وزیر نفت، جزئیات اصلاحات صورت گرفته بر روی مدل جدید قراردادی صنعت نفت را اعلام کرد و گفت: تابستان امسال، مرحله اول مناقصه های نفتی با معرفی ١٠ یا ١٥ میدان و با اولویت میدانهای مشترک برگزار می شود.
به گزارش شانا، بیژن زنگنه در گفتگو با ایسنا به تشریح موارد اصلاحی مدل جدید قراردادی صنعت نفت، اولویتهای واگذاری در قراردادهای جدید، روند بازگشت سریع ایران به بازار نفت پس از رفع تحریمها، دلایل اصرار بر افزایش تولید نفت کشورمان و روند کاهش نقش آفرینی اوپک در بازار نفت پرداخته و بار دیگر از سیاست تک نرخی شدن بنزین و ضرورت ایجاد شرکتهای اکتشاف و تولید در کشور دفاع کرده است.
وزیر نفت در این گفتگو با اشاره به این که مدل جدید قراردادهای نفتی یکی از راهکارهای افزایش تولید ایران به شمار می‌رود، گفت: البته این تنها راهکار نیست و همچنان از منابع داخلی و منابع صندوق توسعه ملی استفاده خواهیم کرد؛ اما مهمترین چالش پیش روی ما به سامان رساندن چند میدان مشترک شامل آزادگان جنوبی، لایه نفتی و فاز ۱۱ پارس جنوبی و میدان فرزاد است.
زنگنه با اشاره به ضرورت جذب سرمایه خارجی عنوان کرد: افزایش بازیافت نفت از میدانهای در حال بهره برداری و اجرای طرحهای ازدیاد برداشت بسیار حائز اهمیت است و از آنجا که برای تحقق این هدف به فناوری و مدیریت بیش از منابع مالی نیاز داریم، قراردادهای جدید تدوین شده است.
وی با اشاره به این که حدود ۶ ماه پیش طرح قراردادهای جدید نفتی به تصویب وزارت نفت رسید، گفت: با توجه به انتقادهای صورت گرفته در مورد این قراردادها، صدها ساعت جلسه برگزار و اصلاحاتی در این مدل قراردادی اعمال شد تا نگرانیهای برخی از منتقدان برطرف شود.
زنگنه با اشاره به این که ظرف مدت کوتاهی این طرح در دولت به تصویب می‌رسد، افزود: بر مبنای طرح نهایی، مناقصات برگزار می شود.
وی با بیان این که هنوز پیش‌نویس این مدل قراردادی آماده نشده است، تصریح کرد: بخشی از پیش نویس بر مبنای پیشنهادهایی که شرکتها ارائه می‌دهند نوشته می‌شود و انعطاف ناپذیر نخواهد بود؛ البته تغییرات باید بر اساس اصولی که در دولت تصویب می‌شود، صورت گیرد.
مناقصه ها با اولویت میدانهای مشترک برگزار می شود
زنگنه با بیان این که مناقصات با هدف توسعه میدانهای مشترک و افزایش ضریب بازیافت در میدانهای در حال برداشت بزودی اعلام می‌شود، ادامه داد: به طور کلی در مرحله اول مناقصات ۱۰ یا ۱۵ میدان معرفی می‌شود و البته در مراحل بعد مناقصات برای اکتشاف نیز برگزار خواهد شد.
وزیر نفت تاکید کرد: کار را با میدانهای مشترک شروع خواهیم کرد.
وی درباره زمان احتمالی برگزاری اولین مناقصه عنوان کرد: تابستان امثال اولین مناقصه برگزار خواهد شد و شاید تا آخر تیرماه اولین اقدامها در این زمینه صورت گیرد که قرار ما نیز بر این بوده است، شرکتها برای ورود به مناقصات در ابتدا باید از نظر کیفی مورد بررسی قرار گیرند.
زنگنه با اشاره به اینکه در قراردادهای جدید نفتی ایران (IPC) چند نوع ایراد از سوی منتقدان مطرح شد، ادامه داد: می‌توان این انتقادات را به سه دسته کلی تقسیم کرد، برخی از منتقدان معتقد بودند که بستن قراردادهای نفتی خیانت و جنایت بوده که با این افراد نمی‌توانستیم بحثی داشته باشیم؛ دسته بعدی انتقادات مربوط به کسانی بود که حاضر بودند با ما بر سر مدل جدید قراردادهای نفتی مذاکره داشته باشند و ما نیز با تمام افرادی که آماده مذاکره بودند جلسه برگزار کردیم وبرخی اشکالات مربوط به دستگاههای نظارتی مانند دیوان محاسبات و سازمان بازرسی بود که بیشتر اشکالات حقوقی به قراردادها وارد کرده بودند.
