نوزدهمین نشست وزارتی مجمع کشورهای صادرکننده گاز (جی‌یی‌سی‌اف) که ۱۲مهرماه در مسکو روسیه برگزار می‌شود یک تفاوت عمده با نشست‌های چهار سال اخیر این سازمان برای ایران دارد و آن نزدیک شدن به پایان دوره دبیرکلی محمد حسین عادلی در این نهاد بین المللی است.
به گزارش شانا، وزیران نفت و انرژی مجمع کشورهای صادرکننده گاز که ۴۴ درصد از تولید گاز جهان، ٦٧ درصد از ذخایر گازی جهان، ۶۴ درصد از انتقال گاز با خط لوله و ۶۶ درصد از تجارت گاز طبیعی مایع شده (ال ان جی) را در اختیار دارند، ۱۲ مهرماه برای نوزدهمین بار گردهم می‌آیند.
اعضای جی‌یی‌سی‌اف قرار است در نوزدهمین نشست وزارتی، دبیرکل جدیدی برای این مجمع انتخاب کنند، شنیدهها حاکی از آن است که روسیه و لیبی نامزدهای خود را برای احراز این پست معرفی کرده‌اند، که دبیرکل جدید کار خود را از ژانویه سال ۲۰۱۸ به طور رسمی آغاز خواهد کرد.
ارتباط نهادینه با سازمان‌های انرژی جهان
محمدحسین عادلی، در چهار سال ریاست خود بر مجمع کشورهای صادرکننده گاز اقدام‌های ارزشمندی را آغاز و به سرانجام رسانده است که از جمله آن می‌توان به تدوین مدل کامل اقتصاد سنجی جهانی گاز، پیوستن به جودی (Joint Organization data Initiative)، افزایش اعضای جی‌یی‌سی‌اف، تشکیل ارگان جدیدی در جی‌یی‌سی‌اف به نام «تِک» (شورای فنی و اقتصادی)، برگزاری ماهانه سمینارهای علمی در دبیرخانه مجمع، تغییرات ساختاری دبیرخانه و ... اشاره کرد.
ارتباط نهادینه با سازمان‌های انرژی جهان نظیر آژانس بین المللی انرژی (IEA)، مجمع بین المللی انرژی (IEF)، اتحادیه بین المللی گاز (IGU)، اوپک، OLADE، EARIA در دوره وی گسترش یافت. همچنین وی اقدامات زیادی در باره افزایش همکاریهای میان اعضای کشورهای عضو در برخی زمینهها نظیر ایجاد شاخص قیمت گاز، بازاریابی، تبادل اطلاعات و مسائل محیط زیست انجام دادند.
تأسیس شورای آمار و اطلاعات، ایجاد اداره آمار و اطلاعات و مرکز مبادله اطلاعات (DEC) و همچنین افزودن واحد محیط زیست به ساختار سازمانی جی‌یی‌سی‌اف در دوران ایشان اتفاق افتاد.
افزون بر این در زمان راهبرد بلندمدت سازمان در این دوره تدوین و تصویب شد و سومین نشست سران مجمع به همراه هفدهمین نشست وزارتی در تهران برگزار شد.
خیال راحت وزیران از آخرین تحولات بازار گاز
۱۲عضو اصلی و هفت عضو ناظر مجمع کشورهای صادرکننده گاز در چهار سال ریاست عادلی، دغدغه‌ای برای دریافت آخرین اخبار بخش گاز در جهان نداشتند، زیرا با تغییرات ساختاری در دبیرخانه این مجمع و تشکیل یک تیم نظارت بر تحولات بازار، گزارش آخرین اطلاعات از قیمت گاز در بازارهای گاز جهان، قراردادهای گازی که در جهان امضا می‌شدند، میزان فروش گاز و ... به صورت روزانه و در یک ساعت مشخص در اختیار اعضای مجمع کشورهای صادرکننده گاز قرار می‌گرفت. ضمن این که جمع‌بندی این گزارش‌ها به صورت ماهانه و فصلی در اختیار وزیران گذاشته می‌شد.
