وزارت نفت دولت سیزدهم رؤیای چند ده ساله ایران را در استفاده از ظرفیت پالایشگاه‌های فراسرزمینی در کمتر از ۶ ماه محقق کرد.
به گزارش شانا، ۲۳ اردیبهشت‌ماه امسال، جواد اوجی، وزیر نفت در بخش پایانی سخنان خود در آیین گشایش بیست‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی برای نخستین‌بار از تحقق رؤیای ایرانیان گفت: «برای نخستین بار آرزوی چند ده ساله کارشناسان صنعت نفت برای در اختیار گرفتن پالایشگاه‌های فراسرزمینی از طریق دیپلماسی فعال انرژی محقق شده و بازارهای جدید و جذابی برای نفت، میعانات گازی و فرآورده‌های نفتی ایران حاصل شده که در این زمینه به توفیق‌های بزرگی دست یافته‌ایم که نشان‌دهنده اهتمام وزارت نفت بر استفاده از همه ظرفیت‌های موجود در جهان است.» جواد اوجی این سخنان را درست دو هفته پس از بازگشت از سفر به ونزوئلا از محل نمایشگاه بین‌المللی به گوش جهان رساند.
اوجی اوایل اردیبهشت‌ماه امسال برای توسعه همکاری‌های بین‌المللی و گسترش مرزهای دیپلماسی عازم کشورهای آمریکای لاتین شد و در جریان این سفر قرارداد اولیه تکمیل ظرفیت پالایشگاه دولتی ۱۴۰ هزار بشکه‌ای «ال‌پالیتو» در ایالت کارابوبو به ارزش ۱۱۰ میلیون یورو با هدف تأمین تجهیزات پالایشگاهی و کمک به تعمیرات اساسی آن به امضا رسید. طبق قرارداد دو کشور، منابع مالی این پروژه از سوی شرکت نیکو و خوراک نفت خام این پالایشگاه با مشارکت شرکت ملی نفت ایران از طریق شرکت نیکو تأمین می‌شود. پالایشگاه «ال‌پالیتو» کوچک‌ترین پالایشگاه نفتی در ونزوئلاست که بیش از ۵۰ درصد ظرفیت آن خالی است.
وزارت نفت دولت سیزدهم برای استفاده از این ظرفیت خالی با دیدِ باز و با تکیه بر توان و خدمات فنی و مهندسی وارد میدان شد. بخش پالایش ونزوئلا به‌دلیل تحریم‌های وضع شده علیه این کشور دچار فرسودگی مزمن است و شرکت‌های داخلی این کشور هم توانایی بالایی برای روزآمد کردن پالایشگاه‌ها ندارند. در سال ۲۰۲۰ ظرفیت اسمی پالایشی این کشور روزانه یک میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه و تولید پالایشی این کشور ۱۲۳ هزار بشکه بوده است. ونزوئلا همانند ایران درگیر تحریم‌های یکجانبه آمریکا است و همکاری دو کشور و استفاده از تجارب متقابل به کم کردن اثر تحریم کمک خواهد کرد.
تبیین درباره پالایشگاه فراسرزمینی را باز هم وزیر نفت خود برعهده گرفت. وی ۲۹ اردیبهشت‌ماه در برنامه صف اول شبکه خبر حاضر شد و بیان کرد: «بسیاری از پالایشگاه‌های ونزوئلا به‌دلیل تحریم، دچار مشکل هستند و کارشناسان خارجی این پالایشگاه‌ها را ترک کردند و در بهره‌برداری، تعمیرات و اورهال این پالایشگاه‌ها مشکل ایجاد شده و از آن زمان با ظرفیت اسمی کار نمی‌کنند. در این پالایشگاه‌ها، با صادرات نفت خام سنگین که مشتری کمتری دارد، نفت ما می‌تواند با نفت فوق سنگین آنها ترکیب شود. صادرات فرآورده‌های نفتی، میعانات گازی، محصولات پتروشیمی نیز در همین حین دنبال می‌شود. از طرفی با صادرات خدمات فنی و مهندسی پالایشگاه آنها نیز می‌تواند با یک تغییر ساده یا یک تعمیرات اولیه به ظرفیت اسمی بازگردد که برای این کار ما متخصصان و ادوات و تجهیزات مورد نیاز را داریم.»
استفاده از ظرفیت خالی پالایشگاه فراسرزمینی اما تنها به «ال‌پالیتو» ختم نمی‌شود. وزارت نفت برای تعمیر پالایشگاه «پاراگوانا»، بزرگ‌ترین پالایشگاه نفتی ونزوئلا با ظرفیت ۹۵۵ هزار بشکه در روز آماده شده است. مجتمع پالایشگاه پاراگوانا مستقر در پونتو فیجو ونزوئلا است که به‌عنوان سومین پالایشگاه جهان شناخته می‌شود. این مجتمع پالایشی، از سه پالایشگاه به نام‌های پالایشگاه اوای، پالایشگاه کادون و پالایشگاه گرانده تشکیل شده است. این پالایشگاه پس از تحریم ونزوئلا و عدم تعمیرات اساسی، فرسوده و از کار افتاده شده است.
سومین پالایشگاهی که ایران برنامه استفاده از ظرفیت آن را دارد پالایشگاه ۱۰۰ هزار بشکه‌ای به نام «بولیوار سوپریم سوئنو» در نیکاراگوئه است. حجم سرمایه‌گذاری این پالایشگاه ۴ میلیارد دلار برآورد می‌شود، البته زمین و تأسیسات اساسی برای ایجاد این پالایشگاه ۱۰۰ هزار بشکه‌ای از سال‌ها پیش وجود دارد که به‌دلیل تحریم‌های آمریکا نیمه‌کاره رها شده است.
چهارمین و پنجمین پالایشگاه نیز دو پالایشگاه «بخارا» و «فرغانه» در ازبکستان است. این پالایشگاه‌ها با ۵۰ درصد ظرفیت کار می‌کنند و حالا با کمک خدمات فنی و مهندسی و دانش ایرانی، این ظرفیت کامل بازسازی خواهد شد و فرصتی برای پالایشگاه‌داری فراسرزمینی در اختیار ایران قرار خواهد داد.
اما ششمین پالایشگاه، پالایشگاه الفروقلس سوریه است. مطالعات ساخت این پالایشگاه ۱۴۰ هزار بشکه‌ای در سوریه پایان یافته است و پس از آماده شدن دیگر شرایط، با سرمایه‌گذاری مشترک وارد مرحله جدید خواهد شد.
وزارت نفت با احیای این پالایشگاه‌های نفتی نه‌تنها بازارهای صادراتی نفت ایران را تضمین می‌کند، بلکه به افزایش درآمد ارزی با صادرات خدمات مهندسی و تجهیزات صنعت نفت و تعمق روابط خارجه دو و چندجانبه کمک خواهد کرد؛ پالایشگاه فراسرزمینی روشی برای فروش نفت است که چه در شرایط تحریم و چه غیرتحریم نمی‌توان با آن مخالفت کرد.