اعمال اصلاحات در مدل جدید قراردادی صنعت نفت
وی در این باره عنوان کرد: برای مثال در برخی موارد، مشکل مربوط به سرمایه گذاری خارجیها در صنعت نفت ایران بود که ما برخی اصطلاحات را در این زمینه تغییر دادیم، یا مثلا در جایی این مورد پیش بینی شده بود که اگر نفت تولیدی در یک میدان را در داخل کشور نیاز داشتیم، بتوانیم از نفت میدانهای دیگر به خارجیها به عنوان دستمزد تحویل دهیم که در این مورد نیز اشکالاتی مطرح بود و ما به جای آن سوآپ و معاوضه را جایگزین کردیم.
زنگنه همچنین با اشاره به این که برخی انتقادات مبنی بر این بود که به نظر می‌رسد با تدوین IPC وزارت نفت از هیچ روش دیگری در زمینه توسعه نفت استفاده نخواهد کرد، گفت: برای حل این مورد نیز ٢ ماده اضافه کردیم که بر اساس آن ما می‌توانیم هم از شیوه بیع متقابل و هم از روشهای گذشته برای توسعه استفاده کنیم تا این نگرانیها نیز برطرف شود.
وی با اشاره به این که یکی دیگر از انتقادهای مطرح شده، تعیین سقفی برای توسعه به شیوه استفاده از این قراردادها بود، تصریح کرد: برای این نیز سقفی در نظر گرفته‌ایم که با این روش یک میلیون بشکه نفت و یا ۲۵۰ میلیون متر مکعب گاز افزایش تولید داشته باشیم.
زنگنه با بیان این که در یکی از بندهای قراردادهای جدید نفتی آورده شده بود که به شرکتهایی که نتوانستند کار اکتشاف در یک بلوک را انجام دهند، یک بلوک دیگر در همان نقاط واگذار شود، گفت: در این مورد نیز انتقاد شرط نامعلوم در قرارداد وارد می‌شد که ما این بند را نیز حذف کردیم.
وزیر نفت همچنین با بیان این که با تمام این تغییرات همچنان چارچوب قراردادها ثابت مانده است، عنوان کرد: برای مثال در یکی از مفاد قراردادها به تشکیل یک کمیته مشترک قراردادی اشاره شده بود، ما در این کمیته ۵۰ درصد رای داشتیم که بدون آن هیچ طرحی مورد تصویب قرار نمی‌گرفت؛ اما منتقدان اصرار داشتند طرحهای خروجی از این کمیته مورد تایید شرکت ملی نفت ایران قرار گیرد و این شرط را که البته از نظرمان اضافی است، به قرارداد افزودیم.
تاکید بر ایجاد و تقویت شرکتهای اکتشاف و تولید ایرانی
زنگنه در بخش دیگری از صحبتهای خود به تبیین موضوع سهم شرکتهای داخلی از آینده تحولات صنعت نفت پرداخت و با تاکید بر این که در حال حاضر ظرفیت داخلی ایران از نظر اجرای پروژه ها بسیار افزایش پیدا کرده است، گفت: مثلا ما در زمینه تجهیزات دریایی یا لوله گذاری در دریا در منطقه حرف زیادی برای گفتن داریم و کمتر کسی می‌تواند با ما در این زمینه رقابت کند و در حالی که ما زمانی یک شرکت صدرا با کلی مشکلات و تاخیر در اجرای پروژه داشتیم، الان سه یا چهار شرکت قوی داریم که اگر رقابتی کار کنند، شرکتهای قدرتمندی هستند.
وی با بیان این که تنها وظیفه شرکت خارجی در قراردادهای جدید مدیریت و مهندسی پروژه و تامین مالی است، افزود: خود شرکت برای تمام مراحل دیگر قرارداد درست مانند بیع متقابل برای تعیین پیمانکار مناقصه برگزار می کند و ما حتما می‌خواهیم از این طریق کار و تحرک و اشتغال ایجاد کنیم و حدود ۵۰ درصد از کار هر میدان باید به شرکتهای ایرانی سپرده شود.
زنگنه با اشاره به وضعیت جدید که در IPC برای فعالان داخلی صنعت نفت در نظر گرفته شده است، افزود: لازم است شرکتهای خارجی برای ایجاد شرکتهای ایرانی اکتشاف و تولید نیز کمک کنند.
