افزایش هشدارهای جهانی و تغییرات آب و هوایی طی دو دهه اخیر، به یکی از نگرانیهای عمده بدل شده است.

پس از جنگ جهانی دوم توجه بسیاری از کشورهای در حال توسعه بیشتر به فرآیند صنعتی شدن معطوف بوده است و توجهی به مسائل زیست محیطی، مدیریت محيط زیست و منابع طبیعی نداشتند.
تأثیر هشدارهای جهانی بر اقتصاد کشورهای مختلف و اقتصاد جهانی مورد توجه بسیاری از محققان از دهه ١٩٩٠ واقع شد و سازمانهای جهانی بسیاری در سطح جهانی با هدف کاهش آثار زیانبار ناشی از هشدارهای جهانی از طریق توافقتنامه های درون دولتی و یا ایجاد محدودیت و اجبار، تشکیل شد.

هدف اصلی این تواففنامه ها کاهش میزان انتشار گازهای گلخانه ای است که سبب تغییرات آب و هوایی می شوند.
زیرا بر اساس گزارشهای بانک جهانی در سال ٢٠٠٧ میلادی، از بین آلوده کننده های محیطی که سبب تغییرات آب و هوایی می‌شوند، دی اکسیدکربن ٥٨,٨ درصد کل گازهای گلخانه ای را به خود اختصاص داده است.

در کشور ایران نیز انتشار گاز آلاینده ی co٢ روندی صعودی داشته است. به طوری که مقدار انتشار گاز فوق از حدود ٣٠٢ میلیون تن در سال ١٣٨٠، به حدود ٤٩٢ میلیون تن در سال ١٣٨٦ افزایش یافته است. عامل اصلی انتشار گازهای گلخانه ای، گسترش مصرف انرژی و سوختهای فسیلی در بخشهای مختلف اقتصادی است.
از سویی دیگر شواهد زیادی مبنی بر ارتباط مثبت بین مصرف انرژی و بهبود متغیرهای کلان اقتصادی وجود دارد. ارتباط میان متغیرهای اقتصادی با آلودگی محیطی همانند ارتباط بین این متغیرها با مصرف انرژی است. تولید ناخالص ملی یکی از متغیرهای مهم اقتصادی است که معیاری برای سنجش رشد اقتصادی به شمار می آیند.

ارتباط میان رشد اقتصادی با آلودگی محیط‌زیست طی دو دهه اخیر به طور گسترده ای مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفته است که چارچوب عملی برای ارزیابی فوق مبتنی بر فرض منحنی محیط زیست کوزنتس است.

بنابراین به نظر می ‌رسد که رشد و توسعه اقتصادی و به دنبال آن افزایش روزافزون مصرف انرژی سبب افزایش انتشار گازهای گلخانه ای خواهد شد. وقوع این پدیده در کشورهای مختلف با هم متفاوت است، به طوری که در برخی کشورها در دوره زمانی طولانی خود رشد و توسعه فناوری می‌تواند سبب کاهش آلودگی شود، در حالی که در همه کشورها چنین حالتی وجود نخواهد داشت.
با توجه به این که در سالهای اخیر در کشور ایران مصرف انرژی سیری صعودی داشته و از سوی دیگر دامنه ارتباطات تجاری ایران با دیگر کشورها توسعه یافته است، مقاله «تاثیر مصرف انرژی، رشد اقتصادی و تجارت خارجی بر انتشار گازهای گلخانه‌ای در ایران» با به کارگیری چارچوبی مشابه، ارتباط بین آلودگی، رشد اقتصادی و تجارت بین الملل را همزمان با هم ارزیابی کرده است.

نتایج به دست آمده نشان می دهد مصرف سرانه انرژی، تولید ناخالص داخلی سرانه واقعی و درجه باز بودن اقتصاد تأثیری مثبت و معنادار بر میزان انتشار سرانه گاز دی اکسیدکربن دارند.
همچنین نبود تعادل در سطح انتشار گاز دی اکسید کربن پس از گذشت حدود دو سال به واسطه تغییر متغیرهای سطح مصرف انرژی، تولید ناخالص داخلی و درجه باز بودن اقتصاد تعدیل می ‌شود.

با توجه به روند رو به افزایش سرانه انتشار دی اکسیدکربن در کشور، لازم است سیاستهای زیست ‌محیطی جدیدی مشخص شود که به نظر می رسد تلاش برای کاهش میزان مصرف انرژی به واسطه بهبود کارآیی مصرف این نهاده در واحدهای تولیدی یکی از موثرترین روشهاست.

نوشتن دیدگاه