مدیر اجرایی انجمن مهندسان گاز ایران گفت: همان‌طور که سازمانی متولی تولید انرژی در کشور است، باید ساختاری فراسازمانی نیز برای مدیریت مصرف انرژی در کشور تشکیل شود.
به گزارش شانا به نقل از شرکت ملی گاز، منصور دفتریان گفت: بر اساس مطالعات انجام‌شده در بخش انرژی کشور در سال ۷۳، دریافتیم که میزان و شدت مصرف انرژی در ایران در یک دوره ۳۰ ساله تا افق ۱۴۰۴، آن‌چنان زیاد است که چنانچه بر همین سیاقی که حرکت می‌کنیم، ادامه دهیم، در سال ۱۳۸۵، صادرات نفت کشور بطور کلی قطع میشود از همین رو، تلاش کردیم تا در انجمن مهندسی گاز ایران با ارائه سه راهبرد، نتایج و عواقب حاصل از این مصرف بی‌رویه را تا حد امکان کاهش دهیم.
وی با اشاره به لزوم ایجاد موازنه منطقی تولید و مصرف انرژی در ایران تا افق ۱۴۰۴، گفت: باید همه تلاش خود را برای ایجاد یک ساختار مناسب به‌منظور مدیریت مصرف انرژی در کشور، ایجاد کنیم؛ زیرا برای تولید انرژی در ایران، وزارت‌خانه‌های نفت و نیرو را به عنوان متولی داریم، اما برای مصرف انرژی در کشور که بسیار هم مهم است، هیچ ساختار مؤثری نداریم.
مدیر اجرایی انجمن مهندسی گاز ایران با بیان این که بخش اعظم هدررفت انرژی ما بر عهده وزارت صنایع است، توضیح داد: ساخت لوازم و وسایلی با سیستم‌های انرژی‌بر را وزارت صنایع برعهده دارد، به عنوان مثال در یک مورد به‌دنبال عایقی هستیم که بهتر عمل کند و با هدررفت کمتر انرژی، گرما را بیشتر در خود نگاه دارد، اما پس از مطالعات بسیار متوجه شدیم اصلاً در ساخت برخی وسایل، از عایق استفاده نمی‌شود، چه برسد به این که از عایق‌های بهتر استفاده کنند و این، فقدان مدیریت صحیح در مصرف انرژی است.
به گفته دفتریان، ابتدایی‌ترین کار در این‌گونه موارد، ایجاد موازنه بین هوا و سوخت است؛ بدین معنی که اگر هوا کم باشد، شعله ایجادشده دود ایجاد می‌کند و اگر زیاد باشد، حرارت آن کاهش می‌یابد و به ناچار برای رسیدن به حرارت لازم، سوخت بیشتری مصرف میشود که همان عدم مصرف بهینه گاز است.
وی اظهار کرد: ما با ممیزی‌هایی که در پالایشگاه‌ها و تأسیسات انجام دادیم، به این نتیجه رسیدیم که همه تأسیسات و حتی نیروگاه‌ها نیز مشکل اضافه هوا دارند و این میزان اضافه هوا، بسیار زیاد است بنابراین چنانچه الفبای مدیریت احتراق و شعله را مراعات نکنیم، هدررفت انرژی ما بسیار خواهد بود و این امر نشان‌دهنده آن است که هیچ مدیریتی حتی در ابتدایی‌ترین بحث‌ها که مدیریت احتراق است، وجود ندارد.
مدیر اجرایی انجمن مهندسی گاز ایران در ادامه با اشاره به این که متولی مصرف انرژی در کشور مانند بقیه اعضای هیئت دولت باید در این جلسات حضور داشته باشد، گفت: این امر از آن رو اهمیت دارد که موضوع فقط هدررفت انرژی نیست، چراکه ما با این میزان مصرف انرژی، در واقع خود را بیمار می‌کنیم و این میزان آلودگی تنفسی، برای کل جامعه ضرر دارد.
