تبدیل جمهوری اسلامی ایران به مرکز مبادلات و مدیریت بازار انواع حامل‌های انرژی در منطقه با استفاده از موقعیت سرزمینی و جغرافیای اقتصادی کشور و توان علمی و فنی صنایع نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی بر اساس چشم انداز، اهداف کلان و راهبردهای دیپلماسی انرژی، خط مشی اصلی معاونت امور بین الملل و بازرگانی وزارت نفت است.
صنعت انرژی کشور با رهبری دور اندیشانه و عملیاتی مهندس زنگنه برای نیل به چنین جایگاهی که شایسته صنعت نفت، گاز پالایش و پتروشیمی ایران در منطقه و جهان است راهکارهای عملیاتی زمانبندی شده تدوین کرده است.
در این راستا، اهتمام بر افزایش قدرت علمی و اقتصادی و کاهش آسیب پذیری صنعت نفت کشور از طریق ارتقای توان مدیریت و فناوری در بخش خصوصی بر مبنای اصل درون زایی اقتصاد مقاومتی، در سر لوحه فعالیت‌های صنعت نفت بوده و خواهد بود. درون‌زایی صنعت نفت ایران امری است که مورد تایید دوستان و غبطه رقیبان است.
ماموریت معاونت امور بین الملل و بازرگانی نفت ارتقاء و تعمیق اصل برون نگری در چارچوب سیاست‌های ابلاغی اقتصاد مقاومتی در صنعت نفت ایران است. این ماموریت به معنای فراهم آوردن شرایط دیده شدن توانایی‌ها و قابلیت‌های آن در عرصه جهانی به ۲ منظور است:
۱- کمک به رشد تصاعدی درون زایی صنعت نفت از طریق تجهیز سرمایه گذاری خارجی، دسترسی و بومی سازی فناوری و مدیریت.
۲- ورود صنعت نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی ایران به بازارهای جهانی چه از نظر خدمات فنی مهندسی و چه از نظر محصولات.
این در حالی است که رقبای صنعت نفت ایران تلاش داشتهاند که طی دهه گذشته و با اعمال تحریم‌های ظالمانه، فضای حضور و بروز قابلیت‌های این صنعت در صحنه جهانی را بسیار محدود کنند و کماکان با وجود گشایش‌های حاصل از تلاش سیاست خارجی کشور، دست از تلاش خود بر نداشته‌اند.
موقعیت جغرافیایی ایران در کانون بیضی راهبردی منابع هیدروکربوری در بین ۱۵ کشور همسایه، قابلیت تبدیل شدن کشور به هاب همکاری‌های هیدروکربوری را براحتی در اختیار کشور و صنعت نفت آن قرار داده است. این امر به معنای لزوم اتخاذ راهبردهای مناسب در موضوع «ارتقای دیپلماسی انرژی» است که طبق ابلاغ رسمی وزیر محترم نفت، معاونت امور بین الملل آن را در دستور کار جدی خود قرار داده است.
تلفیق قابلیت‌های سرزمینی و استعدادهای ناشی از وجود منابع عظیم نفت و گاز، نیروی کار جوان و کارآمد صنعت نفت ایران را تبدیل به مزیت اصلی کشور برای دستیابی به اهداف توسعه اقتصادی و حتی فراتر از آن تبدیل به پایه اصلی امنیت اقتصادی کشور کرده است. استفاده مدبرانه از این قابلیت‌ها نه تنها می تواند قدرت اقتصاد ملی را افزایش دهد بلکه قطعاً بر ارتقای توان دیپلماسی خارجی کشور نیز خواهد افزود.
معاونت امور بین الملل و بازرگانی وزارت نفت با برقراری ارتباط و مذاکرات متعدد با هیئت‌های اقتصادی خارجی از یکسو و معرفی جذابیت‌های سرمایه گذاری صنعت نفت و گاز ایران از سوی دیگر، زمینه همکاری های سازنده اقتصادی با آنها را فراهم و سرمایه‌گذاران بین‌المللی را ترغیب به برقراری رابطه اقتصادی جهت دستیابی به قراردادهای برد- برد اقتصادی کرده است.