وی با اشاره به این که ایران پس از گذشت ۱۰۸ سال از استخراج نفت هنوز یک شرکت اکتشاف و تولید در داخل کشور ندارد، ادامه داد: این نیز یکی از انتقاداتی است که به IPC می‌کنند و می‌گویند شرکتهای خارجی که گرگ هستند به ایران می‌آیند و از خودشان گرگ زاده به جای می‌گذارند که به نظر من اینها توهین به ایران است.
زنگنه با تاکید بر این که حتی اگر تنها یک شرکت اکتشاف و تولید در کشور رشد کند، کافی است، افزود: در همه دنیا نیز شرکتهای بزرگ زیادی در حوزه نفت فعالیت نمی‌کنند و تعداد آنها انگشت شمار است و البته شرکتهای کوچک نیز نمی‌توانند به اندازه آنها اثرگذار باشند.
وی با تاکید بر لزوم ایجاد و تقویت شرکتهای اکتشاف و تولید نفت بدون انتقال مالکیت افزود: اینها از سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی گرفته شده و ما معتقدیم این شرکتها باید در داخل کشور راه‌اندازی شود.
وزیر نفت با اشاره به این که برخی معتقدند و می‌گویند که وزارت نفت پرسنل خود را به این شرکتها تقدیم می‌کند، گفت: این حرفها از نظر من بی ربط است. زمانی که من در سال ۱۳۷۶ برای اولین بار وارد وزارت نفت شدم، هیچ دانشگاه صنعت نفتی در کشور نداشتیم و شاید هفت استاد در این زمینه داشتیم که آنها نیز استاد تمام نبودند، اما الان ده‌ها استاد داشته و سالی بیش از هزاران نفر از رشته های مرتبط با صنعت نفت فارغ التحصیل می‌شوند که اینها نیاز به کار در شرکتهای ایرانی دارند.
وی با تاکید بر این که نمی‌توان شرکتهای خارجی را مجبور به خرید از شرکتهای ایرانی کرد، افزود: با این حال باید شرکتهای ایرانی را در مناقصات شرکت دهند و برای ایجاد یک سیستم و نه خرید تجهیزات با آنها قرار داد امضا کنند.
برنامه های حمایتی وزارت نفت از سازندگان داخلی
زنگنه ادامه داد: ما برای حمایت از ساخت داخل قراردادهای مربوط به ۱۰ گروه تجهیزات عمده نفتی را به امضا رسانده‌ایم تا از تولیدات داخلی حمایت شود و وارد بازار خرید و فروش محصولات شود؛ این موضوع را باید در نظر داشت که شرکتها معمولا علاقه دارند که کالاهای اقتصادی تر را بخرند و این که ساخت کجا باشد تفاوتی برای آنها ندارد.
وی عنوان کرد: در دوره بین سالهای ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۲ بیشترین هزینه ها در صنعت نفت ایران خرج شد و در عین حال کمترین ارجاع کار به سازندگان و پیمانکاران داخلی داده شد یعنی ارجاع ۵۰ درصدی کار به سازندگان داخلی با ورود چینیها به ۳۰ درصد کاهش پیدا کرد که این اصلا کار درستی نبود.
وزیر نفت تصریح کرد: در سالهای اخیر بیشتر سرمایه برای اتمام طرحهای نیمه تمام خرج شده است که با این میزان سرمایه گذاری نمی‌توان تقاضای موثر در بازار ایجاد کرد.
زنگنه با تاکید بر این که تنها موضوع مهم برای شرکتهای خارجی در خرید تجهیزات قیمت تجهیزات است، گفت: ما برای مقایسه و رقابت بین ساخت داخل و خارج، قیمت داخل مرز و بعد از گمرک را محاسبه می کنیم که ارزش حمل و نقل و عوارض نیز به ان اضافه شده باشد، همچنین قیمت تجهیزات خارجی نیز برای مقایسه با ارز آزاد باید محاسبه شود که من همه اینها را با مسئولیت خودم ابلاغ کرده ام.
وی ادامه داد: من تمام این شرائط را به نفع تولید کنندگان داخلی تدوین کردم و حتی برای تجهیزاتی که وارد منطقه آزاد شده و گمرکی به آنها تعلق نمی‌گیرد نیز جهت ورود به مناقصه قیمت به علاوه عوارض گمرکی را ابلاغ کرده ام تا ایرانیها بتوانند شرائط بهتری داشته باشند.
به گفته وی، شرائط بد سازندگان تجهیزات صنعت نفت در سالهای گذشته به دلیل کمبود سرمایه گذاری در این صنعت و نبود تقاضا بوده است.
