تلاش برای عبور آسان از زمستان یکی از اولویت‌های وزارت نفت دولت سیزدهم است که برای رسیدن به این هدف، راهبردهای پیشگیرانه‌ای از جمله افزایش ذخیره‌سازی گاز و اجرای طرح‌های بهینه‌سازی انرژی را در دستور کار دارد.
به گزارش شانا، آغاز فصل سرما همواره با افزایش استفاده از فرآورده‌های نفتی و گازی به‌ویژه در بخش خانگی همراه است؛ در حالی که در سال‌های اخیر ناترازی روزانه حدود ۲۵۰ میلیون مترمکعب گاز طبیعی هم وجود دارد.
کارشناسان حوزه انرژی، دلایل ناترازی گاز را به نحوه نادرست و مصرف بی‌رویه چه در بخش خانگی و چه صنایع، نبود برنامه‌ریزی مناسب برای ذخیره‌سازی گاز، کاهش سرمایه‌گذاری در بخش انرژی و اصلاح نشدن قیمت‌ها می‌دانند.
با این حال وزارت نفت دولت سیزدهم با مرور تجربه‌های گذشته، تلاش کرد برای عبور سهل از زمستان، گام‌های مطلوبی بردارد که از آن جمله می‌توان به افزایش سرمایه‌گذاری در بخش زیرساختی و توسعه طرح‌های ذخیره‌سازی گاز، دنبال کردن ۴ طرح بزرگ برای بهینه‌سازی مصرف انرژی شامل ایجاد صندوق مالی مشترک برای اجرای طرح‌های بهینه‌سازی، تعویض و جابه‌جایی ۴ میلیون و ۱۰۰ هزار بخاری با بازده بالا به جای بخاری‌های کم‌بازده، بهینه‌سازی موتورخانه واحدهای مسکونی و تجاری و هوشمندسازی کنتورهای گاز و ابلاغ «شیوه‌نامه جذب سرمایه‌گذار به‌منظور افزایش پایداری تأمین گاز طبیعی» از سوی جواد اوجی، وزیر نفت اشاره کرد.
ذخیره‌سازی ۴ میلیارد مترمکعب گاز طبیعی در کشور همگام با اجرای طرح‌های بهینه‌سازی
امسال در زمینه ذخیره‌سازی رکوردی بی‌سابقه در یک دهه اخیر ثبت و در مجموع حدود ۳ میلیارد مترمکعب گاز به مخازن ذخیره‌سازی شوریجه D و سراجه قم تزریق شد.
این در حالی است که وزارت نفت و شرکت‌های تابع برنامه‌های ویژه‌ای هم برای توسعه طرح‌های ذخیره‌سازی دارند که از آن جمله می‌توان به پروژه فاز دوم ذخیره‌سازی گاز در میدان شوریجه، امکان‌سنجی پروژه ذخیره‌سازی گاز در ساختار گنبد نمکی نصرآباد کاشان، قزل‌تپه، بانکول و ... اشاره کرد.
طرح هوشمندسازی شبکه توزیع گاز صنایع عمده و مصرف‌کنندگان خانگی و تجاری نیز به‌عنوان اقدامی اولویت‌دار در دستور کار شرکت ملی گاز ایران است که طرح هوشمندکردن صنایع عمده پس از پایان پروژه مطالعاتی مشاور مهندسی هوشمندسازی (دانشگاه صنعتی مالک اشتر) در سال ۱۴۰۲ آغاز و در سال ۱۴۰۵ تکمیل می‌شود، هوشمندسازی کنتورهای مصرف‌کنندگان خانگی و تجاری (مشترکان جزء) هم از فروردین‌ماه سال ۱۴۰۳ به‌طور رسمی آغاز خواهد شد.
طرح ملی بهینه‌سازی موتورخانه واحدهای مسکونی و تجاری نیز همسو با سیاست‌های کلان وزرات نفت مبنی بر بهینه‌سازی مصرف گاز طبیعی و در نتیجه کاهش آلودگی هوا و هزینه مشترکان، همچنین ایجاد اشتغال در کشور در دستور کار قرار گرفت تا با حمایت مالی و فنی از آن دسته مشترکان گاز طبیعی که سیستم موتورخانه مرکزی گرمایشی دارند، نسبت به بررسی وضع فنی آنها به‌صورت رایگان اقدام شود.
بر اساس اعلام شرکت ملی گاز ایران، تعداد بهینه‌سازی موتورخانه‌ها در سال نخست اجرا ۹ هزار و سال دوم ۳۴ هزار بوده و اکنون به حدود ۸۰ هزار رسیده است که از روند رو به افزایش استقبال مشترکان از اجرای این طرح حکایت دارد.