برگزاری ماهانه سمینار در دبیرخانه هم از دستاوردهای علمی جی‌یی‌سی‌اف است که در چهار سال اخیر به‌صورت مستمر برگزار شد، دنیل یرگین، اقتصاددان مطرح آمریکایی و برنده جایزه پولیتزر را می توان به‌عنوان یکی از مطرحترین میهمان این سمینار دانست. مجمع کشورهای صادرکننده گاز هم اکنون به محلی برای بحث ماهانه درباره بخش‌های مختلف گاز بدل شده است و گزارشی از اقدام‌های انجام شده در این بخش به وزیران جی‌یی‌سی‌اف در نشست‌های وزارتی ارائه می شود.
مدل جهانی برای گاز
«تدوین مدل جهانی گاز» یکی دیگر از کارهای ارزشمندی بود که در سال‌های اخیر به سرانجام رسید، این مدل با بررسی همه بازارها و انرژیهای مورد استفاده در جهان یک مدل بسیار پیشرفته محسوب می‌شود. در این مدل پیش بینی بر اساس واقعیت‌های مربوط به ۱۳۳ کشور جهان، میدان‌ها و مخازن آنها انجام می شود، البته نباید از نظر دور داشت که با توجه به این که این مجمع با ۱۹ کشور صادرکننده گاز جهان ارتباط مستقیم دارد در نتیجه اطلاعات و پیش فرض‌های آن به واقعیت نزدیکتر است.
برجستگی و پیچیدگی این مدل زمانی ملموس است که بدانیم تعداد مدل‌های انرژی که به‌صورت جامع به پیش بینی عرضه، تقاضا و تجارت انرژی در طبقه بندی‌های مختلف بخشی، کشوری، منطقه‌ای می‌پردازد بیش از عدد ۱۵ نیست و این تنها مدل اختصاصی است که بر تمرکز آن بر عرضه، تقاضا و تجارت گاز طبیعی است.
ارتقای جایگاه مجمع کشورهای صادرکننده گاز در دنیا کار بزرگی بود که در سال‌های اخیر صورت گرفت. کمتر کسی فکر می کرد، این مجمع ظرف مدت کوتاهی با سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) با سابقه نزدیک به ۶۰ سال مقایسه شود، این مجمع اما با پیوستن به جودی (Joint Organization data Intitiative) که به معنای «ابتکار مبادله اطلاعات بین سازمان‌ها» است، گام بلندی برای بین المللی شدن برداشت. پایگاه جودی گاز سپتامبر سال ۲۰۱۴ به صورت رسمی در جی‌یی‌سی‌اف افتتاح شد. پایگاه داده جهانی جودی گاز به عنوان منبعی جامع از آمارهای ماهانه صنعت گاز دنیا که ٨٠ درصد از تولید و مصرف جهانی را شامل می شود، با ۷۳ عضو (مصرف کننده و تولید کننده) گاز دنیا ارتباط دارد.
اعضای جی‌یی‌سی‌اف زیاد شد
پیوستن پرو و آذربایجان، به مجمع کشورهای صادرکننده گاز هم در چهار سال اخیر دستاوردی نیست که بتوان آن را نادیده گرفت، افزایش اعضای جدید به مجمع نشانگر روند صعودی یک سازمان و موفقیت آن است که در سال‌های اخیر به وقوع پیوسته است.
کشورهای الجزایر، بولیوی، مصر، گینه استوایی، ایران، لیبی، نیجریه، قطر، روسیه، ترینیداد و توباگو، ونزوئلا، امارات، ١٢ عضو اصلی این مجمع جهانی به شمار می‌روند و هلند، نروژ، عراق، عمان، پرو و آذربایجان به عنوان اعضای ناظر در مجمع کشورهای صادرکننده گاز مطرح هستند.