زنگنه با بیان این که انجمن نفت باید به IPI (Iranian petroleum institute) بدل شود گفت: این می تواند معادل API در آمریکا باشد که بتواند بسیاری از استانداردها را بررسی کرده و حتی اعتبار نامه به شرکتهای مختلف بدهد و ما باید از قراردادهای جدید نفتی به عنوان فرصتی برای جذب فناوری استفاده کنیم.
دولت پیشنهاد تک‌نرخی شدن بنزین را به مجلس می‌برد
وزیر نفت احتمال لغو طرحی که مجلس نهم در آخرین هفته های فعالیت خود در مورد ادامه استفاده از سامانه سوخت بنزین و دو نرخی کردن بنزین را به تصویب رسانده بود را قوی دانست و در این باره گفت: ما احتمالا در بحث اصلاح بودجه، تقاضای حذف این طرح را به مجلس می‌دهیم.
زنگنه با تاکید بر لازم نبودن استفاده از کارت سوخت در مورد بنزین، عنوان کرد: نکته جالب این است که سال گذشته در زمان مشابه ما از کارت سوخت و بنزین سهمیه ای استفاده می کردیم که الان هیچ کدام از آنها را نداریم و در این مدت نیز گفته می شود که یک میلیون خودرو به سامانه حمل و نقل کشور اضافه شده است و این درحالی است که تنها ۱.۷ درصد مصرف بنزین رشد پیدا کرده و این آمار به این معناست که مردم به صورت معقول بنزین مصرف می‌کنند و کارت سوخت هیچ گونه تاثیری در کنترل مصرف سوخت ندارد.
وی با انتقاد از این که چنین لایحه هایی تنها موجب آزار رساندن به مردم می شود، تاکید کرد: چرا ما می‌خواهیم مردم را اذیت کنیم؟ این برای مردمی که مصرف معقول دارند نوعی آزار است که بگوییم حتما با کارت سوخت بنزین مصرف کنند، چرا که به طور متوسط مردم از ۶۰ لیتر نیز بیشتر مصرف نمی کنند.
زنگنه ادامه داد: برخی می گویند ما می‌خواهیم از این کارت سوختها برای دریافت اطلاعات استفاده کنیم. ما طی سالها استفاده از سامانه سوخت میلیونها اطلاعات جمع آوری کردیم، اما از کدام یک از آنها تا کنون استفاده ای کرده ایم؟
دونرخی بودن سوخت معادل فساد است
وزیر نفت با بیان این که باید به کاری که هیچ کس در دنیا انجام نمی دهد و تنها ما انجام می دهیم شک کرد و بر عکس کاری که در همه جای دنیا انجام می شود را اگر انجام ندادیم نیز باید به آن شک کنیم، یادآور شد: هیچ کس در دنیا از سامانه هوشمند سوخت استفاده نکرده است؛ البته زمانی اثر داشت، اما تمام شده است.
وی با اشاره به این که به استفاده از این سامانه در مورد گازوییل اصرار دارد، گفت: البته از زمانی که از طرح پیمایش در حوزه گازوییل استفاده کرده ایم، بین ۱۲ تا ۱۵ درصد مصرف این حامل انرژی کم شده است که این به معنای کاهش قاچاق در این حوزه است.
زنگنه ادامه داد: فعلا برای تحویل سوخت از بارنامه استفاده می کنیم، اما بعد از این به پیمایش با GPS بدل می شود و باید حمل و نقل داخل شهر را نیز اصلاح کنیم.
وزیر نفت در ادامه با اشاره به این که در صورت عدم تغییر لایحه دو نرخی شدن سوخت، سقف مصرف با نرخ اول را روی ۱۵۰ لیتر در ماه قرار خواهند داد، گفت: در این صورت دیگر نیازی به استفاده از بنزین با نرخ دوم نیست. به نظر من اجبار به استفاده از کارت سوخت باعث می شود این کارت به ابزاری برای معامله بدل شود.
وی تصریح کرد: دو نرخی بودن سوخت معادل فساد است و من معتقدم که از این راه چیزی نصیب دولت نمی شود.
زنگنه درباره تغییر قیمت سوخت در طرح اصلاح بودجه گفت: تصمیم گیری در این مورد بر عهده دولت است.
وزیر نفت همچنین درباره تعامل وزارت نفت با کمیسیون انرژی مجلس دهم عنوان کرد: البته این کمیسیون به تازگی تشکیل شده است، اما نگاه من به آن مثبت است. اگرچه روابط ما با کمیسیون انرژی در مجلس قبل نیز مثبت بود و تعاملات خوبی با هم داشتیم. این کمیسیون نیز بهتر خواهد بود و قطعا تعاملات خوبی خواهیم داشت.