تعویض و جابه‌جایی ۴ میلیون و ۱۰۰ هزار بخاری با بازده بالا به جای بخاری‌های کم‌بازده هم در دستور کار است و اعلام شده این تعداد تا پایان سال ۱۴۰۵ تعویض خواهد شد.
دولت و مجلس همراه با وزارت نفت
مجلس شورای اسلامی در جریان بررسی لایحه برنامه هفتم توسعه به این مسائل توجه و دولت را مکلف کرد برای حل ناترازی انرژی، بر اساس جزء ۲ بند (الف) ماده ۴۶ لایحه مذکور به‌منظور ایجاد هماهنگی فرابخشی و مدیریت کلان و متمرکز در حوزه بهینه‌سازی مصرف انرژی، مدیریت بهینه ناترازی انرژی در بخش‌های مختلف با رعایت ملاحظات کاهش شدت انرژی و پیگیری اجرای طرح‌های بهینه‌سازی مصرف انرژی و تعیین میزان و نحوه تخصیص همه یارانه‌های انرژی در هر بخش با اجرای کامل قانون هدفمند کردن یارانه‌ها، «سازمان بهینه‌سازی و مدیریت راهبردی انرژی» را به‌صورت فرادستگاهی از تجمیع و ادغام تمام ظرفیت‌های سازمانی موجود در دستگاه‌های اجرایی از جمله شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت، ساتبا و ستاد مدیریت حمل‌ونقل و سوخت کشور تأسیس کند و اساسنامه آن را ظرف ۶ ماه به تصویب هیئت وزیران برساند.
همچنین به‌منظور تسهیل در شکل‌گیری «بازار بهینه‌سازی انرژی»، تضمین تسویه «گواهی‌های صرفه‌جویی انرژی» و کاهش نکول‌پذیری آنها، حداکثر تا ۶ ماه پس از لازم‌الاجرا شدن این قانون، «حساب بهینه‌سازی مصرف انرژی» را نزد خزانه‌داری کل کشور با منابعی ایجاد کند.
محمد مخبر، معاون اول رئیس‌جمهوری نیز به‌تازگی همسو با تشویق مشترکان گاز برای مصرف بهینه، جزئیات ارائه تخفیف و تسهیلات جدید به مشترکان عمده گاز طبیعی را ابلاغ کرد. او همچنین در بخشنامه‌ای وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها، مؤسسه‌ها و شرکت‌های دولتی، نهادهای انقلاب اسلامی، نیروهای مسلح و استانداری‌ها را ملزم به رعایت مصرف بهینه و ایمن گاز طبیعی کرد.
این در حالی است که شرکت ملی گاز ایران هم از تشویق مشترکان خوش‌مصرف در آیین‌نامه جدید اصلاح تعرفه‌های گاز خبر داده و اعلام کرده است: الگوی مصرف این‌گونه است که در سه پلکان نخست، مشترکان کم‌مصرف قرار دارند که حدود ۷۰ درصد مصارف به این پلکان تعلق دارد. پلکان‌های بعدی به‌ترتیب مشترکان با مصرف متوسط، پرمصرف و بسیار پرمصرف خواهند بود، ضمن آنکه دامنه مصرف نیز از ۷۵ مترمکعب به ۱۰۰ مترمکعب افزایش یافته است؛ از ابتدای سال ۱۴۰۲، دامنه مصرف برای ۱۲ پله اشاره‌شده، ۱۰۰ مترمکعب خواهد بود، ضمن آنکه با وجود افزایش دامنه مصرف، تعرفه‌ها هیچ تغییری نکرده و همانند سال پیش اعمال می‌شود و تنها در پلکان ۱۱ و ۱۲، به ازای هر مترمکعب، ۵ و ۶ هزار تومان دریافت می‌شود.
نکته مورد توجه اینکه تعداد مشترکان بسیار پرمصرف که بیش از ۳ برابر الگوی مصرف، گاز مصرف می‌کنند، تنها کمتر از ۱.۳ درصد مشترکان را شامل می‌شود. از سویی مشترکانی که بین ۱۰ تا ۳۵ درصد و در بازه زمانی ۱۶ آذر تا ۱۵ اسفندماه نسبت به دوره مشابه در سال پیش صرفه‌جویی کنند، نه‌تنها هزینه‌ای پرداخت نخواهند کرد، بلکه مبلغی نیز به عنوان پاداش صرفه‌جویی دریافت می‌کنند.
