به گزارش پایگاه اطلاع رسانی شرکت ملی نفت ایران به نقل از روزنامه ایران، صنعت نفت مطابق قانون باید بخشی از مبلغ سرمایه‌گذاری هر پروژه را به طرح‌های توسعه‌ای عام‌المنفعه و در جهت ﻛﻤک ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻋﻤﺮﺍﻥ ﻭ ﺁﺑﺎﺩﺍﻧﻲ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻣﺤﻠﻲ بویژه مناطق نفت‌خیز و گاز خیز اختصاص دهد. در این راستا، سال‌هاست که نامه‌های متعددی از نهادها و اشخاص بویژه نمایندگان مجلس شورای اسلامی به مجموعه وزارت نفت فرستاده می‌شود. برخی از این درخواست‌ها مورد تأیید قرار می‌گیرد و برخی نیز با توجه به اولویت‌های تخصیص اعتبار، رد می‌شود.
بررسی تاریخی این موضوع نشان می‌دهد که وزارت نفت ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩهاﻱ آموزش، راه، بهداشت، ﺧﺪﻣﺎﺕ، ورزش و امور فرهنگی و مذهبی سال‌هاست که کمک‌هایی را از اعتبار پروژه‌ها هزینه کرده است. اکنون نیز قرار بر این است که از ظرفیت‌های ایجاد شده در قراردادها به میزان چهار درصد هزینه پروژه، برای انجام مسئولیت‌های اجتماعی اختصاص داده شود و از محل قراردادهای انجام شده منابعی در اختیار این بخش قرار گیرد.
حالا وزیر نفت در پاسخ به این پرسش که چه مقدار در دولت سیزدهم برای این امر هزینه شده، می‌گوید: «در بحث مسئولیت اجتماعی بخصوص در مناطق نفت‌خیز و گازخیز ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ۱۴ هزار میلیارد تومان اعتبار (ﻏﺎﻟﺒﺎً ﺩﺭ استان‌های نفت‌خیز ﻭ ﮔﺎﺯﺧﻴﺰ) به این امر اختصاص یافته است. فقط در طول ماه‌های اخیر حدود ۳۸۵ پروژه عام‌المنفعه مرتبط با مسئولیت‌های اجتماعی با اعتباری بالغ بر ۵۵۶ میلیارد تومان انجام و به دستگاه‌های بهره‌بردار ذینفع در استان‌ها تحویل شده است.»
جواد اوجی توضیح می‌دهد: «تخصیص این منابع صرفاً در راستای سفرهای استانی بوده است. در سفرهای استانی رئیس جمهور محترم از این ظرفیت برای پروژه‌های عام‌المنفعه استفاده می‌شود و در اجرای کامل مصوبات سفرها و ایفای مسئولیت اجتماعی در قبال جوامع محلی بویژه مناطق نفت‌خیز و گاز خیز مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد.»
وزیر نفت ادامه می‌دهد: «برای مثال در استان خوزستان نزدیک به ۷ هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان به حوزه مسئولیت‌های اجتماعی و خدمات عام‌المنفعه که عمدتاً آب و فاضلاب است، اختصاص یافته است. بر همین اساس برای آبرسانی و فاضلاب شهری با اولویت شهر اهواز، ۲ هزار و ۷۳۴ میلیارد تومان اعتبار لحاظ شده است. یا در استان بوشهر نزدیک به هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان اعتبار اختصاص یافته است که صرف امور عام المنفعه و مسئولیت‌های اجتماعی نفت می‌شود.»
اوجی درباره اختصاص منابع مسئولیت‌های اجتماعی به جوامع محلی بیان می‌کند: «البته در سایر استان‌ها این امر پیگیری می‌شود، به طوری که در برخی استان‌ها هم با توجه به نیازها و توانایی‌هایی که در قالب این ظرفیت قانونی داشتیم، کمک‌هایی انجام داده‌ایم، برای مثال لوله‌کشی گاز در داخل خانه برخی خانوارهای تحت پوشش کمیته امداد و سازمان بهزیستی در برخی از استان‌ها را برعهده گرفته‌ایم، اما اولویت با مناطق نفت‌خیز و گاز خیز است و حدود ۸۰ درصد اعتبار در این مناطق برای اموری نظیر ﺁﻣﻮﺯﺵ، مدرسه سازی و مراکز علمی و آموزشی، ﺭﺍهسازی، آب، فاضلاب و برق، ﺑﻬﺪﺍﺷﺖ و مراکز درمان، ﺧﺪﻣﺎﺕ، ورزش و امور مذهبی و فرهنگی هزینه خواهد شد.»
وزیر نفت با تأکید بر اینکه عمده کمک‌های صنعت نفت به مناطق نفت‌خیز و گازخیز بوده است تا مردم این مناطق هم از این نعمت بهره‌مند شوند، ادامه می‌دهد: «در این زمینه عمده منابع مالی صرف امور عمرانی می‌شود، اما بر اساس قانون و در صورت صلاحدید، کمک به مساجد و مراکز مذهبی را نیز در این قالب می‌توان تعریف کرد.»
