یکی از عوامل مهم تاثیرگذار بر امنیت ملی کشورهای تولیدکننده و مصرف‌کننده انرژی، نفت و گاز است. پس از پیدایش نفت در ایران به مرور این ماده خام به عنوان مهمترین مولفه تاثیرگذار بر اقتصاد، سیاست و به طور کلی امنیت ایران ایفای نقش کرده است.
به گزارش خبرنگار شانا، با تحول گفتمان ژئواستراتژیک به گفتمان ژئواکونومیک در دهه های گذشته و ایفای نقش برتر اقتصاد در عرصه مناسبات جهانی، نفت به عنوان عامل مهم صنعت مدرن در مقایسه با دیگر عوامل قدرت از جایگاه بالاتری برخوردار شده است.
در این میان ایران از دو جنبه تولید و مصرف انرژی در کانون توجه و تعاملات بین المللی واقع شده است. از طرفی این کشور در مرکز انرژی جهانی با ٥٦ درصد ذخایر نفت در خلیج فارس و ١٠,٣٩ درصد در حوزه خزر واقع شده است که با تپش آن صنعت و اقتصاد جهانی به حرکت افتاده و حیات خویش را تداوم می بخشد.
افزون بر این، ایران سه حوزه بزرگ ذخایر گازی جهان یعنی خلیج فارس، سیبری غربی و آسیای مرکزی با ٧٠,٢ درصد ذخایر گازی جهان را بهم ارتباط می دهد. از طرف دیگر ایران با داشتن ١٠.٣ درصد از ذخایر نفت و ١٥.٨ درصد از ذخایر گاز جهان در جایگاه دوم دنیا قرار دارد.
از جنبه مصرف انرژی نیز ایران محل اتصال دو حوزه بزرگ مصرف انرژی یعنی هند و چین در شرق و اروپا در غرب واقع شده است.
این ویژگیهای دوگانه باعث شده که امنیت ایران و محیط پیرامونش برای نظام بین‌المللی اهمیت مضاعفی پیدا کند.
نتایج پژوهش "نفت، ژئواکونومیک و امنیت ملی ایران" ضمن اشاره به جغرافیای نفت جهان و جایگاه ایران، جایگاه نفت در عصر گفتمان ژئواکونومیک، نفت و امنیت ملی ایران، ایران و ژئوپلتیک لوله های نفت و گاز، حاکی از آن است که در دوره حاکمیت گفتمان ژئواکونومیک، ایران می تواند با بهره گیری از دیپلماسی انرژی و با اتخاذ رویکرد تعاملی و پرهیز از اتخاذ مواضع تقابلی از انرژی به عنوان یک فرصت برای تعامل با نظام بین‌الملل و ارتقاء امنیت ملی استفاده کند.
