معيار مصرف سوخت در مرغداريهاي كشور | |||||||||||||||||||||
جهت منطقي نمودن مصرف سوخت در واحدهاي مرغداري كشور، بخش صنعت اقدام به تدوين معيار مصرف سوخت مرغداريها، در اقليمهاي مختلف نموده است كه در حال انجام مراحل نهايي ميباشد |
|||||||||||||||||||||
طرحهاي نوين بهينهسازي مصرف سوخت در مرغداريها |
|||||||||||||||||||||
فعاليتهاي ديگر بخش صنعت در راستاي بهينه سازي مصرف سوخت مرغداريها، اجراي طرحهاي آزمايشي و پايلوت، از قبيل طراحي سيستم كنترل هوشمند مرغداريها و روشهاي نوين عايقكاري سالنها ميباشد. اين طرحها در حال اجرا بوده و در صورت موفقيت آميز بودن، اجراي آنها در مقياس گسترده انجام خواهد شد |