* تکذیب نامه‌های منتشر شده، از شاهچراغ تا جهرم
بررسی‌ها نشان می‌دهد که مجموعه صنعت نفت در سال‌های اخیر و حتی در دولت قبل بارها در زمینه ساخت مسجد و مراکز مذهبی از منابع مسئولیت‌های اجتماعی تخصیص‌هایی انجام داده است، برای مثال مساجدی در شهرهای استان خوزستان و دیگر شهرها ساخته شده که از محل طرح پنج ساله (از سال ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۱) مسئولیت‌های اجتماعی وزارت نفت تأمین اعتبار شده است.
در روزهای اخیر، نامه‌هایی در رسانه‌ها و فضای مجازی از درخواست‌های واصله وزارت نفت منتشر شد که در این نامه‌ها از صنعت نفت تقاضا شده بود که در قالب مسئولیت‌های اجتماعی و اقدامات عام‌المنفعه برای مثال برای ساخت ۷۰۰ خانه برای روحانیون جهرم یا کمک به حرم شاهچراغ در شیراز هزینه‌هایی اختصاص داده شود.
بابک دارابی، مدیر نظارت بر طرح‌های عمرانی مناطق نفت‌خیز شرکت ملی نفت ایران در این رابطه با بیان اینکه این درخواست‌ها برای ماه‌ها قبل است و رد شده است، می‌گوید: «مواردی که ارسال می‌شود، بر اساس دستورات باید به مقامات تصمیم گیرنده و کمیته بررسی ارجاع داده شود، اما این موارد مورد موافقت قرار نگرفته است و ماه‌هاست که از دستور کار و بررسی خارج شده است. در این میان فقط درخواست بازسازی و توسعه مسجد جمکران در فرایند بررسی باقی مانده که آن هم هنوز تصویب نهایی نشده است که البته تصویب آن بر اساس مصوبات موجود قانونی است و اگر این تصویب انجام شود، کار خلاف قانونی انجام نشده است.» در تبصره ماده واحده قانون استفاده متوازن از امکانات کشور مجوز کمک به اماکن آموزشی، فرهنگی و مذهبی از محل اعتبارات مسئولیت‌های اجتماعی نفت داده شده است.
* اولویت با محرومیت‌زدایی است
بابک دارابی با بیان اینکه وزارت نفت در زمینه مسئولیت اجتماعی، مناطق نفت‌خیز و گازخیز را در اولویت قرار داده است، می‌گوید: «هم‌اکنون نزدیک به ۸۰ درصد پروژه‌های مدیریت نظارت بر طرح‌های عمرانی مناطق‌نفت‌خیز شرکت ملی نفت ایران در مناطق نفت‌خیز و گازخیز کشور اجرا می‌شود. برای نمونه هم‌اکنون در استان خوزستان ۷ هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان پروژه‌های مسئولیت اجتماعی در حال اجراست که این رقم افزون بر کمک‌های لجستیکی و پشتیبانی است که شرکت‌های تابع و فرعی وزارت نفت در این استان انجام می‌دهند.»
دارابی درباره اعتبار طرح‌های آموزشی و راهسازی مسئولیت اجتماعی بیان می‌کند: «برای مدارس و آموزش استان ۱۵۸ میلیارد تومان اعتبار برای اجرای طرح لحاظ و در حوزه راه‌های مواصلاتی استان بویژه ایمن‌سازی جاده‌ها و نقاط حادثه‌خیز به‌منظور به حداقل‌رسانی آسیب‌ها و ایجاد جاده‌های ایمن‌تر برای مردم شریف استان، یک‌هزار و ۱۸۱ میلیارد تومان اعتبار در نظر گرفته شده است که پروژه‌های مربوط در دست اجرا است.»
وی درباره طرح‌های‌هادی روستایی، ورزش و بهداشت و درمان تصریح می‌کند: «در بخش بهداشت و درمان ۶۹۷ میلیارد تومان و برای طرح‌های هادی روستایی ۶۰ میلیارد تومان و در حوزه ورزش و جوانان ۱۷۳ میلیارد تومان پروژه تعریف شده است که دستگاه‌های مرتبط در حال اجرای آنها هستند.»
مدیر نظارت بر طرح‌های عمرانی مناطق نفت‌خیز شرکت ملی نفت ایران با بیان اینکه اولویت صنعت نفت در وهله نخست کمک به محرومیت‌زدایی در مناطق نفت‌خیز و گازخیز است، می‌گوید: «با اجرایی شدن پروژه‌ها از سوی دستگاه‌های ذینفع استان اعتبارات وزارت نفت فوری اختصاص می‌یابد تا بتوانیم بخشی از مشکلات مردم استان را در قالب مسئولیت اجتماعی وزارت نفت رفع کنیم.»
