برای رشد چشمگیر قیمت نفت، تقاضای جهانی این کالا باید افزایشی فراتر از روند کنونی داشته باشد.
به گزارش نشریه فوربس، تقاضای جهانی نفت در ماه های اخیر با وجود برخی نوسانها، حرکتی رو به رشد داشته، اما این افزایش به هیچ وجه مستمر نبوده است. رشد اقتصادی، مهمترین عامل در تعیین رشد تقاضای نفت به شمار میآید و اوضاع بهتر اقتصادی به معنای افزایش مصرف نفت است.
افزایش تولید نفت آمریکا و ذخیرهسازی بیش از حد، چالشهای کلیدی امروز بازار نفت هستند. تولیدکنندگان نفت شیل با قیمت ۴۰ دلاری نفت نیز میتوانند سوددهی داشته باشند. همچنین به نظر می رسد که سطح پایبندی برخی اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) به توافق کاهش تولید، رو به کاهش گذاشته است.
با توجه به تأثیر اندکی توافق اوپک بر قیمت نفت، ناامیدی برخی اعضای این سازمان قابل درک است. با این همه، امیدواریهایی وجود دارد: در ماه ژوئن امسال، سطح ذخیره سازی در کشورهای توسعه یافته ۹۰ میلیون بشکه نسبت به میانگین پنج ساله خود در ماه ژانویه سال ۲۰۱۷ میلادی کمتر شده است. برای نمونه، سطح ذخیره سازی نفت در آمریکا نسبت به نقطه اوج خود در چند ماه گذشته، ۱۴ درصد کاهش یافته و به ۴۶۳ میلیون بشکه رسیده است.
افزایش شمار خودروها و مصرف بیشتر بنزین، مهمترین عاملی است که به افزایش قطعی مصرف نفت می انجامد، هر سال ۹۰ تا ۹۵ میلیون خودرو مصرف کننده فرآوردههای نفتی، تولید می شوند. کشورهای در حال توسعه آسیایی، به ویژه هند و چین، نیمی از رشد تقاضای جهان را به خود اختصاص میدهند و سهم خاورمیانه از این رشد ۲۰ درصد است.
در آمریکا هم که بزرگترین بازار فرآورده های نفتی است و ۴۰ تا ۴۵ درصد بیش از چین مصرف می کند، سطح فعالیت پالایشگاهها به بالاترین حد خود در ۱۲ سال اخیر رسیده است.
با این همه، به نظر می رسد اکنون یکی از عوامل معدود امیدوار کننده در بازار، رو به ضعف گذاشته است. چین به طور معمول برای پر کردن ذخایر راهبردی، بیش از نیاز خود نفت خام وارد میکند که محافظی در برابر شوک انرژی در آینده به شمار می آید.
این ذخیره سازی می تواند به زودی آهسته و یا حتی متوقف شود و سبب ورود صدها هزار بشکه نفت به بازاری شود که اکنون نیز با عرضه مازاد رو به رو است. در ماه ژوئیه امسال، سطح فعالیت پالایشگاه های چین در پایین ترین حد خود از ماه سپتامبر سال ۲۰۱۶ میلادی تا کنون قرار داشت. در نیمه دوم سال ۲۰۱۷ میلادی، سطح رشد سالانه واردات چین می تواند به ۷۰۰ هزار بشکه کاهش یابد که ۳۰ درصد کمتر از نیمه نخست این سال است.
در سال آینده نیز واردات نفت خام چین ممکن است تنها ۱۰۰ هزار بشکه افزایش یابد، این کشور آسیای شرقی که ۶۵ تا ۷۰ درصد از نیاز نفت خام خود را از راه واردات تأمین میکند، اکنون بزرگترین واردکننده این کالا در جهان به شمار میآید.
درباره تحولات آینده، شرکت انگلیسی-هلندی شل باور دارد که اگر فناوری و سیاستگذاری دولتی با شتاب کافی جلو بروند، رشد تقاضای جهانی نفت در اوایل دهه ۲۰۳۰ میلادی متوقف می شود. در مقابل، آژانس بین المللی انرژی باور دارد که حتی اگر همه کشورها به تعهدات زیست محیطی خود در قالب توافق پاریس عمل کنند، رشد تقاضای جهانی نفت پیش از سال ۲۰۴۰ میلادی متوقف نمی شود.
برآورد آژانس بین المللی انرژی واقع بینانهتر به نظر میرسد و طبق پیش بینی اداره اطلاعات انرژی آمریکا، تقاضای نفت میتواند تا سطح ۱۲۰ میلیون بشکه در روز افزایش یابد. خودروهای الکتریکی نیز از شانس رشد برخوردار هستند، اما تعداد آنها اکنون بسیار اندک است. ما در دریایی از نفت شنا می کنیم.
درباره تحولات نزدیک تر، تازه ترین گزارشها نشان میدهد که تقاضا برای نفت اوپک در سال ۲۰۱۸ میلادی به ۳۲ میلیون و ۴۲۰ هزار بشکه در روز می رسد که ۲۲۰ هزار بشکه از برآوردهای پیشین بیشتر است. اما اگر تولید اوپک در سطح ماه ژوئیه باقی بماند، بازار در سال آینده با ۴۵۰ هزار بشکه در روز عرضه مازاد روبهرو خواهد بود.
در پایان، باید اذعان کرد با توجه به قیمت پایین نفت که سبب افزایش تقاضا میشود، همچنان رشد ۱,۵ درصدی تقاضای سالانه نفت، کمتر از انتظار کارشناسان است.