یادداشت

بررسی توسعه کاربرد فناوری های بازیافت حرارت در کشور

چاپ

  علی نوروزی / رئیس بهینه سازی انرژی در نفت و گاز بخش صنعت

 یکی از این راهکارهای بهینه سازی در بخش های مختلف عرضه و تقاضای انرژی استفاده از سیستم های CHP جهت بازیافت حرارت می باشد. فن آوري توليد پراکنده و همزمان برق و حرارت و سرمایش CCHP، برق را به صورت محلي و در ناحيه مصرف توليد نموده و حرارت اضافي که توسط گازهاي خروجي اگزوز و یا سایر منابع اتلاف حرارت به هدر مي­رود را جهت گرمايش و با به کارگيري چيلرهاي جذبي، به صورت سرمايش به کار مي­گيرد. اين سيستم ها را مي­توان براي مصارف تجاري، صنعتي، عمومي و در مواردي خانگي به کار برد .

در روش هاي معمول برق به صورت متمرکز در نيروگاه ها توليد شده و پس از توزيع و انتقال در اختيار مصرف کننده قرار مي­گيرد. بازده نيروگاه های موجود در کشور کم بوده و حدود 30درصد تا حداکثر 50 درصد مي­باشد. در صورتي که از فن آوري توليد همزمان استفاده شود، بازده سيستم ها تا 90درصد قابل افزايش است و استفاده بهينه از مصرف سوخت تحقق مي­يابد.

مهمترين تقسيم بندي که براي سيستم هاي توليد همزمان کار و حرارت مي توان انجام داد، بر اساس مولد نيرو محرکه­اي است که سبب ايجاد توان در سيستم مي­شود (شکل1). بر اين اساس مي توان سيستم ها را به پنج نوع تقسيم کرد :

الف)ماشين هاي رفت و برگشتي

ب)توربين هاي بخار

ج)توربين هاي گاز

د)ميکروتوربين ها

ه)پيل هاي سوختي

 

 

شکل 1- درخت فناوری تولید همزمان برق، حرارت و سرمایش

با توجه به محیط خارجی که شرکت فعالیت می نماید همواره ریسک ها و تهدیدهایی می تواند بر مشتریان و قابلیت اجرایی طرح‌ها اثر گذار باشد. در ذیل تهدیدهای خارجی در شکل گیری بازار حوزه بهینه سازی ارائه شده است:

فرصت‌ و قوت‌هاي موجود در حوزه بهينه سازي در شكل گيري بازار انرژي به شرح ذيل مي باشد:

2-    مدل کسب و کار حوزه بهینه سازی

موانع عمده و دلیل عدم موفقیت در کسب و کار حوزه بهینه سازی را که در کشور مشاهده می شود ، به شرح ذیل می باشد:

مشتریان این حوزه بخش های صنعتی و شهرک های مسکونی و واحدهای تجاری می باشند که همزمان به شبکه گازرسانی و برق متصل می باشند (شکل ‏2). آشکار است که این بخش طیف وسیعی از مشتریان را در بر خواهد گرفت. لیکن در خصوص ظرفیت سیستم مورد نیاز می توان گفت که رنج ظرفیت از چند کیلووات تا چند مگاوات را دربر خواهد گرفت. همچنین از لحاظ فناوری نیز برای سیستم های با ظرفیت پایین طبعاً میکروتوربین‌ها و موتورهای رفت و برگشتی مناسب خواهند بود و برای سیستم های چند مگاواتی مورد استفاده در شهرک های صنعتی و شهرک های مسکونی توربین های گازی و بخاری مورد استفاده خواهند داشت.

لذا در این مورد نیز به یک مطالعه جامع جهت تعیین رنج ظرفیت و نوع سیستم همزمان تولید برق و حرارت و سرمایش مورد نیاز می باشد.

 

 

شکل 2- مشتریان بخش بازیافت انرژی با استفاده از سیستم CCHP

 

                                                      

·       شناسایی ذینفعان، ارتباط بین ذینفعان و خدمات، محصولات و ارزش های  ارائه شده در حوزه بهینه سازی انرژی

شکل(3)- نمودار ذینفعان مرتبط با حوزه بهینه سازی

شکل(4)- نمودار ارتباط بین ذینفعان و فعالیت های مرتبط در حوزه تولید همزمان برق و حرارت