دفتریان با بیان این که در سال گذشته، تنها ۵۳ میلیارد دلار بیشتر از ترکیه، کشوری که به لحاظ شاخص‌های جمعیتی، بسیار شبیه ایران است، هدررفت انرژی داشتیم، افزود: وقتی اینقدر تشابه بین این دو کشور وجود دارد، ۵۳ میلیارد دلار بیشتر هدررفت انرژی، به منزله فقدان مدیریت مصرف و تقاضای انرژی در کشور است.
وی تصریح کرد: نخستین گام در این زمینه آن است که قیمت‌‌گذاری این انرژی پاک باید به گونه‌ای باشد که برای کاهش مصرف و یا مصرف بهینه، انگیزه ایجاد شود؛ چراکه دولت نمی‌تواند همه کارها را به تنهایی انجام دهد و باید از ابزار بازار برای مدیریت مصرف استفاده کرد.
دفتریان دومین راهکار و در واقع، تنها راهکاری که با همت وزارت نفت و شخص وزیر نفت به مرحله عمل درآمده را این‌گونه توضیح داد: راهبرد دوم جایگزینی معادل دو میلیون بشکه نفت با گاز طبیعی بود که به همت توان اجرایی مهندس زنگنه به انجام رسید؛ کاری بس بزرگ؛ چراکه در هیچ مقطعی از تاریخ صنعت نفت و گاز، کاری که طی یک مدت کوتاه انجام دادیم و توانستیم معادل دو میلیون بشکه نفت را با گاز طبیعی جایگزین کنیم، انجام نشده است.
وی افزود: ما در واقع، نتوانستیم با خط لوله، این دو میلیون بشکه نفت را جایگزین کنیم ولی با مطالعاتی که در انجمن مهندسی گاز انجام دادیم، به این نتیجه رسیدیم که با تغییراتی که در طراحی اشل خطوط لوله خود می‌دهیم، می‌توانیم ظرفیت خطوط انتقال ۵۶ اینچی خود را، ۱,۵ برابر افزایش دهیم؛ یعنی به‌جای ۸۰ میلیون، در حال حاضر، ۱۲۰ میلیون مترمکعب را جابه‌جا کرده‌ایم و به‌این ترتیب، به اهدافی که در این زمینه داشتیم، دست یافتیم.
مدیر اجرایی انجمن مهندسی گاز ایران راه حل سوم را استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و زغال‌سنگ برای تأمین انرژی همزمان با استفاده از سوخت‌های فسیلی عنوان کرد و گفت: بر این اساس، طرح احداث نخستین نیروگاه زغال‌سنگی تولید برق در طبس را در سال ۷۵ به تصویب رساندیم که متأسفانه هنوز به نتیجه نرسیده بدین ترتیب، ما فقط در راهبرد دوم که چون در وزارت نفت و با مدیریت زنگنه بود، موفق شدیم.
وی در پایان با اشاره به این که متأسفانه ما هنوز به این باور نرسیده‌ایم که نیازمند مدیریت مصرف و تقاضای انرژی در کشور هستیم، گفت: اکنون بیش از ۳ هزار میلیارد دلار بازار پتروشیمی در دنیا وجود دارد و در حالی که ما بالاترین منابع گازی کشور را در اختیار داریم، اما با این حال، فقط حدود ۲۰ میلیارد دلار از این بازار مهم را در دست داریم، در حالی که حداقل باید ۱۰ درصد بازار جهانی گاز و پتروشیمی را به‌دست آوریم.
شایان ذکر است، انجمن مهندسی گاز ایران یک نهاد غیردولتی است که با هدف مدیریت مصرف و تقاضای انرژی و با حضور کارشناسان و مدیران شرکت ملی گاز ایران از سال ۱۳۸۴ تأسیس و در حوزه‌های مربوط به گاز طبیعی و ارائه راهکارهایی مناسب برای تقاضا و مصرف بهینه این انرژی پاک فعالیت می‌کند.