بازگشت سریع ایران به بازار نفت پس از تحریم
وی با تاکید بر این که قرار گرفتن در دوران تحریم برای ایران مثل قرار گرفتن ته چاه بوده است، گفت: ما در دوران تحریم ته چاه بوده‌ایم و ته چاه نمی‌توان فوتبال بازی کرد، آنجا باید تنها خود را نجات داد و زنده نگه داشت.
زنگنه با اشاره به این که در دولت یازدهم وزارت نفت را با صادرات کمتر یک میلیون بشکه نفت تحویل گرفته است، افزود: در آن زمان صادرات ما حدود ۹۰۰ هزار بشکه نفت خام بود که البته ما در زمان کمی در حدود ۱۰۰ هزار بشکه توانستیم آن را افزایش دهیم، اما این مقدار بسیار کمی بود و حدود یک میلیون بشکه ظرفیت خوابیده تولید نفت در کشور داشتیم.
وی با بیان این که دنیا بازگشت سریع ایران به بازار نفت پس از برداشته شدن تحریمها را باور نداشت، عنوان کرد: پس از امضای برجام هیچکس باور نمی‌کرد که بتوانیم ظرف ۳ تا ۴ ماه تولید و صادرات نفت خود را یک میلیون بشکه افزایش دهیم و این موضوع بسیار مهمی بود.
چرایی اصرار ایران به افزایش تولید نفت
وی با اشاره به یکی از اصول خود برای افزایش تولید نفت افزود: اصل من این بود که ما باید در حداقل زمان و با حداکثر سرعت به بازار برگردیم و این درحالی بود که بسیاری این اشکال را وارد می‌کردند که در بازاری که قیمت نفت روندی سرازیری دارد، بازگشت ایران این کاهش قیمت نفت را تشدید خواهد کرد.
زنگنه در این باره ادامه داد: از این نظر که عرضه و تقاضا تعیین کننده قیمت نفت شده بود و ما در آن زمان اضافه عرضه به بازار داشتیم، برخی معتقد بودند که افزایش تولید ایران می‌تواند اضافه عرضه به بازار را تشدید کرده و قیمت نفت را کاهش دهد و اصرار داشتند که ایران این کار را نکند، اما اصرار من بر این بود که به هر قیمتی شده نفت خود را سریع وارد بازار کنیم، زیرا اگر این کار را نکنیم معلوم نیست چه اتفاقی در بازار می‌افتد و ممکن است یکباره سهم ما در بازار به طور کامل از بین برود.
وزیر نفت با تاکید بر این که با برداشته شدن تحریمها ایران باید با حداکثر سرعت به بازار بازگردد، تصریح کرد: ما توانستیم این کار را انجام دهیم و همه دنیا نیز از این امر متعجب شدند و بازگشت ایران را امری شگفت انگیز دانستند.
تاکتیک ایران در بازار نفت جواب داد
وی با اشاره به این که ایران ظرف سه ماه توانست تولید خود را به ۳.۸ میلیون بشکه در روز برساند، گفت: از سوی دیگر صادرات نفت خام خود را نیز به ۲ میلیون بشکه در روز رساندیم.
زنگنه با اشاره به این که در این فاصله نه تنها قیمتها افت بیشتری پیدا نکرد، بلکه به دلایلی رو به افزایش رفت، افزود: البته یکی از دلایلی که من از ابتدا این قدر در مورد افزایش سریع تولید نفت ایران می‌گفتم این بود که بازار را نسبت به این امر واکسینه کنم، زیرا از نظر من بازار آثار این حرفها را روی قیمتها از همان اول می‌بیند و به نظر من بخشی از کاهش قیمت در آن زمان نیز به خاطر همین هشدار نسبت به بازگشت ایران به بازار نفت بوده است.
به گفته وی در حال حاضر ایران به سطح تولید پیش از تحریمهای خود نزدیک شده است.
وزیر نفت در ادامه با اشاره به این که در جلسه اخیر اوپک همگی معتقد بودند که ایران تعیین کننده بوده است، تصریح کرد: ایران با پیوستن به طرح فریز نفتی تا پیش از بازگشت به سطح تولید قبل از تحریمها موافقت نکرد، زیرا ایران قدرت تولید داشت و هرکس که قدرت تولید داشته باشد می‌تواند تاثیر گذار باشد، اگر ما در همان سطح تولید ۳.۸ میلیون بشکه بمانیم و دیگران تولید بیشتر داشته باشند آنها تعیین کننده تصمیمهای اوپک خواهند بود.