در این راستا پس از توافق هسته ای (برجام) مذاکرات جدی برای بالغ بر ۴۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری در شرکت ملی نفت ایران، بیش از ۱۸ میلیارد دلار سرمایه گذاری در شرکت ملی پالایش و پخش و بیش از ۲۷ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در شرکت ملی صنایع پتروشیمی و زیرمجموعه های دیگر آن به انجام رسیده است.
در سایر بخشها از جمله شرکت ملی گاز ایران و دیگر واحدهای تابعه وزارت نفت نیز مذاکرات متعدد سرمایه گذاری به امضاء رسیده است. انتظار می رود تا پایان سال جاری با اجرایی شدن بخشی از موارد مذکور حدود ۵۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری خارجی علاوه بر استفاده از خطوط اعتباری خارجی در این صنعت جذب شود.
در همین راستا، وزارت نفت در نخستین گام با بهره گیری از مدل جدید قراردادهای نفتی موفق شد قرارداد سرمایه گذاری طرح توسعه فاز ۱۱ میدان پارس جنوبی را با ایجاد کنسرسیومی متشکل از شرکت توتال فرانسه ۵۰,۱ درصد، شرکت ملی نفت چین ۳۰ درصد و شرکت پتروپارس ۱۹.۹ به ارزش حدود ۴.۸ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری را مستقیم منعقد کند.
افزون بر آن، وزارت نفت با توجه به سهم از دست رفته بازار نفت خام کشور در سال های اخیر که عمدتاً ناشی از تحریم‌های اعمال شده علیه صنعت نفت بوده است، با بکارگیری دیپلماسی فعال و انجام مذاکرات و رایزنی های متعدد با هیات های خریدار نفت خام از کشورهای مختلف جهان، زمینه لازم جهت افزایش بیش از ۱۰۰ درصدی صادرات نفت خام و میعانات گازی را فراهم کرده است.
استفاده حداکثری از پتانسیل‌های برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و مذاکره به منظور تامین تجهیزات مورد نیاز صنعت نفت از شرکت‌های بزرگ خارجی که منجر به رفع توقیف از تجهیزات خریداری شده در گمرکات دنیا و واردات تجهیزات کلیدی به ارزش بیش از ۱,۵ میلیارد دلار شده است، نتیجه ایجاد هماهنگی درون دستگاهی و در راستای تحقق سیاست درون زایی و برون نگری اقتصاد مقاومتی است.
در مجموع معاونت امور بین‌الملل وزارت نفت، به‌عنوان مسئول «ارتقای دیپلماسی انرژی» این وزارتخانه، عمده تلاش خود را برای دیده شدن، شناساندن قابلیت‌ها و جذابیت‌های سرمایه گذاری و نیز توانمندی‌های تلاشگران صنعت نفت کشور مصروف داشته است.
توسعه روابط انرژی و ارتقای امنیت عرضه و تقاضای انرژی در منطقه که سبب چسبندگی و ثبات اقتصادی و سیاسی در منطقه می شود سرلوحه وظایف معاونت امور بین الملل و بازرگانی است. همچنین با بهره گیری از ظرفیت‌های سازمانهای منطقه‌ای و بین‌المللی نظیر اوپک، کشورهای صادر کننده گاز، شورای جهانی نفت، اتحادیه جهانی گاز، منشور انرژی، سازمان همکاری اقتصادی (اکو)، سازمان همکاری‌های انرژی شانگهای، کمیته انرژی اسکاپ و غیره، ارتقای جایگاه انرژی جمهوری اسلامی ایران را بطور مستمر در سرلوحه فهرست اولویت های خود قرار داده است.
امیرحسین زمانی نیا
معاون امور بین الملل و بازرگانی وزیر نفت
منبع: ایرنا
