روند فزاینده دما و گرمایش جهانی و آسیب های اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی حاصل از انتشار گازهای گلخانه ای، تغییرات اقلیمی را در دو دهه اخیر به مسئله ای جهانی با رنگ و بوی سیاسی و البته اقتصادی تبدیل کرده، تا جایی که سران کشورها را ناگزیر از تصویب کنوانسیون تغییر آب و هوا (١٩٩٢)، پروتکل کیوتو (١٩٩٧) و موافقتنامه پاریس در سال گذشته میلادی ساخته است.
کمتر از یک سال بعد از برگزاری نشست پاریس در واپسین روزهای سال جاری میلادی، نشست مراکش مشتمل بر بیست و دومین کنفرانس اعضای کنوانسیون تغییر اقلیم سازمان ملل متحد (COP٢٢)، دوازدهمین کنفرانس اعضای پروتکل کیوتو (CMP ١٢) و نخستین کنفرانس اعضای معاهده پاریس (CMA ١)، ماه گذشته و در حالی برگزار شد که «تغییر اقلیم» در چند سال اخیر، به عنوان مهمترین دستور کار راهبردی سران کشورهای جهان به شمار می رود.
در این میان، اما جمهوری اسلامی ایران نیز به عنوان یکی از کشورهای امضاکننده معاهده پاریس، تعهداتی را پذیرفته که به باور بسیاری از متخصصان و کارشناسان، متضمن فرصت ها و تهدیدهای متعددی است؛ چراکه مباحث مهمی درخصوص تغییر سبد انرژی، انتقال فناوری، همکاری های زیست محیطی، اختصاص و توزیع بودجه های مقابله با تغییرات آب و هوایی، در حال بحث و اخذ تصمیم هایی در سطوح بین المللی است که در سالیان پیش رو، باید رنگ و بوی اجرایی به خود ببینند و توسط کشور ما نیز بایستی اجرا شوند.
در این میان، ناگفته پیداست که امروزه بار اصلی تنوع بخشی و اصلاح سبد سوخت به عنوان یکی از راهبردهای اصلی برای کاهش آلایندگی های ناشی از مصرف انرژی در بخش های مختلف خانگی، صنعتی، نیروگاهی و حمل ونقل برعهده شرکت ملی گاز ایران بوده و اهمیت و جایگاه ویژه صنعت گاز در فرایند بهینه سازی سبد سوخت و صیانت از محیط زیست کشور تا بدانجا گسترش یافته است که مطابق آمارهای رسمی، این شرکت در چند سال اخیر نه تنها بر اساس تکالیف مقرره از سوی دولت و مجلس محترم، گسترش گازرسانی به سراسر کشور را سرلوحه فعالیت های خود قرار داده است، بلکه جایگزینی سوخت مایع نیروگاه ها و صنایع با گاز طبیعی را با نیز با سرعت بالایی محقق ساخته است.
در همین راستا و ازجمله مهم ترین تصمیم گیری های کلان شرکت ملی گاز ایران، می توان به افزایش ارسال گاز به نیروگاه ها در سال های گذشته و به خصوص از ابتدای دولت یازدهم اشاره کرد؛ به طوری که در ١٣٩٢ بیش از ٣٦ میلیارد مترمکعب گاز به نیروگاه ها ارسال شده است. این رقم در ١٣٩٣ به بیش از ٥٠ میلیارد مترمکعب و در ١٣٩٤ نیز به ٥٨ میلیارد مترمکعب رسیده و براساس برنامه ریزی های انجام شده، تا پایان سال جاری حدود ٦٥ میلیارد مترمکعب گاز به نیروگاه ها ارسال خواهد شد که این رقم، تقریبا بیش از ٩٥ درصد سوخت مورد نیاز این بخش برای تولید انرژی برق کشور را شامل می شود.
در چنین شرایطی آنچه بیش از پیش باید بدان توجه داشت، جایگزینی حدود ٣٠ میلیارد مترمکعب گاز در سه سال اخیر به جای فرآورده های نفتی شامل نفت سفید، نفت کوره، گازوئیل و مازوت است که آلایندگی های فراوانی دارند و علاوه بر صرفه های اقتصادی این اقدام و با جایگزینی گاز طبیعی به جای آن ها، اقدام بسیار ارزنده ای برای کاهش انتشار آلاینده ها و آلودگی های زیست محیطی، به خصوص در کلان شهرهای کشور صورت گرفته است.
بدون شک در آینده نزدیک تمام کشورها و بخصوص کشورهای غرب آسیا (خاورمیانه) برای گریز از گرمایش زمین و اتفاقات ناخوشایندی همچون خشکسالی، کم آبی، قطحی، بیماری های گوناگون و ... بایستی اقدامات مطمئن، پایدار، هماهنگ و دقیقی را برنامه ریزی و انجام دهند و در این میان همه مردم، سازمان ها، نهادها و گروه های غیر دولتی و دولتی نقش دارند و بایستی با نگاه به آینده به ایفا وظایف خود بپردازند.
شرکت ملی گاز ایران نیز افزون بر پایداری شبکه گازرسانی و گسترش چتر برخورداری از نعمت گاز طبیعی در سراسر کشور که توسعه شاخص های رفاه و عدالت اجتماعی را بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در پی داشته، برای تحقق بسیاری از تعهدات بین المللی کشور در حوزه های زیست محیطی نیز تلاش دو چندانی را در حال انجام دارد؛ واقعیت پراهمیتی که در جشن پنجاه سالگی صنعت گاز، از سوی رئیس جمهورس، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، وزیر نفت و بسیاری دیگر از مسئولان ارشد دولت نیز بر آن تأکید و از خدمات تلاشگران صنعت گاز، قدردانی شد.
مجید بوجارزاده، کارشناس انرژی و سخنگوی شرکت ملی گاز ایران