وی با تاکید بر این که همیشه کسی که قدرت تولید بیشتری داشته باشد در بازار تعیین کننده خواهد بود، گفت: داشتن این قدرت تولید باعث می‌شود تولیدکنندگان دیگر از سیاستهای آن کشور تبعیت کنند، زیرا این کشور می‌تواند در مقابل چند بشکه افزایش تولید کشورهای دیگر میزان بیشتری بشکه وارد بازار کند، البته اگر این قدرت تولید واقعی باشد.
وزیر نفت ادامه داد: به این ترتیب برخی از کشورها با افزایش تولید و مازاد ظرفیتی که در برخی برهه های خاصی داشته‌اند توانسته‌اند در زمان افزایش قیمت درآمدهای بالایی داشته باشند که ده ها برابر سرمایه گذاری است که در صنعت نفت خود انجام داده‌اند.
قدرت در اوپک تابع توان تولید هر کشور است
وزیر نفت با اشاره به این که قدرت هر کشور به لحاظ نظری در اوپک معین بوده و تابع قدرت استدلال وزیران نیست، گفت: قدرت هر کشور در اوپک را قدرت تولید و مهمتر از آن ظرفیت مازاد تولید هر کشور نشان می‌دهد و این دو است که این کشور را در اوپک قادر می‌کند تعیین کننده و تاثیر گذار باشد.
وی با اشاره به نظر برخی در مورد قدرت رایزنی وزرا و تاثیر آن در اوپک، عنوان کرد: اینطور نیست، زیرا وزیرانی که در اوپک جمع می‌شوند همگی افراد با تجربه و جزو کارکشته ترین افراد هر کشور در حوزه نفت هستند، کشورهای عضو اوپک عموما کشورهای جهان سومی هستند، اما اگر بخواهم بدون حاشیه بگویم اوپک موثرترین سازمان اقتصادی جهان سوم است و الان ما هیچ سازمانی را مشابه اوپک نداریم که چنین در دنیای اقتصاد تاثیر گذار باشد.
زنگنه با اشاره به این که وزرای حاضر در اوپک از بیرون تحلیل هایشان را نمی‌گیرند، تصریح کرد: همه کسانی که در این سازمان و نشستهای آن حاضر می‌شوند با موضع مشخص می‌آیند و قدرت اثرگذاری آن نیز تابع قدرت تولید و ظرفیت مازاد تولید است.
برای ایران نفت ۷ دلاری هم توجیه اقتصادی دارد
وی با اشاره به این که در طرحهای کلان کشور افزایش تولید نفت برای حفظ قدرت سیاسی، اقتصادی و امنیتی مورد تاکید قرار گرفته است، گفت: نفت تنها یک امر اقتصادی در کشور نیست، بلکه یک امر سیاسی و اقتصادی برای ما به شمار می‌رود و بنابراین ما باید به مسئله افزایش ظرفیت تولید فکر کنیم؛ اما این به آن معنا نیست که حتما می‌خواهیم ظرفیت نهایی تولید خود را افزایش دهیم و به علاوه معنایش این نیست که اگر تولید خود را افزایش دادیم همه ان را در داخل کشور مصرف می‌کنیم و همچنین به این معنا نیست که ما هر آنچه را که تولید می‌کنیم خام فروشی کنیم.
وزیر نفت در این باره عنوان کرد: ما اگر تولید بیشتری داشته باشیم، می‌توانیم خوراک نفتی و گازی بیشتر برای پتروشیمی ها و صنایع پایین دست نفت تهیه کنیم، بنابراین افزایش ظرفیت تولید پایه و اساس افزایش قدرت یک کشور است.
زنگنه در ادامه با اشاره به این که وزارت نفت برای فروش نفت تولیدی خود مشکلی ندارد، تاکید کرد: مسئله قیمت برای ما تعیین کننده نیست و برای ما نفت هفت دلاری نیز توجیه اقتصادی دارد.
وی با اشاره به این که نفتهای گران قیمت در دنیا تعیین کننده قیمت نفت در بازار های جهانی هستند، افزود: نفتهای گران قیمت، قیمت نفت در دنیا را تعیین می‌کند و گرنه ما نفت را ارزان قیمت تولید می‌کنیم و با هر قیمتی که بفروشیم ما به التفاوت آن رانتی است که به اقتصاد می‌رسد و البته برای آن نه این نسل و نه نسلهای گذشته و آینده تلاشی نکرده‌اند، بلکه این یک ثروت خدادادی به شمار می‌رود.
