ایران در چند سال اخیر موفق شد گام‌های مصممی در راستای توسعه و تولید از میدان گازی مشترک پارس جنوبی بردارد. همان‌طورکه می‌دانیم این میدان از آن جهت حائز اهمیت است که در وهله نخست بزرگ‌ترین میدان گازی دنیاست و در وهله دوم با کشور همسایه یعنی قطر مشترک است؛ بنابراین توسعه و برداشت حداکثری از آن، یکی از اولویت‌های شرکت ملی نفت ایران بوده و همچنان نیز هست به‌طوری‌که اکنون گوی سبقت را در زمینه برداشت از رقیب ۳۰ساله خود ربوده است.
توسعه و تولید از میدان گازی پارس جنوبی همواره از مهم‌ترین اولویت‌های شرکت ملی نفت بوده و سال ۹۹ نیز از این قاعده مستثنا نیست. شرکت نفت و گاز پارس برای اجرا و تکمیل فعالیتهای باقیمانده پارس جنوبی که در قالب ۲۲ پروژه از سوی مقام وزارت تعیین شده، برنامه‌ریزی کرده است.
این شرکت افزون بر این فعالیت‌ها، ۱۵ پروژه دیگر را نیز در دست اجرا دارد که با فعالیتهای تعیین‌‌شده، مجموع آن به ۳۷ پروژه می‌رسد.عملکرد شرکت ملی نفت ایران تاکنون در توسعه طرح‌ها و بهره‌برداری از پارس جنوبی چشمگیر بوده است که در این یادداشت به‌صورت خلاصه به آنها اشاره می‌شود: تحریم‌های غرب مانع از ورود تکنولوژی و سرمایه شرکت‌های بین‌المللی به عرصه توسعه صنعت نفت شده است؛ اما لحظه‌‌ای توقف جایز نیست و باید توسعه را با تکیه حداکثری بر توان داخلی ادامه داد. اکنون صنعت نفت شاهد فعالیت و همکاری هرچه‌بیشتر شرکت‌ها و سازندگان داخلی است و رفته‌رفته مبحث ساخت داخل در روند ارتقای بیشتر قرار می‌گیرد.
بخشی از تعیین تکلیف میادین مشترک تا پایان دولت دوازدهم نیز با اتکا به این توانمندی‌ها انجام خواهد شد. باید توجه داشت که شرکت‌های داخلی باید دست‌کم تعدادی از نقاط قوت مانند نیروی کار متخصص، نگاه صرفه‌جویانه و بهره‌ور‌محور، قابلیت تحرک و تغییرپذیری بالا، قابلیت چانه‌زنی و مذاکرات برد- برد، تجربه و سوابق ملی و بین‌المللی، توان صدور دانش و خدمات فنی و مهندسی، دسترسی به امکانات و تجهیزات نرم‌افزاری و سخت‌افزاری را احراز کنند تا بتوان در سایه آنها نیاز صنعت نفت را تأمین کرد...
در همین حال باید برخی از بخش‌ها برای ایشان تسهیل شود که از جمله آنها می‌توان به توان تأمین مالی و مقابله با بحران‌های ناگهانی، راهبردهای مبتنی بر هم‌افزایی و نیاز به حمایت دولت در مشارکت‌های بین‌المللی و پشتیبانی در بازارها اشاره کرد.
با توجه به موقعیت ویژه و مهم ایران از لحاظ ژئوپلیتیک منطقه و امنیت عرضه انرژی در جهان، اکنون که تحریم‌ها فرصت ورود سرمایه خارجی و فناوری‌های روز دنیا را محدود کرده است، شرکت‌های داخلی با برخورداری از حمایت‌های لازم می‌توانند سرعت حرکت صنعت نفت را روی ریل توسعه افزایش دهند.
با مد نظر قراردادن شعار سال جدید، سال «جهش تولید»، فعالیتهای توسعهای و تولیدی در میدان گازی پارس جنوبی براساس برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده بی‌وقفه ادامه خواهد داشت که بخش عمده‌‌ای از این برنامه‌ها به تکمیل اقدامات باقیمانده در توسعه فازهای ۱۳ و ۱۴ و ۲۲ و ۲۴، توسعه بلوک فاز ۱۱ و میادین بلال، فرزاد، کیش و سایر پروژه‌های تکلیف‌شده اختصاص یافته است. همچنین در سال جاری تمرکز بر تکمیل پالایشگاه‌های خشکی از جمله تکمیل و راه‌اندازی مخازن ال‌پی‌جی و تکمیل احداث خطوط لوله مواصلاتی بین پالایشگاه‌ها و بندر صادراتی خواهد بود. درباره افزایش تولید نیز باید گفت، با توجه به اینکه ظرفیت تولید گاز از پارس جنوبی در سال جاری به روزانه ۷۵۰ میلیون مترمکعب می‌رسد؛ بنابراین تولید روزانه گاز کشور امسال به یک میلیارد مترمکعب در روز خواهد رسید که دست‌یافتن به این رقم یک رکورد درخشان محسوب می‌شود.
