انرژی به منزلۀ یکی از عوامل مهم تولید، در کنار عواملی چون کار، سرمایه و مواد اولیه نقش مهمی در حیات اقتصادی کشورها ایفا میکند.
به گزارش شانا، باوجود گسترش روزافزون تقاضای انرژی در جهان، همچنان توجه به سمت انرژیهای فسیلی بویژه نفت معطوف است، اما محدودیت سوختهای فسیلی، مشکلات زیست محیطی و تغییرات آب و هوایی ناشی از مصرف این قبیل سوختها، ضرورت بکارگیری راهکارهای میان مدت و بلند مدت را به منظور بهینهسازی مصرف انرژی سبب شده است.
یکی از شاخصهای راهبردی مطرح در بهینهسازی مصرف، شدت انرژی است. این شاخص امروزه در کشورهای توسعه یافته برای بررسی افزایش کارایی انرژی از نظر کاهش وابستگی به خارج و هم از نظر کنترل تبعات آب و هوایی مصرف بالای انرژی در داخل استفاده میشود.
برآورد شدت انرژی بویژه کشورهای تولید کنندۀ نفت همانند ایران، که به انرژی به منزلۀ کالای مصرفی، نهادۀ تولیدی و بزرگترین منبع درآمد ارزی کشور نگریسته میشود در جهت رسیدن به توسعۀ پایدار موثر است زیرا با استناد به گزارشهای آژانس یینالمللی انرژی و بخش امور اجتماعی و اقتصادی سازمان ملل متحد، شاخص شدت انرژی یکی از شاخصهای انرژی برای توسعۀ پایدار معرفی شده است.
شاخص شدت انرژی که از میزان مصرف حاملهای انرژی به ازای یک واحد فعالیت (تولید یا ارزش افزوده) منتج میشود، با استفاده از مدل اقتصادسنجی دادههای پانل طی سالهای ١٩٨٥ ـ ٢٠٠٩ طی پژوهشی با متغییرهای تولید ناخالص داخلی، نرخ ارز، میزان انتشار گاز دیاکسید کربن، جمعیت، مساحت سرزمین، و بهرهوری در کشورهای نفتی و غیرنفتی مقایسه شد.
نتایج بررسی حاکی از آن است که در هر دو گروه مورد بررسی متغیرهای جمعیت و مساحت سرزمین رابطة مثبت و معناداری و متغیر تولید ناخالص داخلی، رابطه منفی با شدت انرژی دارد. متغیر نرخ ارز در کشورهای نفتی رابطه مثبت، اما در کشورهای غیرنفتی رابطه منفی با شدت انرژی دارد.