قیمت بالای نفت در بلندمدت به ضرر کشورهایی است که نفت ارزان تولید می‌کنند
وزیر نفت همچنین با اشاره به این که یکی از مباحثات بازار نفت وجود منابع غیرمتعارف نفت و گاز است، گفت: در سالهای بین ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۴ تولید نفت و گاز شیل آمریکا از حدود ۱.۲ میلیون بشکه به بیش از ۴.۸ میلیون بشکه در روز رسید و به این ترتیب نفت و گاز شیل با قیمت بالا تعادل در بازار را به هم ریخت.
وی با بیان این که هر قدر قیمت نفت بالا می‌رود از نظر استراتژیک به ضرر کشورهایی است که نفت را با قیمت پایین تولید می‌کنند، عنوان کرد: اگر نفتهای گران مثل نفت و گاز شیل که در آبهای عمیق به دست می‌آیند وارد بازار شده و تولید آنها اقتصادی شود، امکان دارد با افزایش تولید در خارج از اوپک و ادامه یافتن سطح تولید در اوپک توازن بین عرضه و تقاضا به هم می‌خورد و قیمتها کاهش می‌یابد.
زنگنه ادامه داد: در این حالت اوپک برای آنکه تعادل را به بازار برگرداند عرضه خود را کم کرده و سهم خود را به نفع نفت و گاز غیرمتعارف خارج از اوپک از دست می‌دهد و اگر این کار در دراز مدت انجام شود، اوپک به طور مداوم سهم خود و در نتیجه اثرگذاری خود را در بازار از دست می‌دهد.
وزیر نفت با تاکید بر این که در چنین شرائطی خلاف تمام قوانین اقتصادی در بازار نفت عمل می‌شود، تصریح کرد: قوانین بازار می‌گوید ارزان ترین تولید کننده می‌تواند سهم بیشتری از بازار را به دست آورد، اما اینجا تولیدکنندگان نفت ارزان به نفع تولیدکنندگان گرانترین نفتها عقب نشینی می‌کنند و این امر موضوع دعوای بزرگ بین استراتژی کوتاه مدت و بلندمدت اوپک است.
وی با بیان این که سیاست مداران کشورهای جهان سوم علاقه دارند قیمت نفت همواره بالا باشد، افزود: قیمت نفت بالا به تولید بیشتر نفت های گران قیمت علامت داده و دوباره بازار به هم می ریزد و این سیکلی است که مدام ادامه می یابد.
اوپک بخشی از سهم خود را از دست داده است
زنگنه در ادامه صحبتهای خود با اشاره به این که بیش از ۴۰ سال است که تولید اوپک چیزی در حدود ۳۰ میلیون بشکه است، تصریح کرد: این در حالی است که تولید نفت خام خارج از اوپک افزایش یافته و به این ترتیب اوپک سهم خود را از دست داده است.
به گفته وی، زمانی سهم اوپک در بازار بیش از ۶۰ درصد بود و امروز این سهم به کمتر از ۴۰ درصد کاهش یافته است.
زنگنه با تاکید بر این که این تناقض آشکار در موجودیت اوپک برای انتخاب بین منافع بلند و کوتاه مدت خود است، عنوان کرد: در دوره‌ای که قیمت نفت کاهش پیدا کرد حدود ۸۰۰ هزار بشکه از نفتهای گران قیمت از بازار خارج شد، اما حالا شاهد افزایش دوباره قیمت نفت هستیم که باعث می‌شود تولید نفت و گاز شیل اقتصادی شود. بنابراین این که در چه نقطه‌ای از قیمت باید بایستیم مهم است.
زنگنه با اشاره به این که به اعتقاد برخی تحلیل گران با افزایش نرخ نفت به بالای ۶۰ دلار فرصت ورود بازار به نفت و گاز غیرمتعارف داده می‌شود، عنوان کرد: به همین دلیل سهم اوپک با این سیکل ورود نفت و گاز شیل به بازار طی سالیان دراز یکسان بوده است، در حالی که تولید خارج از این سازمان روندی افزایشی دارد.
وی با اشاره به این که دنیای امروز مایل به کم شدن سهم اوپک در بازار است، تصریح کرد: سیاست جهانی این اقتضا را دارد که تولید کنندگان بیشتر با تولید کمتری در بازار فعالیت کنند و حتی آمریکا نیز مایل نیست که به ۲ یا ۳ کشور برای تامین نفت خود نیازمند باشد، بلکه می‌خواهد سبد نفتی خود را متنوع کرده و این امنیت انرژی در بازار ایجاد می‌کند، زیرا به وجود آمدن تولیدکننده بزرگ نفت در بازار می‌تواند قدرت سیاسی نیز به همراه داشته باشد.