با خروج شرکت فرانسوی توتال و سی‌ان‌پی‌سی چین از طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی، شرکت پتروپارس به‌عنوان پیمانکار توسعه این طرح منصوب شد. براساس برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده، قرار است در سال جاری حفاری نخستین چاه طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی توسط این شرکت آغاز شود. گفتنی است عملیات بارگیری نخستین جکت این فاز نیز یازدهم اردیبهشت امسال از بندر قشم کلید خورد و پس از اتمام عملیات مهاربندی، این جکت برای نصب در یکم خرداد سال جاری در موقعیت خود نصب شد.
تکمیل بندر صادراتی تنبک به‌عنوان یکی از پروژه‌های اصلی در روند توسعه پارس جنوبی در سال جاری است که شامل تأسیسات انبارش و ترمینال صادراتی گوگرد، اسکله صادراتی ال‌پی‌جی و... است که انتظار می‌رود تا پایان سال جاری این پایانه گوگرد و پایانه صادراتی ال‌پی‌جی، تکمیل و وارد فاز عملیاتی شوند.
با توجه به اهمیت پروژه گوره – جاسک و با درنظرداشتن پیشرفت قابل توجه در انجام تعهدات این پروژه و نیز احتمال صادرات میعانات گازی در نخستین مراحل آغازبه‌کار این پروژه، انتظار پیشرفت قابل توجهی در زمینه ساخت گوی‌های شناور (SPM) و پایانه صادراتی را در سال جاری داریم.
ازآنجاکه روند توسعه و تولید در پارس جنوبی همچنان به قوت خود باقی است و انتظار می‌رود همواره این مسیر را با موفقیت بپیماید، نباید خدمات پارس جنوبی را به طرح‌های پتروشیمی پایین‌دست از قلم انداخت. طرح‌هایی که مدت‌ها در انتظار دریافت خوراک اتان بودند، چندی است از مواهب تکمیل و تولید طرح‌های پارس جنوبی بهره‌مند شده‌اند و فرصت راه‌اندازی و دریافت خوراک اتان و ایجاد عواید برای کشور را پیدا کرده‌اند.
در مجموع عواملی مانند بزرگ‌ترین منبع گازی جهان بودن، افزایش اهمیت نقش گاز طبیعی در سبد انرژی جهان در آینده و نیز مشترک‌بودن میدان گازی پارس جنوبی با همسایه جنوبی کشورمان، ضرورت توسعه این میدان بسیار مهم و تعیین‌کننده است. مجمع کشورهای صادرکننده گاز (GECF) در دو سال اخیر در چشم‌اندازهای خود از آینده گاز طبیعی اعلام کرد در دو دهه آتی، تقاضای جهانی برای گاز طبیعی ۵۰ درصد افزایش خواهد یافت و طبق برآوردهای انجام‌شده، آمریکا، روسیه، چین و ایران، چهار عرضه‌کننده اصلی گاز خواهند بود؛ اما درحال‌حاضر ۲۲ درصد انرژی جهانی از گاز تأمین می‌شود که این میزان در سال ۲۰۴۰، به ۲۶ درصد می‌رسد.
از سوی دیگر با توجه به اینکه میدان گازی پارس جنوبی بین ایران و قطر مشترک است و ماهیت میادین مشترک به‌گونه‌ای است که نمی‌توان برای آنها مرزی قائل شد، پس توسعه و برداشت حداکثری برای هر دو طرف از ضرورت ویژه‌‌ای برخوردار خواهد بود. با درک چنین ضرورتی، توسعه میدان گازی پارس جنوبی برای شرکت ملی نفت ایران در صدر فهرست اولویت‌های توسعهای است و باید این مهم همچنان به‌صورت خاص مورد توجه قرار گیرد.
محمد مشکین‌فام - مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس
منبع: روزنامه شرق
