درصورتی‌که کشورهای توسعه‌یافته را مورد بررسی قرار دهیم، متوجه می‌شویم این کشورها در زمان مواجهه با مشکل پس از ریشه‌یابی تلاش می‌کنند که مشکل را از پایه و به کمک سیستم آموزشی کشور حل کنند.
به گزارش خبرنگار ایمنا، یکی از مسائل حائز اهمیت و مهم در توسعه کشورها مدیریت انرژی و استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر است که امروزه در کشورهای توسعه‌یافته بسیار مورد توجه قرار گرفته و حتی متخصصانی در حوزه مدیریت انرژی تربیت می‌شوند. یکی از راهکارهای مهم در حوزه تغییر الگوی مصرف انرژی، آموزش است که در این راستا نقش سازمان آموزش و پرورش بسیار پررنگ است.
در حال حاضر ایران از پتانسیل مطلوبی برای فرهنگ‌سازی برخوردار است، زیرا بخش زیادی از جامعه را جوانان تشکیل می‌دهند و قطعاً می‌توان با آموزش صحیح فرهنگ مصرف انرژی را در جامعه تصحیح کرد.
برای بررسی بیشتر اهمیت آموزش در مصرف انرژی و نقش سازمان آموزش و پرورش در این راستا با ساسان صفریان، دکترای مدیریت و آینده‌پژوهی انرژی گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
ایران چه جایگاهی در فرهنگ‌سازی «اصلاح مدیریت انرژی» را به خود اختصاص داده است؟
مجموعه تفکرات مثبت یک جامعه تحت عنوان فرهنگ شناخته می‌شود. متأسفانه طی سال‌های اخیر ایران از نظر فرهنگ‌سازی مصرف انرژی جایگاه مناسبی را به خود اختصاص نداده و اگر به آمارهای ارائه شده، توجه کنیم در بهترین حالت ممکن میزان مصرف انرژی در کشور بیش از سه الی چهار برابر حد نرمال جهانی ثبت شده باشد؛ بنابراین اگر طبق این رویه حرکت کنیم در آینده تبدیل به وارد کننده منابع مختلف انرژی خواهیم شد.
برای حل مشکلات کشور در حوزه مصرف انرژی چه راهکارهایی وجود دارد؟
برای اینکه مصرف انرژی بی‌رویه را کنترل کنیم راه‌های بسیاری وجود دارد؛ معمولاً اجرای راه‌حل‌های کوتاه مدت مربوط به دولت‌ها است، اما راهکارهای بلندمدت و میان‌مدتی نیز وجود دارد که در حوزه فرهنگ‌سازی و آموزش قرار دارد.
در ایران علی‌رغم مشکلاتی که وجود دارد به دلیل اینکه بیشتر جمعیت کشور را جوانان تشکیل می‌دهند، پتانسیل خوبی برای آموزش و فرهنگ‌سازی وجود دارد؛ درواقع مقیاس جمعیتی کشور هنوز مانند ژاپن به سالمندی نرسیده است و با توجه به این مسئله می‌توان با آموزش صحیح، فرهنگ متناسبی را برای نسل‌های آینده ایجاد کنیم.
برای ایجاد فرهنگی صحیح در حوزه مدیریت انرژی برای نسل‌های آینده چه اقداماتی باید انجام داد؟
در این حوزه به راحتی می‌توان برای جمعیت جوان کشور آموزش‌های معین اختصاص داد و فرهنگ متناسبی را در سطوح مختلف جامعه ایجاد کرد. در حال حاضر پتانسیل بسیار مطلوبی در مقطع آموزش و پرورش کشور داریم؛ درواقع طبق آمارهای اعلام شده حدود ۱۴ میلیون دانش‌آموز در سراسر کشور در حال تحصیل هستند.
اگر به این میزان دانش‌آموز که عملاً خانواده‌ای کنجکاو و به دنبال آموزش را تشکیل داده‌اند، بنگریم، متوجه می‌شویم که قطعاً با استراتژی صحیح می‌توانیم فرهنگ جامعه را بهبود ببخشیم. با آموزش صحیح، دانش‌آموزان اهمیت مدیریت انرژی را درک خواهند کرد و در آینده نیز می‌توانند فرهنگ مناسبی برای مصرف انرژی در تمام سطوح جامعه حاکم کنند.
چگونه از پتانسیل مطلوب آموزش و پرورش بهترین بهره‌وری را برای اصلاح مدیریت انرژی داشته‌باشیم؟
درصورتی که کشورهای توسعه یافته را مورد بررسی قرار دهیم، متوجه می‌شویم این کشورها در زمان مواجهه با مشکل پس از ریشه‌یابی تلاش می‌کنند که مشکل را از پایه و به کمک سیستم آموزشی کشور حل کنند.
اهمیت این مسئله زمانی مشخص می‌شود که با بحران‌هایی بسیار بزرگ مواجه می‌شویم، معمولاً گاهی اوقات بحران‌هایی رخ می‌دهد که از طریق قانون‌گذاری و ایجاد جریمه‌های سنگین قابل حل نیست، زیرا برخی از رفتارها که عامل اصلی بحران است، تبدیل به فرهنگ جامعه شده و قطعاً برای حل مشکل باید از پتانسیل‌های آموزش و پرورش استفاده کرد.
نقش آموزش و پرورش در تربیت دانش‌آموزان چیست؟
به طور کلی باید استراتژی مناسبی توسط آموزش و پرورش در حوزه استفاده از پتانسیل‌های موجود در کشور طراحی شود که به موجب آن کتب درسی نیز با فرهنگ مصرف انرژی درگیر شود. متأسفانه طی سال‌های اخیر به این مباحث توجه زیادی نشده است و ما نیاز داریم که فرهنگ مصرف انرژی در تمام ابعاد مورد بررسی قرار گرفته و در کل جامعه تصحیح شود.
اشخاصی که در حوزه طراحی کتب درسی فعالیت می‌کنند، باید طبق مباحث روز اصلاحاتی ایجاد کنند. در شرایط فعلی باید بیشتر به مباحث مدیریت مصرف انرژی توجه داشت. در بسیاری از مباحث ایجاد فرهنگ امکان‌پذیر است و با آموزش درست می‌توان دانش‌آموزانی تربیت کرد که در آینده فرهنگ مصرف انرژی را به خانواده خود انتقال می‌دهند.
سخن آخر...
فرهنگ‌سازی و آموزش درست تنها بخشی از استراتژی‌های لازم کشور را تشکیل می‌دهد. برای بهبود شرایط فعلی راهکارهای بسیاری وجود دارد و یکی از مباحث مهم آن مربوط به مدرسان است؛ درواقع هنگامی که کتاب‌های درسی به خوبی طراحی شود، اما از معلم و مدرسی که بتواند به بهترین شکل ممکن فرهنگ مصرف انرژی را به دانش‌آموزان انتقال دهد، برخوردار نباشیم، به نتیجه مطلوبی نمی‌رسیم.