زنجانی مثل جعبه سیاهی است که با اعدام شدن، گم می شود
وزیر نفت در ادامه درباره آخرین وضعیت مطالبات وزارت نفت از بابک زنجانی گفت: این فرد هنوز در زندان است و هیچیک از بدهیهای خود را تسویه نکرده است، البته یکسری اموال او به وزارت نفت داده شده و ما به دنبال فروش این اموال هستیم که این اموال در فروش با مشکلات زیادی مواجهند و در نهایت فکر نمی‌کنم بتوان تمام اموال اورا به فروش رساند و رقم بزرگی نیز از این طریق عاید وزارت نفت نخواهد شد.
وی با اشاره به این که ارزش داراییهای زنجانی به ٢ هزار میلیارد تومان نمی‌رسد، تصریح کرد: بدهیهای رسمی وی نزدیک به ۱۰ هزار میلیارد تومان است و هنوز نیز می‌گوید فردا و پس فردا بدهی خود را می دهم اما با این اموالی که به دست ما رسیده است، رقمی عاید وزارت نفت نمی شود.
زنگنه با اشاره به این که بعد از صدور حکم اعدام نیز تغییری در این زمینه به وجود نیامده است، ادامه داد: در صورت اعدام وی نیز همین ٢ هزار میلیارد تومان به دست می آید؛ البته قوه قضاییه در این زمینه کار خود را می کند. اما ما علاقه ای نداریم که ایشان اعدام شود چرا که زنجانی در حال حاضر مثل جعبه سیاهی است که با اعدام شدن، گم می شود.
زنگنه با اشاره به این که قوه قضاییه در این زمینه وظیفه خود را به خوبی انجام می دهد، افزود: انصاف و عدالت در این زمینه رعایت شده است.
اولویتهای وزارت نفت در سال پایانی دولت یازدهم
وزیر نفت در بخش دیگری از صحبتهای خود درباره مهمترین اولویتهای خود در آخرین سال باقیمانده از عمر دولت یازدهم گفت: در این فرصت باقیمانده هدفهای من این است که بیشترین واحدهای پارس جنوبی را وارد مدار تولید کنم، تولید از غرب کارون را به بالای ۲۵۰ هزار بشکه در روز برسانم و ۶ میلیارد دلار طرحی که ظرف این یک سال می تواند در پتروشیمی انجام شود را به مدار بیاورم؛ همچنین گازرسانی روستایی را به حدود ۹۳ درصد پوشش کشوری برسانم و در نهایت نیز اگر بتوانیم چند قرارداد در قالب IPC به امضا برسانیم اولویت ها به خوبی اجرایی می شود.
وزیر نفت با تاکید بر حساسیت خود در مورد توسعه پارس جنوبی گفت: تا پایان امسال چهار فاز یعنی فاز ۱۹ که معادل ۲ فاز متعارف است به علاوه فاز های ۲۰ و ۲۱ باید وارد مدار تولید شود و برای سال آینده نیز پالایشگاه فازهای باقیمانده از فازهای پارس جنوبی ساخته می‌شود؛ اما به دلیل بحرانهایی که برای شرکت صدرا به وجود آمده و برای حدود ۲.۵سال این شرکت به طور کامل تعطیل بوده است، ساخت عرشه دچار مشکل است و به غیر از کارهای حفاری که صورت می گیرد ممکن است از بقیه کمی عقبتر بمانیم.
زنگنه همچنین درباره مهمترین ماموریتهای صنعت نفت ایران در چشم انداز بلندمدت عنوان کرد: من فکر می کنم تولید ما بر اساس برنامه ای که من داشته ام باید تا پایان برنامه پنجساله ششم به ۵.۸ میلیون بشکه شامل ۴.۸ میلیون بشکه نفت خام و یک میلیون بشکه میعانات گازی به علاوه رسیدن به هزار میلیون متر مکعب تولید گاز طبیعی برسد که این رقم بسیار مهمی است؛ همچنین لازم است ارزش تولید در صنعت پتروشیمی به ۴۰ میلیارد دلار برسد؛ پوشش شبکه گازی کشوری نیز با رسیدن به پوشش حدود ۹۶ درصدی کشور تقریبا کامل می شود.
زنگنه در پایان به دغدغه ای اشاره کرد که همواره در صنعت نفت ایران داشته است و دوره های مختلف حضور خود در وزارت نفت نیز آن را دنبال می کرد و در این باره گفت: ما باید ضریب افزایش بازیافت نفت در کشور را با استفاده از تکنولوژیهای روز افزایش دهیم.
