پیچیدگی و تحولات روزافزون جامعه جهانی سبب شده است که عامل انرژی، نقشی اساسی در اقتصاد و سیاست هر ملت ایفا کند، پیگیری دقیق دورنمای بخش انرژی و بهکارگیری راهبرد مناسب، از ارکان اصلی حفظ ثبات و قدرت سیاسی - اقتصادی هر کشور بهشمار میرود که در این میان، مصرف بهینه از ارکان اصلی هر سازمان و نهادی است.
به گزارش شانا، بخش ساختمان، بیشترین مقدار مصرف انرژی کشور را به خود اختصاص داده است، بهطوری که در فصل سرد سال، این موضوع بیشتر نمایان میشود و در این زمینه شرکت بهینهسازی مصرف سوخت در کنار دیگر ارگانهای کشور برنامههایی همسو با مبحث ۱۹ ملی ساختمان دارند. بهدلیل اهمیت این موضوع گفتوگویی با سید کوروش هاشمی، مدیر بهینهسازی انرژی در بخش ساختمان شرکت بهینهسازی مصرف سوخت انجام دادهایم که در ادامه میخوانید.
یکی از مهمترین مباحث در حوزه مصرف انرژی به ساختمانها برمیگردد تا آنجا که بهدلیل اهمیت این موضوع، سرفصلی با عنوان مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان تدوین و در هیئت وزیران تصویب شده است.
اساس مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان چیست؟
مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان با توجه به اهمیت صرفهجویی در مصرف انرژی ساختمانها، پس از پیگیریهای مستمر شرکت بهینهسازی مصرف سوخت به نمایندگی از وزارت نفت آبان ۱۴۰۰ در هیئت وزیران با سرفصل «ضوابط صرفهجویی انرژی در ساختمانها» تصویب شد.
درج رده انرژی در گواهی پایانکار ساختمانهای تازهساخت، نصب پلاک گواهی انطباق آن در ورودی ساختمانها از ابتدای سال ۱۴۰۱ از سوی شهرداریها و منوط شدن ارائه پایانکار به این ساختمانها از ابتدای سال ۱۴۰۲ با رعایت مبحث (۱۹) مقررات ملی ساختمان، از جمله موضوعهای این مبحث مهم است.
در مبحث ۱۹ ساختمان، تخفیف یا پاداش صرفهجویی برای ساختمانهای دارای حداقل رده برچسب انرژی، معادل ۵ درصد گازبها و تعرفه برق از ابتدای سال ۱۴۰۲ در نظر گرفته شده که تخفیف بیشتر به ازای هر رتبه ارتقای رده انرژی برچسب انرژی برابر ۲.۵ درصد است. بهعنوان جریمه در صورت کسب نکردن رده برچسب انرژی برای ساختمانهای دستگاههای اجرایی، افزایش ۳۰ درصد گازبها و ۲۰ درصد تعرفه برق از ابتدای سال ۱۴۰۲ اعمال خواهد شد.
از جمله فعالیتهای مرتبط با مبحث ۱۹ ملی ساختمان، تدوین و نهاییسازی چکلیستها و رویههای مبتنی بر ویرایش جدید مبحث ۱۹ با حضور همه متولیان و ذینفعان مبحث ۱۹ شامل نمایندگان وزارتخانههای نفت (شرکت بهینهسازی مصرف سوخت)، نیرو (ساتبا)، وزارت راه و شهرسازی، وزارت کشور (سازمان شهرداریها و دهیاریها)، سازمان نظاممهندسی، شهرداری تهران و مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با محوریت شرکت بهینهسازی مصرف سوخت شرکت است که باید در اسرع وقت از سوی وزارت راه و شهرسازی و وزارت کشور (سازمان شهرداریها و دهیاریها) ابلاغ شود.
در همین حوزه یعنی ساختمان، چه طرحهایی با هدف بهینهسازی مصرف انرژی در دست اقدام دارید؟
تأمین و جایگزینی ۵.۸ میلیون دستگاه بخاری گازسوز هرمتیک هوشمند با بازده بالا با رده انرژی A و بالاتر با بخاریهای مرسوم گازی، یکی از طرحهای مدیریت ساختمان است. مصوبه پیشین شورای اقتصاد درباره بخاریهای هرمتیک در سال ۹۹ اصلاح شد که طبق این اصلاحیه، تأمین و جایگزینی ۵.۸ میلیون دستگاه بخاری گازسوز هرمتیک هوشمند در بستر قانونی ماده ۱۲ در دست انجام است.
در این طرح در نظر است نسبت به جایگزینی ۵.۸ میلیون بخاریهای گازسوز دودکش دار از نوع فندار هرمتیک، ترموستاتیک با فناوری روزآمد دنیا با بازده بیش از ۸۵ درصد اقدام شود. برای هر بخاری، ۲۳۵ دلار یارانه صرفهجویی پرداخت میشود و سقف بازپرداخت به سرمایهگذار عامل صرفهجویی، هزار و ۳۶۳ میلیون دلار است.
این طرح تا ۲۰ میلیون بخاری نیز قابل تعمیم است که در این صورت میتواند روزانه به صرفهجویی تا ۲۵ میلیون مترمکعب گاز طبیعی در ماههای سرد سال منجر شود. طرح جایگزینی ۵.۸ میلیون بخاری از زمستان سال ۱۳۹۹ شروع شده و تا پایان سال ۱۴۰۷ ادامه دارد. هماکنون تعداد ۳ قرارداد با تولیدکنندگان بخاری منعقد و تعداد ۱۳ هزار و ۷۰۰ دستگاه بخاری در مدارس سراسر کشور نصب شده است.
افزون بر این، طرحهای دیگری نیز در قالب ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید تعریف شدهاند که برای بررسی و تصویبخواهی در دستور کار قرار دارند. استانداردهای برچسب انرژی از دیگر طرحهای در دست اقدام است و در این رابطه میتوان به بازنگری دو استاندارد تأثیرگذار برچسب مصرف انرژی در بخش ساختمان که عبارتاند از استاندارد برچسب انرژی بخاری گازسوز دودکشدار و استاندارد برچسب انرژی ساختمانهای مسکونی و غیرمسکونی اشاره کرد.
استاندارد برچسب انرژی بخاری گازسوز دودکشدار
بهمنظور تولید بخاری با ردههای برچسب انرژی بالا، این شرکت بر اساس ماده ۱۱ قانون اصلاح الگوی مصرف، نسبت به بازنگری استاندارد برچسب انرژی بخاریهای گازسوز دودکشدار به شماره ملی ۲-۱۲۲۰ اقدام کرد که با توافق اعضای کارگروه، این استاندارد با رویکرد سختگیرانه شدن استاندارد، دو رده پایین برچسب انرژی ویرایش پیشین استاندارد ۲-۱۲۲۰ حذف و از ابتدای سال ۱۴۰۱ دو رده G و F حذف شدند، همچنین در ادامه روند افزایش بازده بخاریها، استاندارد برچسب انرژی بخاریهای دودکشدار گازسوز از تاریخ ۱۴۰۱.۸.۱ ردههای انرژی E از استاندارد بخاری گازسوز دودکشدار به شماره ملی ۲-۱۲۲۰ حذف میشود.
استاندارد برچسب انرژی ساختمانهای مسکونی و غیرمسکونی
با توجه به سپری شدن نزدیک به یک دهه از تدوین استانداردهای مذکور و تغییرات الگوی مصرف ساختمانها همچنین تدوین ویرایش جدید مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان (صرفهجویی انرژی) و ضرورت هماهنگی استانداردهای برچسب انرژی ساختمان با ردهبندیهای جدید ایجادشده در مبحث ۱۹، بازنگری استانداردهای ملی ۱۴۲۵۳ و ۱۴۲۵۴ در حال انجام است و هماکنون این قرارداد مراحل پایانی خود را میگذراند. در این طرح ۱۵۰ ساختمان با کاربریهای مسکونی، اداری و مدارس در اقلیمهای مختلف آب و هوایی ممیزی شده است.
دادههای بهدستآمده از ممیزیهای انجامشده دادهواکاوی، تحلیل و اعتبارسنجی شدهاند و روش محاسبه و رتبه انرژی در ساختمانهای مسکونی، اداری و مدارس تعیین شده است، همچنین در این استاندارد، الگوی مصرف انرژی ساختمان بر اساس برق و گاز طبیعی به ازای هر مترمربع ساختمان مشخص شده و مقرر است سازمان ملی استاندارد با اولویت ساختمانهای اداری، عمومی و مسکونی نسبت این استاندارد را اجباری کند.
منبع: هفتهنامه مشعل